سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سید جلال هاشمی * / هدیه شنبدی ** / سمیه پاپی ***

 

یکی از پرسش‌های بنيادين آدمي، پرسش از معنای زندگي است که پاسخ به این پرسش می‌تواند همۀ ابعاد زندگی انسان را تحت‌ تأثیر خود قرار دهد. معنای زندگی به‌طورکلی به معنی «هدف»، «ارزش» و «کارکرد» زندگی است که از منظر اسلام به هر سه توجه شده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل زندگی معنادار در سیرۀ امام حسین علیه السلام و یارانش و تبیین ویژگی‌های معناداری زندگی در آن از جهت ارائۀ الگو و معیاری اخلاقی-رفتاری برای انسان امروز است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که قیام امام علیه السلام، کوششی برای تثبیت و تحقق یک زندگی اسلام‌مدارانه یا همان زندگی معنادار، راستین و ارزشمند بوده است؛ از این‌رو مسلمانان و پیروان او باید با تمام توان و امکانات در جستجوی شناخت و اتخاذ الگوی زندگی معنادار و اسلامی با تأسی از ایشان باشند. عمل به اصول استنتاج‌شدۀ هدایت‌پذیری و ولایت‌پذیری، حدود مداری و نفی بی‌تفاوتی اجتماعی و احساس مسئولیت در جامعه می‌تواند موجبات معناداری زندگی را فراهم آورد. همچنین ویژگی‌های زندگی معنادار نیز در سیرة امام علیهم السلام عمق داشتن و مهم بودن زندگی، هدف‌مداری، خودآگاهی و داشتن تصویری شفاف از اعمال خویش، اخلاقی بودن و رعایت ارزش‌ها و اصول اخلاقی در زندگی و بهره‌مندی از انسجام اخلاقی است؛ موفقیت‌آمیز بودن زندگی و نیل به برخی توفیقات در زندگی و خداباوری یا دین‌دار بودن زندگی ایشان و یارانش، نمود چشمگیری داشته و شواهد بسیاری برای آن وجود دارد؛ بنابراین امام علیه السلام و یاران باوفایش، الگوها و قهرمانان همیشگی زندگی معنادار هستند.

واژگان كليدي: سیرۀ امام حسین علیه السلام، واقعۀ کربلا، زندگی معنادار، الگوی اخلاقی – رفتاری، الگوی تربیتی.

 

پی‌نوشت‌ها

* . عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. Email: j.hashemi@scu.ac.ir

**. کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. (مسئول مکاتبات) Email: shanbadei7@yahoo.com

***. کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. Email: spapi67@ymail.com

 

 برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.

 

سيرة الإمام حسين علیه السلام وأنصاره في واقعة كربلاء: النموذج والمعيار الأخلاقي سلوك لحياة ذات مغزى

السيد جلال هاشمي*، هدية شنبدي**، سمية بابي***

 

من إحدى المسائل الإنسانية الأساسية هي مسألة معنى الحياة، والإجابة على هذا السؤال يمكن أن تؤثر على جميع جوانب الحياة البشرية. معنى الحياة بشكل عام يعني "الهدف"، "القيمة" و "وظيفة" الحياة، وقد تمّ الاهتمام بجميع الجوانب الثلاثة في الإسلام. والغرض من هذا البحث هو تحليل الحياة الهادفة للإمام الحسين علیه السلام وأنصاره وشرح معنى خصائص الحياة من أجل تقديم النموذج والمعيار الأخلاقي والسلوكي للإنسان اليوم.

وفي هذا البحث، تم استخدام طريقتين من التحليل الاستعلائي والاستدلال العملي المتطور. وقد استخدمت الطريقة الأولى للاستدلال على نمط الإمام علیه السلام وأنصاره، واستخدمت الطريقة الثانية من أجل استنتاج مبادئ الحياة المفيدة في حياته. و قد أظهرت نتائج التحليل أن انتفاضة الإمام كانت محاولة لتحقيق الحياة الإسلامية الهادفة ، أي حياة ذات معنى. ولذا يجب على المسلمين وأتباعه أن يبذلوا كمال جهدهم إلى بحث ومعرفة نمط الحياة ذات مغزى من خلال اقتدائهم به. إن العمل بهذه الأصول المستنتجة: الاهتداء، والموالاة، معرفة الحدود، نفي اللامبالاة الاجتماعية، والشعور بالمسؤولية في المجتمع؛ يمكن أن توفر حياة ذات معنى. وكذلك من ملامح الحياة الهادفة، العمق المعرفي لأهمية الحياة، معرفة الهدف، والوعي الذاتي، والحصول على صورة واضحة عن الأفعال والأخلاق، واحترام القيم والمبادئ الأخلاقية في الحياة، والتمتع بالنزاهة الأخلاقية، الحياة الناجحة وتحقيق بعض الانجازات في الحياة، وفي نهاية المطاف الإيمان بالله أو التديّن في حياة الإمام وأنصاره، كانت لها تأثير ملفت للنظر وهناك شواهد عديدة حول ذلك. ولذا فإن الإمام علیه السلام وأنصاره هم قدوة وأبطال خالدة للحياة الهادفة.

