بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

فاطمه سادات بیطرفان * / دکتر عباس شکاری **

 

هدف اصلی پژوهش حاضر، بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی (شامل مؤلفه‌‌های سبک زندگی اسلامی) در مجموعۀ ‌‌تلویزیونی ‌‌«ماه‌‌ عسل» و نیز تحلیل میزان تأثیر این مجموعه بر ارتقای سطح سواد رسانه‌‌ای مخاطب است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و ‌‌روش، کیفی و تحلیل محتوا است. جامعۀ آماری این پژوهش، عبارت است از: تمامی قسمت‌‌های پخش ‌‌شدۀ مجموعۀ ‌‌تلویزیونی‌‌ «ماه ‌‌عسل» از رسانۀ ملی در سال‌‌های 1395-1392؛ روش نمونه‌‌گیری نیز از نوع غیر ‌‌احتمالیِ ‌‌‌ترجیحی‌‌(هدفمند) است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ویژه ‌برنامۀ «ماه ‌‌عسل»، ضمن توجه به تمامی مؤلفه‌‌های سبک‌‌ زندگی ‌‌اسلامی و نیز سواد‌‌‌‌ رسانه‌‌ای (مدنظر ‌‌در پژوهش حاضر)، بیشترین تأکید را بر روی مؤلفۀ «خانواده» در سبک‌‌ زندگی ‌‌اسلامی و مؤلفه‌‌های «شناختی» و «عاطفی» در سواد رسانه‌‌ای داشته است؛ همچنین روش ارائۀ این مؤلفه‌‌ها و دیگر مؤلفه‌های تربیتی در این مجموعۀ‌ تلویزیونی، استفاده از روش غیرمستقیم تربیتی، یعنی اسوه سازی و خلق اسطورۀ تربیت دینی است؛ نتایج همچنین بیانگر این نکته است که این ویژه‌ برنامه با تأکید بر اصول «اخلاق‌‌مداری» ‌‌و «توجه به تفاوت‌‌های اجتماعی»، به‌نوعی تربیت‌‌ تبلیغی محسوب می‌شود.

واژگان كليدي: سبک ‌‌زندگی ‌‌اسلامی، سواد رسانه‌‌ای، مجموعۀ تلویزیونی ماه‌‌عسل، تربیت ‌‌تبلیغی، تحلیل محتوا.

 

پی‌نوشت‌ها

*. کارشناس‌‌ارشد روان‌‌شناسی‌‌ تربیتی دانشگاه ‌‌کاشان؛ دانشجوی کارشناسی‌‌ارشد فلسفۀ آموزش‌‌ و‌‌ پرورش دانشگاه‌‌ شهید بهشتی Email: fatemehbitarafan@yahoo.com .

** . عضو هیئت علمی دانشگاه‌‌ کاشان Email: shekarey@kashan.ac.ir .

برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.

 

تشخيص عناصر التربوية- الدينية في مسلسل "شهر العسل" التلفزيوني:
مع التأكيد على محو الأمية الإعلامية

 

فاطمه سادات بيطرفان

 عباس شکاری  

 

الهدف الأساسي من هذه الدراسة هو التعرف على عناصر التربوية الدينية (حاوٍ على عناصر نمط الحياة الإسلامية) في المسلسل التلفزيوني «شهر العسل»، وكذلك تحليل مدى تأثير هذا المسلسل على تشجيع محو الأمية الإعلامية للجمهور. هذه الدراسة، من حيث الغرض هو عملي ومن حيث طبيعتها وأسلوبه نوعي وتحليلي. المجتمع الاحصائي لهذه الدراسة تتكون من جميع أجزاء المسلسل التلفزيوني «شهر العسل» التي تمّ بثّه باستخدام وسائل الإعلام الوطنية في السنوات 1395-1392، طريقة أخذ العينات هي أيضا نوع غير احتمالي (مستهدف). تشير نتائج الدراسة إلى أن خصوص برنامج "شهر العسل" ، مع الاهتمام بجميع مكونات نمط الحياة ومحو الأمية الإعلامية (المتوخى في هذا البحث) يؤكد على عنصر "الأسرة" في نمط الحياة الإسلامية. والعناصر "المعرفية" و "العاطفية" من محو الأمية وسائل الإعلام. وكذلك طريقة تقديم هذه العناصر والعناصر التربوية الأخرى في هذه السلسلة، استخدام الطريق غير المباشر يعني خلق القدوة وخلق الأسطورة التربوية الدينية، كما تشير النتائج إلى أن هذا البرنامج بالتحديد ، مع التركيز على مبادئ "الأخلاق" و "إيلاء الاهتمام للاختلافات الاجتماعية" ، يُعدّ بطريقة ما تبليغٌ تربويٌّ.

