تحلیل نظری بر تأثیر و تأثر متقابل جهانی‌شدن با هویت دینی

تحلیل نظری بر تأثیر و تأثر متقابل جهانی‌شدن با هویت دینی

 مقصود امین­خندقی[1]

عاطفه محمدجانی اسرمی[2]

چکیده

در عصر حاضر وقوع پدیده جهانی‌شدن کلیه شئون زندگی بشری از جمله: اقتصاد، سیاست، زبان، فرهنگ، دین و هویت را متأثر ساخته است. از جمله گونه­ها و لایه­های مهم هویت «هویت دینی» است. هویت دینی از مهم­ترین عناصر ایجاد کننده همگنی و همبستگی اجتماعی در جوامع است. فرآیندی که با ایجاد تعلق‌خاطر به دین و مذهب در بین افراد جامعه نقش بسیار مهمی در ایجاد و شکل‌گیری هویت جمعی دارد. به‌عبارتی عملیات تشابه­سازی و تمایزبخشی را انجام می­دهد. وقوع پدیده «جهانی‌شدن» بر اهمیت بحث درباره هویت دینی می­افزاید؛ چراکه با تغییر در الگوهای مصرف، ترجیحات فرهنگی، درهم نوردیدن مرزهای زمان و مکان و ... تمدن­های مختلف بشری را در مواجهه با هویت­های متکثر قرار داده است. با تعمق و درنگ در این زمینه­ این سؤال مطرح می­شود، آیا ارتباط میان دیدگاه­های مختلف جهانی‌شدن و هویت دینی ارتباطی یک­سویه است یا دوسویه؟ جهانی‌شدن چگونه بر هویت دینی و هویت دینی چگونه می­تواند بر جهانی‌شدن تأثیر بگذارد؟ فرضیه­ی پژوهش حاضر آن است که پیوند وثیق و تعاملی میان دیدگاه­های مختلف جهانی‌شدن و هویت دینی برقرار است. بنابراین لزوم تبیین چگونگی کنش و واکنش متقابل هویت دینی و جهانی‌شدن ضروری می­نماید. مقاله حاضر برآن است که با تحلیل نظری به تبیین چگونگی این تأثیر و تأثر و پیوند میان آنها در بستر تعلیم و تربیت بپردازد.

واژگان کلیدی: جهانی‌شدن، هویت دینی، نظریه، تعلیم و تربیت.

 

 

Theoretical analysis on the mutual influence of globalization and religious identity

Msghsood Amin Jandaghi[3], Atefeh Mohammad Janni Asrami[4]

Abstract:

Nowadays, the phenomenon of globalization has affected all aspects of human life such as economy, politics, language, culture, religion and identity. Religious identity is one of the most important species of identity. It is also one of the most important elements in creating social homogeneity in societies. As a process of belonging community to the religion it has a very important role in the creation and formation of a collective identity. In particular, it performs similarity and differentiation operations. The phenomenon of "globalization" adds to the importance of discussing about religious identity, since it has placed various human civilizations in the face with numerous identities by changing patterns of consumption, cultural preferences, combining the boundaries of time and space. In this regard, the question arises, is the relationship between different views of globalization and religious identity is one-side communication or two-sides? How can globalization effect on religious identity and vice versa? The hypothesis of this research is that there is a strong interconnected link between different views of globalization and religious identity. The hypothesis of this research is that there is a strong and interconnected link between globalization and religious identity. Therefore, it is necessary to explain how interaction between religious identity and globalization is necessary. The present paper tries to explain the relation between them in the context of education through a theoretical analysis.

Key words: globalization, religious identity, theory, education.

 

[1]. دانشیار دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد (aminkhandaghi@ferdowsi.um.ac.ir).

[2]. دانشجوی کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه فردوسی مشهد (atefehmohammadjani@yahoo.com).

[3] . Associate Professor in Faculty of Psychology and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad.

[4] . Master Student of Planning in Ferdowsi University of Mashhad.

جدیدترین ها در این موضوع

نشانه‌هاي ظهور حضرت مهدی علیه السلام در صحاح سته

نشانه‌هاي ظهور حضرت مهدی علیه السلام در صحاح سته

در صحاح سته از مهمترین منابع روایی اهل سنت بشمار می رود، در خصوص نشانه های ظهور حضرت مهدی علیه السلام، روایات فراوانی از پیامبر صلی الله علیه وآله و صحابه نقل شده است. هر چند در بین اهل سنت از آن به اشراط الساعه (نشانه های آخر الزمان) از آن یاد می شود ولی این منافاتی با نشانه های ظهور حضرت مهدی علیه السلام ندارد و گاها یکی می باشد زیرا بیشتر این روایات در خصوص مباحث مربوط به حضرت مهدی علیه السلام نقل شده است. این چیزی است که بزرگان اهل سنت نیز به آن اشاره کرده اند. از جمله نشانه های ظهور، پر شدن زمین از ظلم و جور و فتنه و کشتار می باشد. که در روایات زیاد به آن در صحاح سته اشاره شده است. همچنین خروج سفیانی و خسف بیداء می باشد که از نشانه های قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام ذکر شده است.
برکات اجتماعی ظهور حضرت مهدی (عج) در روایات فریقین

