جایگاه «معنویت‌ سیّال» در میان معنویت‌گرایی‌های معاصر

جایگاه «معنویت‌ سیّال» در میان معنویت‌گرایی‌های معاصر

احمد شاکرنژاد[1]

چکیده

معنویت‌گرایی فارغ از دین، در اشکال مختلف فرقه‌ای و فرهنگی خود، در حال گسترش است. شناسایی وجوه مختلف این پدیده می‌تواند در درک تمایزات آن با اشکال دینی معنویت‌گرایی مفید باشد. در مقاله حاضر سعی شده است بعد از گونه‌شناسی انواع دینداری‌های جدید‌، با کمک‌گیری از زبان استعاره، انواع معنویت‌گرایی معاصر گونه‌شناسی شود. در این پژوهش گونه‌شناسی استعاره‌ای شیوون چندلر معرفی و تحلیل شده است و سپس با استفاده از یافته‌های این گونه‌شناسی جایگاه یکی از گونه‌های مهم معنویت معاصر یعنی معنویت سیال/مایع در بین انواع معنویت‌ها مشخص می‌شود. در بخش آخر مقاله برای ارائه تصویری روشن‌تر از این پدیده، سعی می‌شود جایگاه آن در بین پدیده‌های مشابه نیز مشخص‌شده تا نوپدید بودن آن بهتر نمایان گردد. یافته تحقیق حاضر آن است که اولاً معنویت‌ سیال به شکل کنونی آن پدیده‌ای کاملاً جدید است؛ ثانیاً این نوع معنویت‌گرایی هرچند گستردگی فراوانی دارد اما به دلیل سیالیت و قابلیت آن برای شکل‌پذیری در قالب‌های مختلف، کمتر دیده شده و کمتر به پژوهش در آمده‌ است.

واژگان کلیدی: نهضت‌های نوپدید دینی، معنویت‌گرایی معاصر، معنویت سیال، دین‌گریزی.

 

The position of "Fluid spirituality" among contemporary spiritualists

Ahmad ShakirNejad

Abstract:

Spirituality without Religion is expanding in its various sectarian and cultural forms. Identifying the various aspects of this phenomenon can be useful in understanding its distinctions with religious forms of spirituality. In the present article, after the typology of different types of new religions, we try to identify types of contemporary spirituality by using the language of metaphor. In this research, the Siobhan Chandler's typology of metaphors was introduced and analyzed. Then, using the findings of this typology, the status of one of the important types of contemporary spirituality, “Fluid Spirituality”, is identified among all kinds of spirituality. In the final part of the paper, in order to provide a clearer picture of this phenomenon, we attempt to distinguish its place among similar phenomena. The finding of the present study is that, firstly, the fluid spirituality in its present form is a completely new phenomenon; secondly, this type of spirituality, although widely spoken, is less widely seen and less studied due to its fluidity and its ability to formulate in different shapes.

Key words: New religious movements, contemporary spirituality, fluid spirituality, religious hatred.

 

[1] عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

مصاحبه: چیستی و چرایی تربیت تبلیغی در مصاحبه با دکتر اعرافی

مصاحبه: چیستی و چرایی تربیت تبلیغی در مصاحبه با دکتر اعرافی

به نظر می‌رسد تربيت تبليغي يك معني بيشتر ندارد و آن عبارت است از انتقال و تثبيت مباني و روش‌های صحيح و مؤثر علمي و عملي تبليغ در عمق جان مخاطب، به‌گونه‌ای كه خود به يك مبلغ مؤفق تبديل شود...
مصاحبه: چیستی و چرایی تربیت تبلیغی

مصاحبه: چیستی و چرایی تربیت تبلیغی

با توجه به وجوه اشتراک بین تبلیغ و تربیت که مهم‌ترین آنها، هدفمند و نظامدار بودن و داشتن اجزای مشترک بین این دو مفهوم است؛ بنابراین یک مبلغ می‌تواند یک مربی در حوزۀ تربیت تلقّی شود. لوازم این امر عبارت است از...
مصاحبه با دکتر حسینعلی رحمتی

