چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

فاطمه دستوار * / حسین حاجی پور **

 

زندگي بشر در دنياي معاصر، محصور رسانه‌ها واقع شده كه به‌عنوان مهم‌ترین ابزار انتقال، به‌طور مداوم ساختار وجودي مخاطبان را هدف قرار داده‌اند؛ در این راستا با توجه به جنگ نرم، مبلغان ديني ناگزيرند جهت نشر معارف اسلامي به سواد ‌رسانه‌ای مجهز شوند. سواد ‌رسانه‌ای، گونه‌ای از آگاهي و مهارت‌اندوزی در عرصه رسانه است كه شخص قدرت پيدا می‌کند در هياهوي پیام‌های متعدد صادق و كاذب، حقيقت را از واقعیت‌های پوشالي تشخيص دهد. پژوهش حاضر، ضمن پرداختن به چيستي مسئله، درصدد است تا ضرورت بصيرت رسانه‌ای را بر اساس تعمق در آموزه‌های ديني، تحليل نمايد؛ به‌عنوان نمونه، قرآن بر تبيین و تحقيق در نشر خبر توسط فاسق تصريح می‌کند كه تحليل و تفسير آن، رهيافت بصيرت در برخورد با رسانه‌های متعدد امروزي را در پي دارد. همچنین با تحليل آياتي كه دامن زدن به شايعات و پذيرش بدون مبناي اطلاعات را نشانه ضعف ايمان معرفي کرده‌اند يا احتياط و عدم تبعيت را درجایی كه علم و يقين نيست، فراروي مخاطبان قرار داده‌اند و يا سنجش رسول و اولي‌الامر را براي در امان ماندن از شبهات و رسيدن به بصيرت امر فرموده‌اند، ضرورت بصيرت رسانه‌ای براي مبلغان فهم می‌شود. طبق روايات نيز هر انساني موظف است عالم به زمان خويشتن باشد تا در دام شبهات اسير نشود كه ضرورت اصل فوق بر مبلغان ديني دوچندان است. ضرورت مسئله با استناد به سخنان مقام معظم رهبري نيز مورد تشريح واقع شده است.

واژگان كليدي: سواد ‌رسانه‌ای، تبليغ ديني، جنگ نرم، مبلغان، رسانه.

 پی‌نوشت‌ها

* پژوهشگر معارف اسلامي.

** دانشجوي دكتراي اخلاق اسلامي دانشگاه قرآن و حديث.

برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.



ما، ولماذا، وضرورة محو الأمية الإعلامية للمبلّغين

فاطمه دستوار* / حسين حاجي بور **

 

إن الحياة الإنسانية في العالم المعاصر محاطة بوسائط الإعلام باعتبارها أهم وسيلة انتقال، التي استهدفت باستمرار البنية الوجودية للجمهور، ومع لحاظ الحرب الناعمة يتعين على المبلغين الدينيين تزويد محو الأمية الإعلامية لنشر المعارف الإسلامية.

إن محو الأمية الإعلامية هو شكل من أشكال المعرفة والمهارات في مجال الإعلام الذي يجد فيه الشخص القدرة على التعرف على الحقيقة من الوقائع الوهمية في ضجة الرسائل الصادقة والخاطئة. ويهدف البحث الحالي، أثناء تناوله لهذه المسألة، إلى تحليل ضرورة محو الأمية الإعلامية استنادا إلى التعاليم الدينية. وعلى سبيل المثال؛ القرآن يصرّح بوجوب التبيّن والتحقيق عند مجيء الفاسق بخبر، وتفسير ذلك هو التعامل بالبصيرة مع وسائل الإعلام المعاصر. وكذلك في تحليل الآيات القائلة بأن تصديق الإشاعات وقبولها من دون معرفة مصدرها هو علامة ضعف الإيمان، وأمرنا بالاحتياط وعدم الإتباع فيما لا علم ولا يقين لنا به، وكذلك أيضا أمر باتخاذ الرسول وأولي الأمر ميزاناً للصيانة عن الشبهات والوصول إلى مرحلة البصيرة، فيُفهم من ذلك ضرورة تحصيل البصيرة الإعلامية للمبلّغين.

ففي هذا البحث إضافة إلى تحليل ضرورة محو الأمية الإعلامية في التعاليم الدينية، تمّ إدخال بعض المعايير الدينية للتمييز بين وسائل الإعلام الصحيحة من الباطل وتمييز الرسالة الصحيحة عن الخطأ، مثل عدم إثارة الاشمئزاز للمؤمنين والحفاظ على وحدة المسلمين أو عدم الاختلاف بين المؤمنين.