برکات اجتماعی ظهور حضرت مهدی (عج) در روایات فریقین

به گواه روایات متعددی که در مصادر اسلامی (اعم از کتب روایی شیعیان و یا اهل سنت) نقل شده اند، عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، را می توان عصری بی نظیر و آرمانی خواند که عموم آحاد بشریت در آن دوران، از برکات و ثمرات فراوانی متنعم خواهند بود. در این میان، آثار اجتماعی عصر ظهور را می توان یکی از مهم ترین جلوه های نزول برکات الهی در آن روزگار قلمداد کرد که بی تردید بیان و یادآوری روایات موجودی که محدثین مسلمان در این باره نقل کرده اند، نقش بسزایی در راستای تقویت فرهنگ انتظار در جامعه اسلامی خواهد داشت. از این رو نگارنده در نوشتار پیش رو با نیم نگاهی به روایاتی که شیعه و سنی در رابطه با برکات اجتماعی عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نقل کرده اند، به برخی از این برکات اشاره می کند. شایان ذکر است نابودی ظلم، توسعه رفاه اجتماعی، از بین رفتن نا امنی، شکل گیری رضایت عمومی و تحقق وحدت از جمله مهم ترین برکات اجتماعی عصر ظهور هستند که نویسنده در این نوشتار، آن ها را بیان کرده است.
بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در مقوله استکبار ستیزی و ظلم ستیزی، از پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام)، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مسلمانان باید استکبار ستیزی و ظلم ستیزی و حمایت از مظلومان را جزو برنامه خودشان قرار بدهند. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چرا باید از مستکبرین عالم بیزاری جست و در مقابل آنها باید قیام شود؟ و به چه دلیل نظام اسلامی باید در مقابل مستکبرین و زورگویان بایستد و از ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت کند؟ لذا در این جستار بررسی می شود آیا احادیث شیعه واهل سنت دلالت بر استکبار ستیزی و ظلم ستیزی دارد یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: روایات متعددی از رسول الله (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) در منابع شیع و اهل سنت وارد شده است که مسلمانان باید در مقابل ظالم و مستکبر سکوت نکنند و به آنها کمک داده نشود و اسلام بر هر آیین و مکتبی برتری دارد.
هم‌افزایی در گفتار و سیره امام علی (علیه السلام)

هم‌افزایی در گفتار و سیره امام علی (علیه السلام)

ملاحظه تأکید هم افزایی و وحدت از نگاه آیات و روایات پیامبر (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) و حکومت علوی، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. امام علی(علیه السلام) وحدت اسلامی را از نعمتهای الهی می‌داند و با وجود این که بعد از پیامبر (صلی الله علیه وآله) اختلافاتی رخ داده است ولی امیر مومنان (علیه السلام) تمام تلاش خودش را کردند که جامعه اسلامی در مقابل دشمنان خارجی و داخلی دچار تشتت و اختلاف نگردد و از این طریق بتوانند بر جامعه اسلامی حکومت و ولایت داشته باشند. در این نوشتار با زوایای مختلف به بررسی مساله هم افزایی در گفتار و سیره امام علی(علیه السلام) پرداخته شد و با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید که قران، رسول الله (صلی الله علیه وآله)، امامت و ولایت، اهل بیت (علیهم السلام)، رهبر و حاکم جامعه اسلامی، دین اسلام و رعایت حقوق مردم جزو مهمترین محور هم گرایی مسلمانان، از نگاه امام علی (علیه السلام) است. عواملی همچون «شیطان، خبث سریره، بد خلقی، رای و حکم بدون استناد به قران و سنت» به عنوان محور اختلاف در کلام امام علی (علیه السلام) بیان شد.
بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در باب حمایت از مظلومان، از خداوند متعال، پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام) و فقهای شیعه، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مظلومان جهان، مورد حمایت هستند. دین، مذهب، رنگ، نژاد، جغرافیا، جنست و مانند آنها موجب ترک حمایت و دفاع از مظلومان نمی گردد. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چه نیازی به حمایت مستضعفین عالم است؟ و به چه دلیل نظام اسلامی به دیگر ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت می کند؟ لذا در این نوشتار بررسی می شود آیا حمایت از مظلومان طبق مبانی آیات و روایات است یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: آیات و روایات متعددی از اهل بیت (علیهم السلام) دلالت بر حمایت از مستضعفین و مظلومان جهان، دارد تا جایی که بسیاری از فقهای شیعه حمایت از مظلومان را در مقابل ظالم واجب شمردند.
Powered by TayaCMS