الكلمات المفتاحية: سيرة الإمام الحسين علیه السلام، واقعة كربلاء، الحياة الهادفة، النمط الأخلاقي -السلوكي، النمط التربوي.

 

* . عضو في الهيئة العلمية قسم العلوم التربوية في جامعة شهيد جمران أهواز j.hashemi@scu.ac.ir

** . ماجستير في تخصص التاريخ والفلسفة التعليم والتربية (مسؤول المراسلات) shanbadei7@yahoo.com

*** . ماجستير في تخصص التاريخ والفلسفة التعليم والتربية spapi67@ymail.com

 

Imam Hussein (AS) and his followers in the Karbala Incident: a model and a criterion for a meaningful life

Seyed Jalal Hashemi* / Hedieh Shanbedi** / Somayyeh Papi***

 

 Understanding various methods in educational preaching is important. In this research we attempted to provide ways of educational preaching base on the general principles of preaching. The method used to achieve this goal is a library method. The results show that general principles of preaching can be converted into seven principles of education which can categories in two general parts: general (including ambition, diversity, multi-purpose and harmonious behavior), and special (including sensory perception, reduction of disruptive factors and convincing). The general principles include all methods, but each specific principle implies only its own methods. Methods such as repetition, exposure to results of actions, use of allegory, and the like are obtained from the principle of sensory perception. The principle of reducing disruptive factors consists of three methods including reconciliation, censorship, abominate and friendship, and the principle of persuasion also implies methods of love, comparison, debate, and so on. The results of this research indicate that it is possible to take advantage of various methods in Educational preaching.

Keywords: Educational Preaching, Principles of Preaching, Methods.

 

* . Faculty Member of Shahid Chamran University of Ahwaz.

** . Master of Science in History and Philosophy of Education (correspondent)

*** . Master of Science in History and Philosophy of Education.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

مؤلفه‌های حفظ کرامت زن در سبک زندگی اسلامی

مؤلفه‌های حفظ کرامت زن در سبک زندگی اسلامی

این نوشتار بر آن است تا با روش توصیفی‌تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفه‌های حفظ کرامت زن در سبک زندگی اسلامی چیست. این پژوهش نشان می‌دهد دو نوع کرامت داریم: 1. کرامت ذاتی که همة انسان‌ها از آن برخوردارند؛ 2. کرامت اکتسابی که با تقوا به دست می‌آید.
واکاوی پیامدهای بی‌حجابی از منظر قرآن و روایات

واکاوی پیامدهای بی‌حجابی از منظر قرآن و روایات

مقالة حاضر با روش مروری- کتابخانه‌ای به بررسی پیامدهای بی‌حجابی پرداخته و نتیجه می‌گیرد بی‌حجابی در زمینة دنیوی و اخروی این پیامدها را بر جای می‌گذارد: ابتذال زن و سقوط شخصیت او، از بین‌رفتن آرامش روانی، تحریک مردان، گسترش‌یافتن فساد و فحشا، افزایش آمار طلاق، در احاطة شیطان قرارگرفتن، مورد عقوبت قرارگرفتن زنان و همسرانشان و مورد آزار و اذیت قرارگرفتن توسط افراد پست و... .
معیارهای معاشرت اسلامی

معیارهای معاشرت اسلامی

این نوشتار درصدد بررسی معیارهای معاشرت در اسلام ‏است. از جمله موضوع‌هایي كه پژوهش در آن جايگاه ويژه‌اي دارد، نوع معاشرت انسان‌ها است. در متون دینی معیار‌هاي عدیده‌ای برای معاشرت بیان شده است. بررسی هر یک از این عناوین، وجه تمايز و امتياز این نوع هم‌زیستی را با ديگر روش‌ها روشن می‌کند.
واكاوى آسیب‌ها و پیامدهای منفی مدرنیته در ساختار خانواده مسلمان

