یکی از وظایف دقيق اولیا، در راه پرورش صحیح کودکانشان حفظ عدل و توازن در محبت به آنها است. پدران و مادران که چند فرزند دارند, لازم است در طرز رفتار و کیفیت ابراز محبت کودکی، شخصیت سایر کودکان خود را مراعات نمایند، تمام آن عملا فرزند خود به حساب آورند و با همه عادلانه و بهطور متساوی رفتار نمایند. و في رواية السكوني قال: نظر رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله إلى رجل له ابنان فقبل أحدهما و ترك الآخر فقال له النّبي صلّى اللّه عليه و آله "فهلا واسيت بينهما.[1]
نقل شده است: پدری با دو فرزند خود به محضر رسول اکرم شرفیاب بود. یکی از فرزندان را بوسید و به فرزند دیگر اعتنا نکرد، پیامبر که این رفتار نادرست را مشاهده کرد به او فرمود: چرا با فرزندان خود بهطور متساوی رفتار نمیکنی؟ نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که تنها نقطه امید و مایه شادی و نشاط کودک، مهر پدر و مادر است. هیچ نیرویی به اندازه محبت پدر و مادر خاطر طفل را مطمئن و آرام نمیکند و هیچ مصیبتی مانند از دست دادن تمام یا قسمتی از مهر پدر و مادر، روان او را مضطرب و آزرده نمی نماید. حسادت پسر نسبت به تولد برادر کوچک تعجبآور نیست؛ زیرا وی حس میکند که قسمتی از مهربانیها و مواظبتهایی که تا به حال فقط متعلق به او بوده از او گرفته میشود و دیگر فقط متوجه او نیستند، بلکه این توجه باید قسمت شود. پدران و مادرانی که در اعمال علاقه و محبت نسبت به فرزندان، مراعات عدل و تساوی را نمینمایند و یکی از کودکان خود را بر سایر کودکان خویش ترجیح میدهند، عملا آنان را تحقیر کرده و به شخصیت آنها اهانت نمودهاند. این قبیل پدران و مادران با رفتار نادرست خود غیرمستقیم به کودکان میفهمانند که تنها برادر شما شایسته این همه احترام و محبت است و شما آن لیاقت و شایستگی را ندارید؛ بدون تردید این رفتار غیر عادلانه، نتایج نامطلوبی در بر دارد.
قال علي: عدلو بين اولادکم کما تحبون ان يعدلوا بينکم؛ بین فرزندان خود به عدالت رفتار کنید، همانطور که مایلید بین شما به عدالت رفتار شود.
پینوشت
[1] .مکارم اخلاق،ص113.