جایگاه و نقش تزکیه در گفتمان های تربیتی گفتمان سعادت، گفتمان سلامت، گفتمان ریاضت و گفتمان قرآنی)

دکتر محمد داودی

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی جایگاه و نقش ترکیه در سه گفتمان تربیتی سعادت، ریاضت و سلامت و مقایسه آن با گفتمان تربیتی قرآنی است

. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیلیاستنباطی و تحلیل تطبیقی است. جامعه تحلیلی کلیه کتابها، اسناد و پایگاههای تربیتی مرتبط با موضوع تزکیه و گفتمان سازی بوده که به طور هدفمند از این جامعه بخش هایی که مولفه‌های پژوهشی را پوشش می داده است فیش برداری و به طور عمیق مورد مطالعه قرار گرفته است. همزمان با جمع آوری داده ها، اطلاعات جمع آوری ش ده به طور مستمر و پیوسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که در هر سه گفتمان، تزکیه از جایگاهی رفیع برخوردار است

. در گفتمان سعادت فرایند تربیت دو بخشی است: بخشی از آن تزکیه و بخش دیگر آن تعلیم است. جایگاه و نقش تزکیه در فرایند تربیت هم ارز تعلیم است. در گفتمان سلامت، تزکیه همه فرایند تربیت است و نقش و جایگاه آن بی بدیل و بی نظیر است. در گفتمان ریاضت، تعلیم در فرایند تربیت جایگاهی ندارد. زیرا این دیدگاه معتقد است تزکیه معرفت آفرین است و نیازی به تعلیم نیست. در این گفتمان (ریاضت فرایند تربیت در بخشی است: بخشی از آن تزکیه و بخش دیگر تحلیه است. تزکیه هم شرط لازم برای تحقق تحلیه است و هم شرط لازم برای تحقق هدف تربیت. در گفتمان تربیتی قرآن، فرایند تربیت دو بخش دارد: تعلیم و تزکیه. گفتمان تربیتی قرآن با گفتمان ریاضت و گفتمان سلامت مخالف و به گفتمان سعادت بسیار نزدیک است . و نهایتا این که در آموزش و پرورش رسمی تزکیه باید جایگاهی هم ارز آموزش داشته باشد و متناسب با آن برنامه های لازم تدارک دیده شود.

کلمات کلیدی: ام کلیه تزکیه، گفتمان تربیتی، گفتمان ریاضت، گفتمان س عادت، گفتمان سلامت، گفتمان تربیتی قرآن، آموزش و پرورش رسمی

* دانشیار تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت گروه علوم تربیتی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. قم. ایران mdavoudi@rihu.ac.ir