الكلمات المفتاحية: نمط الحياة الإسلامية، محو الأمية الإعلامية، المسلسل التلفزيونية «شهر العسل»، التبليغ التربوي، تحليل المحتوى

 

Analyzing Educative-religious elements in TV series “Mah-Asal": with an emphasis on media literacy

 

Fatemeh Sadat Bitarafan* / Abbas Shekarey**

 

 

The major aim of this study is to analyze the elements of Islamic lifestyle in the TV series "Mah-Asal" as well as analyzing the impact of this series on improving audience’s media literacy. This study, in terms of purpose, is applicable and in terms of the nature and method, is qualitative. Statistical population of this study consists of all parts of the broadcast of "Mah-Asal" on the national media (TV) from 2013 to 2016. Sampling method is also a Non-probable preferential (purposeful) one. findings showed that "Mah-Asal" beside the considering all elements of Islamic life style and also media literacy (considered in this study), has a high emphasis on the component of "family" in Islamic life style and the components of "Cognitive" and "emotional" in media literacy. The method of showing these elements and the other educational components in this TV series is the use of indirect educational method such as modeling and creation of educational religious myths. The results also implies that this special program, with emphasis on the principles of "morality" and "paying attention to social differences", is a kind of preaching education.

Key words: Islamic life style, media literacy, TV series “Mah-Asal”, educational preaching, Content analysis.

 

*. Master student in philosophy of education; shahid Beheshti University,
Email: fatemehbitarafan@yahoo.com.

** . Faculty member in University of Kashan, Email: shekarey@kashan.ac.ir.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

تربیت فکری و عقلانی کودکان در الگوی تربیتی اسلام با نگاهی تطبیقی به طرح «آموزش فلسفه به کودکان»

تربیت فکری و عقلانی کودکان در الگوی تربیتی اسلام با نگاهی تطبیقی به طرح «آموزش فلسفه به کودکان»

گستردگی توصیف اسلام از تفکر و تعقل، گشودن باب وسیعی از ارزش‏‌های عقلی، آموزش ضمنی و تدریجی ارزش‏‌های عقلی بر اساس اولویت‏‌های یادگیری سنین مختلف و کاربرد طیف وسیعی از روش‏‌های بینشی، علاوه بر روش‏‌های گرایشی و رفتاری برای آموزش تفکر به فرزندان، نشان‏‌دهنده تمایز اساسی الگوی اسلامی تربیت فکری و عقلانی با الگوهای سکولار، به‏‌ویژه طرح آموزش فلسفه به کودکان است. این تحقيق با رویکردی تطبیقی و با بهره‏‌گیری از روش توصیفی – تحلیلی به تبیین و تحلیل تفاوت‏‌های اساسی این دو الگو می‏‌پردازد...
روش‏‌‏‌های تربیت تبلیغی در کودکان و نوجوانان

روش‏‌‏‌های تربیت تبلیغی در کودکان و نوجوانان

آشنایی با روش‏‌‏‌های متنوع در تربیت تبلیغی، نقش مؤثری در توفیق آن دارد؛ از این‏‌رو محقق بر آن بود تا با مبنا قرار دادن اصول کلی تبلیغ، روش‏‌‏‌های تربیت تبلیغی را تدوین نماید. روش مورد استفاده جهت تحقق این هدف، روش کتابخانه‏‌ای است...
راهکارهای تربیت عبادی نوجوانان

راهکارهای تربیت عبادی نوجوانان

. یافته‏‌های پژوهش نشان داد که می‏‌توان از راهکارها و روش‏‌هایی، مانند زمینه‏‌سازی مناسب، بصیرت‏‌بخشی، الگودهی مناسب، تشویق و تنبیه، تکریم، آموزش مراقبه و محاسبه، تذکر و یادآوری، تمثیل، تلقین به نفس، موعظه، دعا، ارتباط با اماكن مذهبي در جهت تربیت عبادی نوجوانان استفاده نمود...
راهکارهای مأنوس‏‌نمودن کودکان با مسجد بر مبنای اصول بنیادین تربیتی

راهکارهای مأنوس‏‌نمودن کودکان با مسجد بر مبنای اصول بنیادین تربیتی

مأنوس نمودن کودکان با مساجد در ایام کودکی می‌تواند ارتباط آنها با مساجد در ایام نوجوانی و جوانی را به دنبال داشته باشد؛ تحقق این امر نیازمند سازوکارهای مناسبی، چون ابراز محبت به کودکان، احترام گذاشتن و سلام کردن به آنها، ارائه الگوی تربیتی مناسب به کودک...
جایگاه و نقش بازی در تربیت دینی کودکان

