مباني، اصول و روش‌هاي تربيت معنوي با تأکید بر آراء علامه طباطبایی

مباني، اصول و روش‌هاي تربيت معنوي با تأکید بر آراء علامه طباطبایی

محمدحسین حیدری[1] شهناز شهریاری نیسیانی[2] فاطمه براتی[3]

 چکیده

هدف پژوهش تبیین مبانی، اصول و روش‌های تربیت معنوی با تأکید بر آراء علامه طباطبایی; است که در آن از روش تحلیل پیش‌رونده و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. نتایج بیانگر آن بود که در نظر علامه معنویت به‌طور ذاتی در درون آدمی وجود دارد و حرکت در مسیر معنویت نیز به‌طور فطری در نهاد او قرار داده شده، شکل‌گیری این معنویت تدریجی بوده و مستلزم جهت‌دهی به فرآیند تجرد نفس است. در این پژوهش تربيت معنوي، تربیت مربوط به روح و سیر و سلوک در درجات معنوی شناخته شده که با رعایت جانب اعتدال بین ماده و معنا منجر به تجرد هرچه بیشتر روح و رسیدن به قرب الهی می‌گردد. بر اساس بررسی‌های انجام شده اندیشه‌های بنیادی علامه در زمینه تربیت معنوی تحت شش عنوان مطرح گردیده که هر یک دارای اصل یا اصول و روش‌هایی است که به تحقق این اصول می‌انجامد.

واژگان کلیدی: علامه طباطبایی;، تربیت معنوی، مبانی، اصول، روش‌ها.

 

 

Foundations, Principles, and methods of spiritual education with an emphasis on Allameh
Tabatabai's views

Mohammad Hossein Heidari[4], Shahnaz Shahriari[5], Fatemeh Barati[6]

Abstract:

The purpose of this research is to explain Foundations, principles and methods of spiritual education with an emphasis on the views of Allameh Tabatabai.  Progressive analysis and also descriptive-analytical method is used in this research. The results show that according to Allameh Tabatabai's views, spirituality is something inherent within man and moving on the path of spirituality is also innate or natural. In this view spirituality is forming in a gradual process which directs the process of immateriality of the soul. In this research, spiritual education, and also spiritual journey of the soul are discussed. It is obvious that respect to the balance between material and meaning can be effective to the process of immateriality of the soul and consequently getting closer to God. According to this research, the fundamental ideas of Allama studies in the field of spiritual education are based on six titles that each has its own principles and procedures. These titles finally will lead to the realization of principles.

Key words: Allameh Tabatabai, spiritual education, Foundations, principles, methods.

 

  • استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان.
  • دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان (نویسنده مسئول)phe@gmail.com
  • کارشناس ارشد تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان

تاریخ ورود :  8/9/94       تاریخ تأید : 15/11/94

 

 

[4] . Assistant Professor in Philosophy of Education, Isfahan University.

[5] . PhD student in Philosophy of Education, University of Isfahan.

[6] . MA in History and Philosophy of Education, University of Isfahan.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

اين نوشتار با روش توصيفي-تحليلي به جايگاه انسان كامل در نظام هستي ا ز منظر عارفان مسلمان پرداخته است. از منظر آنان انسان كامل، خليفه حق‌تعالي، قطب عالم امكان و واسطه دريافت فيض از حق‌تعالي است. به عقيده بسياري از عرفا، انسان كامل به منزله روح عالم هستي مي‌ماند؛ همان‌گونه که روح امور بدن را تدبير مي‌كند، انسان كامل هم امور عالم را تدبير مي‌نمايد؛ گرچه به لحاظ بشري خود وي توجه نداشته باشد. هرگاه انسان كامل از عالم دنيا به عالم آخرت منتقل شود، خزائن الهي نيز به آن عالم منتقل خواهند شد، بساط عالم ماده جمع خواهد شد و رستاخيز قيام خواهد كرد. اين باور اهل تصوف، با عقايد شيعي، بسيار هماهنگ است؛ زيرا روايات شيعي نيز در اين معنا، صراحت دارد كه هرگاه حجت خدا از روي زمين ارتحال يابد، زمين متلاشي خواهد شد؛ ويژگي‌هاي كه از زبان اهل تصوف براي اهليبت بيان شده است، حاكي از اين مطلب است كه از منظر آنان انسان كامل، منطبق بر اهلبيت (ع) مي‌شود.
حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي، حقيقتي است كه از هر قيدي رها است؛ از اين حقيقت به غيب الغيوب و هويت مطلقه و وجود من حيث هو هو، نيز تعبير كرده‌اند. اين حقيقت در مرتبه اطلاق هيچ حكمي را نمي‌پذيرد، به همه موجودات نسبت يكسان دارد؛ اما از لازمه آن، علم به ذات و شعور به كمال ذاتي و اسمائي است. علم به ذات موجب، افتادن بي‌تعين در دام تعين مي‌شود.
جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