مصاحبه با دکتر حسینعلی رحمتی

مدتي قبل ساعت يك يا دو بعد از نیمه‌شب بود كه هنگام كار با اينترنت متوجه شدم يكي از جوان‌هایی كه می‌شناختم، به‌قول‌معروف «آنلاين» است؛ وقتي از او پرسيدم چرا اين وقت شب نخوابيده است، گفت: «الان برنامه‌هاي «وايبر»، «واتس آپ» و «لاين» در تلفنم فعال است و با چند نفر از دوستانم با اين برنامه‌ها در تماس هستم». طبیعتاً اگر شما از والدين اين جوان دربارة اين برنامه‌ها سؤال كنيد ممكن است اصلاً نام آنها را هم نشنيده باشند، چه رسد به اینکه از آنها استفاده كنند يا از خوب و بد آنها خبر داشته باشند. اين تفاوت و فاصله بين والدين و فرزندان را می‌توان «شكاف ديجيتالي» ‌بين دو نسل ناميد.
مصاحبه با حجت الاسلام دكتر عليرضا قائمی نيا

مصاحبه با حجت الاسلام دكتر عليرضا قائمی نيا

بايد در اين جدال معايب «عرفان سنتي» را دنبال كرد. همان‏ظور كه بايد معايب عرفان‏هاي جديد را مورد بررسي قرار داد و به سمتي رفت كه عرفان اسلامي از لحاظ ادبيات و محتوايي مشكلات بشر جديد را حل كند.
  مصاحبه با محمد حسين كياني

مصاحبه با محمد حسين كياني

به راستي اين پديده چه عنواني دارد؟ «جنبش‏هاي نو پديد ديني»؟ «جنبش‏هاي نوپديد معنوي»؟ «اديان جديد»؟ «اديان بديل»؟ «عرفان سكولار»؟ آيا «عرفان كاذب» عنوان درستي براي اين پديده هست؟!

پر بازدیدترین ها

مصاحبه با دکتر حسینعلی رحمتی

مصاحبه با دکتر حسینعلی رحمتی

مدتي قبل ساعت يك يا دو بعد از نیمه‌شب بود كه هنگام كار با اينترنت متوجه شدم يكي از جوان‌هایی كه می‌شناختم، به‌قول‌معروف «آنلاين» است؛ وقتي از او پرسيدم چرا اين وقت شب نخوابيده است، گفت: «الان برنامه‌هاي «وايبر»، «واتس آپ» و «لاين» در تلفنم فعال است و با چند نفر از دوستانم با اين برنامه‌ها در تماس هستم». طبیعتاً اگر شما از والدين اين جوان دربارة اين برنامه‌ها سؤال كنيد ممكن است اصلاً نام آنها را هم نشنيده باشند، چه رسد به اینکه از آنها استفاده كنند يا از خوب و بد آنها خبر داشته باشند. اين تفاوت و فاصله بين والدين و فرزندان را می‌توان «شكاف ديجيتالي» ‌بين دو نسل ناميد.
  مصاحبه با محمد حسين كياني

مصاحبه با محمد حسين كياني

به راستي اين پديده چه عنواني دارد؟ «جنبش‏هاي نو پديد ديني»؟ «جنبش‏هاي نوپديد معنوي»؟ «اديان جديد»؟ «اديان بديل»؟ «عرفان سكولار»؟ آيا «عرفان كاذب» عنوان درستي براي اين پديده هست؟!
 مصاحبه باحجت‏ الاسلام حميد رضا مظاهري‏ سيف

مصاحبه باحجت‏ الاسلام حميد رضا مظاهري‏ سيف

با كدام مباني؟ ما که درباره عرفان‏هاي كاذب در حوزه علميه قم كار كنيم مي‏گويند اسم «عرفان» را نياوريد! ما مي‏خواهيم نقد كنيم، مي‏گويند «عرفان» يعني چه؟ همه‏ي «عرفان» كاذب است! صادق آن هم كاذب است
 مصاحبه باآيت الله محمد حسن فاضل گلپايگاني

مصاحبه باآيت الله محمد حسن فاضل گلپايگاني

از آن جهت که ديد عرفان در مملکت ما كارايي زياد دارد، بخصوص الان که پُل عرفان در دنيا پيش‏روي مي‏كند. دشمنان براي اينكه بتوانند اهداف خودشان را از پل عرفان پياده كنند سرسختانه كار مي‏كنند. البته ما خودمان را بايد خيلي آماده بكنيم
 مصاحبه با حجت الاسلام دكتر محمد جواد رودگر

مصاحبه با حجت الاسلام دكتر محمد جواد رودگر

بعضي از عزيزاني كه ما در محضرشان هستيم كاملاً به اين مقولات و آنچه در اين عرصه گذشت توجه دارند؛ تا اينكه به تعبير مقام معظم رهبري، تهاجم به قتل‏ عام و غارت فرهنگي تبديل شد و به تدريج يك ناتوي فرهنگي عليه جبهة تفكر ديني و اسلامي به جا آمد و در اين اواخر هم تعبير به «جنگ نرم» شد.
Powered by TayaCMS