الكلمات المفتاحية: محو الأمية الإعلامية، التبليغ الديني، الحرب الناعمة، المبلغين، الإعلام

 

 

* . محقق في المعارف الإسلامية

**. طالب دكتوراه في جامعة القرآن والحديث، وأستاذ في جامعة قم.

 

 

The necessity of media literacy for missionaries

Hossein Hajipour */ Fatemeh Dastwar**

 

Human life in the contemporary world is surrounded by the media, which, as the most important means of transmission, have consistently targeted the existential structure of the audience. Due to the soft war, religious missionaries will have to equip with media literacy to spread Islamic education. Media literacy is a form of knowledge and skills in the field of the media that a person finds power to recognize the truth from non-real and honest and false messages. The current research, while addressing the issue, aims to analyze the necessity of media literacy based on religious teachings. As an example the Qur'an emphasizes that if you have received news, you should investigate and do not accept it a hurry. Also, by analyzing the verses shows rumors without the basis of information as a sign of the weakness of faith, or also verses about precaution to the place where not the science and certainty, or divine command to the Prophet in order to avoid doubts and reach insight, the necessity of media insight for missionaries is understood. In addition to analyzing the necessity of media literacy in religious teachings, some religious criteria have been introduced in this research in order to distinguish valid media from invalid and to distinguish the right message from the wrong one. For an instance not disgusting the believers and preserving the unity of Muslims or non-differences among believers, are some of these criteria.

Key words: media literacy, religious preaching, soft warfare, missionaries, media.

 

 

* . Ph.D. student at Quran and Hadith University; Lecturer in Qom University.

** . Islamic researcher.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

جستاری پیرامون ازدواج حضرت خديجه (سلام‌الله)

جستاری پیرامون ازدواج حضرت خديجه (سلام‌الله)

ضرورت دارد که زندگی‌نامه اولین بانوی مدافع اسلام، بیشتر مورد کاوش و بررسی واقع شود. در راستای هدف مذکور، این مقاله در پی معرفی و شناساندن این بزرگ‌بانوی اسلام و تبیین مباحثی پیرامون ازدواج حضرت خدیجه سلام‌الله علیها است...
جایگاه مسجد در تربیت تبلیغی جامعه

جایگاه مسجد در تربیت تبلیغی جامعه

مسجد سهم بسزایی در تربیت تبلیغی جامعه دینی بر عهده دارد. همچنان که قرآن در شماری از آیات خود به این مهم اشاره کرده است. سیره عملی پیامبران الهی (علیهم السلام) نشان از این مهم دارد که مسجد مهم‌ترین سنگر عرصه تربیت تبلیغی و تبلیغ تربیتی این انوار الهی بوده‏ است...
ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

یافته های پژوهش مدل فعالیت‌های معلمان را در دو بخش آمادگی و اصلی نشان می‌دهد. فعالیت های آمادگی اشاره به اقداماتی دارد که قبل از شروع امر تدریس لازم است معلم آن ها را انجام دهد که خود به دو بخش فعالیت های شناختی و عملی تقسیم می شود. بخش دوم شامل فعالیت های اصلی معلم است که چهار بخش را در بر می گیرد: انتقال مبانی، کاربرد روش ها، جهت گیری جریان تربیت در راستای رسیدن به اهداف و در نهایت ارزشیابی.

پر بازدیدترین ها

ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

یافته های پژوهش مدل فعالیت‌های معلمان را در دو بخش آمادگی و اصلی نشان می‌دهد. فعالیت های آمادگی اشاره به اقداماتی دارد که قبل از شروع امر تدریس لازم است معلم آن ها را انجام دهد که خود به دو بخش فعالیت های شناختی و عملی تقسیم می شود. بخش دوم شامل فعالیت های اصلی معلم است که چهار بخش را در بر می گیرد: انتقال مبانی، کاربرد روش ها، جهت گیری جریان تربیت در راستای رسیدن به اهداف و در نهایت ارزشیابی.
راه‌های تربیتی دور کردن ذهن و قلب، از افکار و تخیلات شیطانی

راه‌های تربیتی دور کردن ذهن و قلب، از افکار و تخیلات شیطانی

چگونه می‌توان افکار و تخیلات شیطانی را از ذهن و قلب خود دور کرد؟ انسانی كه برای تهذیب روح و تربیت دینی خود قدم برمی‌دارد، شیطان رأی قوه متخیله او را به‌جای وحی و عقل می‌نشاند و موهوم و مُتَخَیل را معقول جلوه می‌دهد...
نقش قصه‌های قرآنی در تعلیم و تربیت نسل جدید

نقش قصه‌های قرآنی در تعلیم و تربیت نسل جدید

در این مقاله سعی بر آن است تا ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی قصه، اهمیت، انواع، ویژگی‌ها و ارزش‌های تربیتی قصه موردبررسی قرار گیرد، سپس جایگاه، اهمیت و ویژگی‌های قصه در قرآن موردبررسی قرار می‌گیرد و ...
تأثیر خشونت در تربیت کودکان

تأثیر خشونت در تربیت کودکان

بی‌شک رفتار والدین در شکل گرفتن شخصیت فرزند تأثیر بسزایی دارد؛ از همین‌رو اگر والدین عادت به رفتار خشونت‌آمیز داشته باشند و یا در مواجهه با فرزندان حتی در زمینه تربیت آنان بیش‌ازحد معمول از خشونت استفاده کنند و یا در مقابل فرزندان والدین با یکدیگر رفتار خشونت‌آمیز داشته باشند...
Powered by TayaCMS