عقل در نظام سلوکی عرفا، دارای دو جایگاه مجزا است. عقل در مراحل ابتدایی سلوک هدایتگر، راهگشا و روشنگر است؛ اما در مراحل عالی‌تر سلوکشان هدایتگری و راهبری از عقلانیت و تعقل جدا می‌شود؛ در این راستا باید توجه داشت که منزلت عقل نفی نمی‌شود، بلکه عقلانیت در صیرورت وجودی عارف به امری فراعقلی و نه غیرعقلی تبدّل و تحول می‌یابد. متاسفانه نزد برخی راهروان طریق سلوک این امر به مثابه ضد عقلی بودن تعالیم عرفانی تلقی می‌شود، حال آن‌که میان امر فراعقلی و امر غیر عقلی تفاوت و تمایز معناداری است که می بایست مورد توجه و تأمل عرفان پژوهان و سالکان راه قرار گیرد؛ در این مقاله ضمن پرداختن به مفهوم انسان‌شناختی و وجودشناختی مفهوم عقل، به تفاوت و تمایز میان این دو ساحت اشاره و لوازم معرفت شناختی آن استخراج خواهد شد.
الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

قرآن کریم با استفاده از آیات خویش انسان را به‌سوی کمال سوق می‌دهد؛ پس باید بر طبق این فرمان‌ها روند زندگی را در مسیر رویش قرارداد. با بررسی و تحلیل الگوی رویش می‌توان اصلی‌ترین نقش را در خود فرد و آن جامعه جستجو کرد که ایمان را در درون خویش حس نمودند و فطرتشان علی‌رغم، القائات منفی افراد دیگر، ایشان را به این مسیر نزدیک نمودند، مانند همسر فرعون که با توجه به محیطی دور از معنویات، به دیندار شد...

پر بازدیدترین ها

رشد معنوی انسان از منظر قرآن و حدیث

رشد معنوی انسان از منظر قرآن و حدیث

این پژوهش نشان می‌دهد که ایجاد رابطه درست بین فرد و مسائل خود، ایجاد رابطه درست بین فرد و دیگران و ایجاد رابطه با خدا و کسب آرامش در پرتو آن از آثار رشد معنوی است؛ همچنین، تفکر، ایمان، انجام خوبی و ترک زشتی از علل رشد معنوی و جهل، کفرورزی و پیروی از شهویات از موانع رشد معنوی است.
آسیب‌ها و تهدیدهای اختلافات مذهبی در جهان اسلام

آسیب‌ها و تهدیدهای اختلافات مذهبی در جهان اسلام

مقاله حاضر ضمن بررسی فلسفه تفاوت‌ها و تنوع‌های میان انسان‌ها، تنوع و اختلاف از دیدگاه اسلام و انواع اختلافات مذهبی را تبیین و سپس به عوامل پیدایش اختلاف و تفرقه مذاهب را به لحاظ درونی و بیرونی پرداخته و نتایج و آثار ناشی از آن را بیان می‌کند...
خشونت در خانواده و نگرش معنوی اسلام به آن

خشونت در خانواده و نگرش معنوی اسلام به آن

این مقاله با هدف مشخص‌کردن مفهوم خشونت و دیدگاه‌های مختلف دربارة آن و همچنین نگرش اسلام به آن انجام شده است. روش تحقیق به‌صورت کتابخانه‌ای است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد اعتقادات مذهبی، عامل مؤثری در پیشگیری از خشونت علیه زنان است...
سنخ‌شناسی عشق در اندیشه‌ی مولوی و کریشنا مورتی

سنخ‌شناسی عشق در اندیشه‌ی مولوی و کریشنا مورتی

عشق در عرفان مولوي و کریشنامورتی اهميت والايي دارد؛ مولوی و کریشنا ویژگی‏‌هایی را برای عشق شمرده‏‌اند...
Powered by TayaCMS