واكاوى آسیب‌ها و پیامدهای منفی مدرنیته در ساختار خانواده مسلمان

مدرنیته شیوه‌ای نو در حوزه‌های مختلف زندگی انسان است که با ارائه‌ی سبک جدیدی از زندگی، تحولی فراگیر را در جامعه به ارمغان آورد که این مقاله به بررسی پیامدهای مدرنیته در خانواده پرداخته است. مدرنیته دارای تأثیرات مثبتی مانند رفاه و سهولت دسترسی به دنیای اطلاعات بود؛ اما پیامدهای منفی نیز به همراه داشت. هدف از بررسی این موضوع، روشن‌کردن ابعاد منفی مدرنیته بر خانواده است تا با نگاهی نو به این مسئله از منفی آن بر خانواده به‌عنوان مهم‌ترین عضو جامعه کاسته شود. نوشتار حاضر بعد از بررسی منابع اسلامی، تحلیلی، جامعه‌شناسی و سایر منابع، با روش فردی، کتابخانه‌ای، توصیفی و کاربردی پس از اشاره به جایگاه خانواده در اسلام و مؤلفه‌های مدرنیته، به پیامدهای منفی مدرنیته از جمله تغییر در ساختار و فرهنگ خانواده و شیوه‌ی همسرگزینی، کاهش روابط عاطفی خانواده و میزان باروری و افزایش طلاق می‌پردازد.
سبک زندگی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با رویکرد فرزند‌آوری

سبک زندگی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با رویکرد فرزند‌آوری

پژوهش حاضر به سبک زندگی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با رویکرد فرزند‌آوری می‌پردازد. زمینه و هدف پژوهش، تشویق برای فرزند‌آوری و تکثیر آن است. این پژوهش درصدد ارائه‌ی سبک نظری و عملی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در فرزند آوری و تکثیر آن است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است.

پر بازدیدترین ها

چرایی و چگونگی تبدیل ضد ارزش به ارزش در سبک زندگی

چرایی و چگونگی تبدیل ضد ارزش به ارزش در سبک زندگی

آنچه ما در اینجا به دنبال آن هستیم، این است که چرا گاهی یک ضد ارزش در نظر مردم آن جامعه به‌صورت ارزش تلقی می‌شود؛ ازاین‌رو با استفاده از روش تحقیق استنتاج منطقی در پی بیان احتمالاتی چون تحول در سرشت آدمی، باورهای نادرست، تغییر در نفس فعل، تقلید نابه‌جا، وسوسه‌های نفسانی، عدم اعتقاد قلبی و برخی علت‌های نسبی دیگر خواهیم بود.
بررسی تطبیقی سبک زندگی غربی و اسلامی

بررسی تطبیقی سبک زندگی غربی و اسلامی

پژوهش حاضر کوششی در جهت استخراج و بررسی تطبیقی و تحلیلی سبک زندگی در غرب و اسلام است. به بیانی دقیق‌تر هدف کلی این پژوهش، بررسی تطبیقی سبک زندگی غربی و اسلامی است...
واکاوی پیامدهای بی‌حجابی از منظر قرآن و روایات

واکاوی پیامدهای بی‌حجابی از منظر قرآن و روایات

مقالة حاضر با روش مروری- کتابخانه‌ای به بررسی پیامدهای بی‌حجابی پرداخته و نتیجه می‌گیرد بی‌حجابی در زمینة دنیوی و اخروی این پیامدها را بر جای می‌گذارد: ابتذال زن و سقوط شخصیت او، از بین‌رفتن آرامش روانی، تحریک مردان، گسترش‌یافتن فساد و فحشا، افزایش آمار طلاق، در احاطة شیطان قرارگرفتن، مورد عقوبت قرارگرفتن زنان و همسرانشان و مورد آزار و اذیت قرارگرفتن توسط افراد پست و... .
نقش خانواده در گسترش سبک زندگی اسلامی

نقش خانواده در گسترش سبک زندگی اسلامی

ضرورت شکل‌گیری فرهنگ دینی، ذهن را به سبک زندگی خانواده که نخستین آموزشگاه فرد است، رهنمون می‌سازد؛ خانواده با نقش‌های تربیتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌تواند در اصلاح سبک زندگی تأثیرگذار باشد. سبک زندگی اسلامی...
اسلام و مدیریت زن درخانواده‏

اسلام و مدیریت زن درخانواده‏

زنان در نقش مادری و همسری می‌توانند روابط اعضای خانواده را بر اساس عشق و محبت پایه‌ریزی نمایند و کانون خانواده را به محیطی امن و آرامش‌بخش تبدیل نمایند و مودت و رحمت را در نهاد خانواده حاکم نمایند. مدیریت اقتصادی زن در خانواده برای رعایت اعتدال در اقتصاد خانواده و خودداری از اسراف و تبذیر و داشتن روحیه قناعت از مهم‌ترین ویژگی‌های همسر مطلوب در روایات اسلامی ذکر شده است
Powered by TayaCMS