جایگاه و نقش بازی در تربیت دینی کودکان

بازی از اولین ابزارهای تربیتی است که کودکان با آن آشنا می‌شوند؛ ابزاری که گاه تا سال‌های متمادی با آنان همراه است. رعایت برخی ضوابط در بازی از جانب مربیان تربیتی، می‌تواند این ابزار تربیتی را که از ویژگی‌های خاص آن، عنصر علاقه‌مندی برای کودکان است به یکی از رویکردهای مهم در جهت ایجاد و تقویت تربیت دینی تبدیل نماید...

پر بازدیدترین ها

راهکارهای تربیت عبادی نوجوانان

راهکارهای تربیت عبادی نوجوانان

. یافته‏‌های پژوهش نشان داد که می‏‌توان از راهکارها و روش‏‌هایی، مانند زمینه‏‌سازی مناسب، بصیرت‏‌بخشی، الگودهی مناسب، تشویق و تنبیه، تکریم، آموزش مراقبه و محاسبه، تذکر و یادآوری، تمثیل، تلقین به نفس، موعظه، دعا، ارتباط با اماكن مذهبي در جهت تربیت عبادی نوجوانان استفاده نمود...
تربیت فکری و عقلانی کودکان در الگوی تربیتی اسلام با نگاهی تطبیقی به طرح «آموزش فلسفه به کودکان»

تربیت فکری و عقلانی کودکان در الگوی تربیتی اسلام با نگاهی تطبیقی به طرح «آموزش فلسفه به کودکان»

گستردگی توصیف اسلام از تفکر و تعقل، گشودن باب وسیعی از ارزش‏‌های عقلی، آموزش ضمنی و تدریجی ارزش‏‌های عقلی بر اساس اولویت‏‌های یادگیری سنین مختلف و کاربرد طیف وسیعی از روش‏‌های بینشی، علاوه بر روش‏‌های گرایشی و رفتاری برای آموزش تفکر به فرزندان، نشان‏‌دهنده تمایز اساسی الگوی اسلامی تربیت فکری و عقلانی با الگوهای سکولار، به‏‌ویژه طرح آموزش فلسفه به کودکان است. این تحقيق با رویکردی تطبیقی و با بهره‏‌گیری از روش توصیفی – تحلیلی به تبیین و تحلیل تفاوت‏‌های اساسی این دو الگو می‏‌پردازد...
جایگاه و نقش بازی در تربیت دینی کودکان

جایگاه و نقش بازی در تربیت دینی کودکان

بازی از اولین ابزارهای تربیتی است که کودکان با آن آشنا می‌شوند؛ ابزاری که گاه تا سال‌های متمادی با آنان همراه است. رعایت برخی ضوابط در بازی از جانب مربیان تربیتی، می‌تواند این ابزار تربیتی را که از ویژگی‌های خاص آن، عنصر علاقه‌مندی برای کودکان است به یکی از رویکردهای مهم در جهت ایجاد و تقویت تربیت دینی تبدیل نماید...
راهکارهای مأنوس‏‌نمودن کودکان با مسجد بر مبنای اصول بنیادین تربیتی

راهکارهای مأنوس‏‌نمودن کودکان با مسجد بر مبنای اصول بنیادین تربیتی

مأنوس نمودن کودکان با مساجد در ایام کودکی می‌تواند ارتباط آنها با مساجد در ایام نوجوانی و جوانی را به دنبال داشته باشد؛ تحقق این امر نیازمند سازوکارهای مناسبی، چون ابراز محبت به کودکان، احترام گذاشتن و سلام کردن به آنها، ارائه الگوی تربیتی مناسب به کودک...
نهادینه‏‌سازی آموزه‏‌های مهدوی در کودکان

نهادینه‏‌سازی آموزه‏‌های مهدوی در کودکان

هدف اصلی این پژوهش، تبیین مهدی‌باوری و نهادینه‌سازی معارف مهدوی با در نظر گرفتن حیطه‌های شخصیتی کودک است. به همین منظور، نوشتار پیش‌رو به شیوه کتابخانه‌ای و با روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین «نهادینه‌سازی آموزه مهدوی» به بازشناسی ویژگی‌های دوره کودکی می‌پردازد تا دلیل انتخاب این مرحله سنی جهت ایجاد مهدی‌باوری روشن شود...
Powered by TayaCMS