مجموعه تجربه‌های سلوکی آیت‌الله دهکردی

مجموعه تجربه‌های سلوکی آیت‌الله دهکردی

آيت‌الله سيدابوالقاسم دهكردى ديدگاه‌ها، افكار عرفانى و تجربه‌هاى سلوكى خود را كه از راه تفحص در منابع قرآنى، روايى و نيز پارسايى و عبادت به دست آورده بود، در اثرى به نام «منبرالوسيله» گرد آورد. ایشان در اين اثر، دست‌آوردهاى معنوى خويش را با عنوان «مرقاة» و «پلكان» با ترتيب خاصى نظم داده‌اند، تا راهيان كوى كمال با بهره‌ورى از آن به مقام‌های ملكوتى برسند. در حقيقت، اين مباحث مرام‌نامه‌ى است كه ساختار زندگى ایشان را پى‌ريخته و نردبانى است كه شخص ایشان با عروج از آن، به مقام‌های والايى رسيد و محضر آموزگاران باطنى ولايت را درك كرد. ایشان درباره کتاب می‌گویند:

«اين كتاب مَرْكَب عروج من به سوى پروردگار است. سعادت دنيا، بهرورزى آخرت و سلامت دين را در عمل بدان مى‌دانم. اين را براى خودم و هر آن كه از من پيروى كند، نوشته‌ام.»

سپس در ادامه می‌گویند:

«پس از اينكه با تمام وجودم به خداى روى آوردم، در بارگاه الهى انس گرفتم و نفس خودبينم را خدابين كردم. عقلم در آسمان قدس به پرواز درآمد، حقيقت يقين را چشيدم، راه‌هاى پر بيم و هراس برايم هموار شد. از فضاى كوچك تنگ‌بينان رستم و گشادگى سينه و وسعت دل پيدا كردم. خداوند عنايت فرمود و حقايق و معارف بلندى را در جانم افكند. اين معارف ابعاد وجودى و استعدادهاى معطل و راكدم را احيا كرد و گذشته عمرم را نقد نمود. البته اين بركات از كتاب‌خوانى و پر مطالعه‌اى برنيايد، بلكه مرهون «انقطاع الى الله» و «تضرّع به درگاه او» و «تدبّر در آياتش» است».

حكيم سيدابوالقاسم دهكردى بر اين باور بودند كه نفس آلوده به گناهان، اگر معارف توحيدى را هم بياموزد، نه تنها فايده‌ى معنوى ندارد، بلكه اين آموزش‌ها بر حجاب‌هاى او مى‌افزايد. به عقيده اين فقيه عارف، جويندگان دانش قبل از آن كه به تحصيل علوم و كسب انواع معارف روى آورند، بايد به تزكيه و تهذيب نفس و تصفيه درون بپردازند و درون را از هرگونه رذالتى پالايش كنند و چون زمين دل و ذهن را از هرگونه آفات، علف‌هاى هرز و ناگوارى‌ها پاك ساختند، بذر معارف و علوم الهى را در آن بيفشانند تا ميوه‌هاى خوبى به عمل آورند؛ كه در زمين پاك، حكمت‌ها و دانش‌ها بهتر ثمر مى‌دهند و مى‌توانند چراغ راه گشته، آدميان را از سرزمين ضلالت به شهر هدايت برسانند. ایشان در کتاب «منبرالوسيله» می‌گویند:

«به درستى كه تنها راه رسيدن به اين مقام، تزكيه نفس از پستى‌ها و رهانيدن آن از تعلقات فناپذير و زودگذر و بازداشتن آن از هوس‌ها است. بايد بر فرق دنيا قدم نهاد و در برابر جاذبه‌هاى پر زرق و برق و فريبنده آن، زهد ورزيد و به مقام‌های اخروى و امور جاويدان و شايسته دل بست»

اين انسان وارسته، تنها راه رسيدن به درجات معنوى را در تقوا و عمل مستمر به سنت رسول اكرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) و پيروى از راه و سيره اولياء الله و ائمه هدى (علیهم‌السلام) مى‌دانست.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

