رسول اکرم(ص) شبی نماز مغرب و عشا را به جای میآورد. مردی از میان صف برخاست و گفت: مردی غریبم، و این سؤال را در وقت نماز حضرت رسول(ص) میکنم. به من غذا دهید.
رسول(ص) گفت: ای دوست، ذکر غربت نکن که بسیار غمگین شدم. غریبان چهار نوعاند.
گفتند: یا رسولالله کداماند ایشان؟
گفت: مسجدی در میان قوم که در او نماز نکنند و قرآنی در دست قومی که آن را نخوانند و عالِمی در میان قومی که از احوال او خبر نداشته باشند و از او دلجویی نکنند.
سپس گفت: کسی هست که از عهدة معیشت این مرد برآید؟ خداوند او را در بهشت برین جا دهد!
حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) برخاست و دست فقیر گرفت و بُرد به خانة فاطمه(س) و گفت: ای دختر رسول خدا، به این مهمان رسیدگی کن.
فاطمه(س) گفت ای پسرعموی رسولِ خدا، در خانه بهجز کمی گندم نداشتیم و از آن غذایی درست کردهام. بچهها گرسنه هستند و تو روزهداری و غذا کم است. برای یک نفر بیشتر نیست.
گفت: حاضر کن.
او رفت و غذا را آورد.
امیرالمؤمنین(ع) به غذا نگاه کرد. کم بود. با خود گفت: اگر من غذا نخورم شایسته نیست و اگر بخورم، برای مهمان کافی نیست. دست مبارک را دراز کرد. به خاطر همین، چراغ را خاموش میکنم و خاموش کرد.
آنگاه به حضرت خیرالنساء گفت: چراغ را دیرتر روشن کن تا مهمان غذایش را کامل بخورَد. بعد چراغ را بیار.
و حضرت امیرالمؤمنین(ع) دهان مبارک را تکان میداد و وانمود میکرد که غذا میخورَد. و در واقع نمیخورد. تا اینکه مهمان غذایش را کامل خورد و سیر شد.
حضرت خیر النساء(س)، چراغ را آورد و گذاشت. مقدار غذا به همان اندازه اول بود.
پس امیرالمؤمنین به مهمان گفت: چرا غذا نخوردی؟
گفت: یا اباالحسن، من خوردم و سیر شدم. ولیکن خدای تعالی، برکت به غذا داده است.
آنگاه از آن غذا امیرالمؤمنین خورد و حضرت خیرالنساء و شاهزادهها(ع) نیز خوردند و به همسایهها نیز دادند از برکتی که خداوند به آنها داده بود.
صبح زود که حضرت امیرالمؤمنین به مسجد آمد، رسول(ص) گفت: یا علی، چه طور بودی با مهمان؟
گفت: بحمدالله، یا رسولالله، خوب بود.
رسول(ص) گفت: خداوند تعجب کرد از آن کاری که تو با آن فقیر کردی، از خاموشکردن چراغ و غذانخوردن به خاطر مهمان.
گفت: یا رسولالله، به شما چه کسی خبر داد؟
گفت: جبرئیل به من خبر داد.و این آیه را آورد: (وَ یؤثرُونَ عَلی اَنفسِهِم وَ لَو کانَ بِهِم خَصاصةُ)[1]
برگرفته از روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر قرآن، جلد 5.
[1]. و دیگران را بر خویش ترجیح میدهند؛ هرچند خود نیازمند باشند» (حشر: 9).