اين نوشتار با روش توصيفي-تحليلي به جايگاه انسان كامل در نظام هستي ا ز منظر عارفان مسلمان پرداخته است. از منظر آنان انسان كامل، خليفه حق‌تعالي، قطب عالم امكان و واسطه دريافت فيض از حق‌تعالي است. به عقيده بسياري از عرفا، انسان كامل به منزله روح عالم هستي مي‌ماند؛ همان‌گونه که روح امور بدن را تدبير مي‌كند، انسان كامل هم امور عالم را تدبير مي‌نمايد؛ گرچه به لحاظ بشري خود وي توجه نداشته باشد. هرگاه انسان كامل از عالم دنيا به عالم آخرت منتقل شود، خزائن الهي نيز به آن عالم منتقل خواهند شد، بساط عالم ماده جمع خواهد شد و رستاخيز قيام خواهد كرد. اين باور اهل تصوف، با عقايد شيعي، بسيار هماهنگ است؛ زيرا روايات شيعي نيز در اين معنا، صراحت دارد كه هرگاه حجت خدا از روي زمين ارتحال يابد، زمين متلاشي خواهد شد؛ ويژگي‌هاي كه از زبان اهل تصوف براي اهليبت بيان شده است، حاكي از اين مطلب است كه از منظر آنان انسان كامل، منطبق بر اهلبيت (ع) مي‌شود.
حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي، حقيقتي است كه از هر قيدي رها است؛ از اين حقيقت به غيب الغيوب و هويت مطلقه و وجود من حيث هو هو، نيز تعبير كرده‌اند. اين حقيقت در مرتبه اطلاق هيچ حكمي را نمي‌پذيرد، به همه موجودات نسبت يكسان دارد؛ اما از لازمه آن، علم به ذات و شعور به كمال ذاتي و اسمائي است. علم به ذات موجب، افتادن بي‌تعين در دام تعين مي‌شود.
جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

عقل در نظام سلوکی عرفا، دارای دو جایگاه مجزا است. عقل در مراحل ابتدایی سلوک هدایتگر، راهگشا و روشنگر است؛ اما در مراحل عالی‌تر سلوکشان هدایتگری و راهبری از عقلانیت و تعقل جدا می‌شود؛ در این راستا باید توجه داشت که منزلت عقل نفی نمی‌شود، بلکه عقلانیت در صیرورت وجودی عارف به امری فراعقلی و نه غیرعقلی تبدّل و تحول می‌یابد. متاسفانه نزد برخی راهروان طریق سلوک این امر به مثابه ضد عقلی بودن تعالیم عرفانی تلقی می‌شود، حال آن‌که میان امر فراعقلی و امر غیر عقلی تفاوت و تمایز معناداری است که می بایست مورد توجه و تأمل عرفان پژوهان و سالکان راه قرار گیرد؛ در این مقاله ضمن پرداختن به مفهوم انسان‌شناختی و وجودشناختی مفهوم عقل، به تفاوت و تمایز میان این دو ساحت اشاره و لوازم معرفت شناختی آن استخراج خواهد شد.
الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

قرآن کریم با استفاده از آیات خویش انسان را به‌سوی کمال سوق می‌دهد؛ پس باید بر طبق این فرمان‌ها روند زندگی را در مسیر رویش قرارداد. با بررسی و تحلیل الگوی رویش می‌توان اصلی‌ترین نقش را در خود فرد و آن جامعه جستجو کرد که ایمان را در درون خویش حس نمودند و فطرتشان علی‌رغم، القائات منفی افراد دیگر، ایشان را به این مسیر نزدیک نمودند، مانند همسر فرعون که با توجه به محیطی دور از معنویات، به دیندار شد...

پر بازدیدترین ها

رشد معنوی انسان از منظر قرآن و حدیث

رشد معنوی انسان از منظر قرآن و حدیث

این پژوهش نشان می‌دهد که ایجاد رابطه درست بین فرد و مسائل خود، ایجاد رابطه درست بین فرد و دیگران و ایجاد رابطه با خدا و کسب آرامش در پرتو آن از آثار رشد معنوی است؛ همچنین، تفکر، ایمان، انجام خوبی و ترک زشتی از علل رشد معنوی و جهل، کفرورزی و پیروی از شهویات از موانع رشد معنوی است.
آسیب‌ها و تهدیدهای اختلافات مذهبی در جهان اسلام

آسیب‌ها و تهدیدهای اختلافات مذهبی در جهان اسلام

مقاله حاضر ضمن بررسی فلسفه تفاوت‌ها و تنوع‌های میان انسان‌ها، تنوع و اختلاف از دیدگاه اسلام و انواع اختلافات مذهبی را تبیین و سپس به عوامل پیدایش اختلاف و تفرقه مذاهب را به لحاظ درونی و بیرونی پرداخته و نتایج و آثار ناشی از آن را بیان می‌کند...
انسان از منظر کریشنا مورتی

انسان از منظر کریشنا مورتی

کریشنامورتی در جای‌جای گفته‌های خویش به موضوع دانستگی اشاره می‌کند و سرانجام پند او این است که باید از هر دانستگی رها شد تا آزاد گشت و انسان شد...
حقیقت یوگا

حقیقت یوگا

در این مقاله با تکیه بر اصلی‌ترین متن یوگا، یعنی یوگاسوتره، حقیقت یوگا بررسی شده است و رابطه آن با آیین هندوییسم، اهداف و آثار آن مورد بررسی قرار گرفته است...
Powered by TayaCMS