مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

 محمدجواد رودگر[1]

چکیده

بیان صراط سلوک و تبیین مؤلفه‌های آن با رویکردی به آیات و احادیث، از مباحث زیرساختی سیر و سلوک به‌سوی خدا است و از آنجایی که در سیر و سلوک با عناصری مثل سالک، مسلک، مسلوک‌الیه و سلوک مواجه هستیم، ضرورت علمی - پژوهشی پیرامون معنا و مؤلفه‌های صراط سلوک را نمایان ساخته و لازم است به این پرسش محوری پاسخ دهیم که اگر صراط سلوک در متن وجود سالک تعبیه شده و سالک در حقیقت وجودی خویش، یعنی مسلک، به سلوک می‌پردازد، صراط یا مسلک سلوک، دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ نوشتار حاضر پاسخی به همین پرسش بنیادین است که در واقع، ماهیت صراط سلوک نیز در پرتو آن روشن خواهد شد. برون‌داد مقاله حاضر نیز عبارت‌اند از: جوهری و اشتدادی بودن سلوک در صراط، تشکیکی و وحدت‌داشتن صراط سلوک، نیاز سالک به معلم و مربی در صراط سلوک و غایت‌مداری آن. ناگفته نماند که در کتاب و سنت، مؤلفه‌های صراط سلوک بیان و در حکمت متعالیه و عرفان وحیانی نیز تبیین شده‌اند.

واژگان کلیدی: صراط سلوک، حرکت جوهری اشتدادی، تشکیک، وحدت صراط، معلم راه و مربی نفوس، غایت‌مندی.

 

 

Components of a mystical journey
(an approach to verses of Quran and hadiths)

Mohammad Javad Rodgar [2]

Abstract:

Explaining the path of mystical conduct and also the explanation of its components by approaching the verses and hadiths are infrastructure for a journey to God. Since we are faced with elements such as mystic, pathway, one the path is to him, and mystical journey, scientific-research on meaning and the components of the path of mystical journey and also answering to the central question that what components the path of mystical journey should have, is necessary. The present paper responds to this fundamental question that the nature of the path of mystical journey will be clear in its light. The outcomes of this paper are as follows: the essentiality and intensity of conduct in the way, there is only one right way that is multi-stage, the need for a seeker to a teacher or trainer in the path of conduct and its ultimate goal. It is obvious to say that the components of mystical journey are expressed in Quran, tradition, transcendent wisdom and also divine mysticism.

Key Words: Mystical path, Substantial motion, Gradation, Unity of the path, Teacher of the Way, Purposeful.

 

[1] دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛

[2] . Associate Professor in research center of Islamic Culture and Thought.

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

ویژگی‌های زندگی معنادار نیز در سیرة امام علیهم السلام عمق داشتن و مهم بودن زندگی، هدف‌مداری، خودآگاهی و داشتن تصویری شفاف از اعمال خویش، اخلاقی بودن و رعایت ارزش‌ها و اصول اخلاقی در زندگی و بهره‌مندی از انسجام اخلاقی است؛ موفقیت‌آمیز بودن زندگی و نیل به برخی توفیقات در زندگی و خداباوری یا دین‌دار بودن زندگی ایشان و یارانش، نمود چشمگیری داشته و شواهد بسیاری برای آن وجود دارد؛ بنابراین امام علیه السلام و یاران باوفایش، الگوها و قهرمانان همیشگی زندگی معنادار هستند.
بررسی شیوه‌های تبلیغی حضرت نوح بر اساس نگرش قرآن

بررسی شیوه‌های تبلیغی حضرت نوح بر اساس نگرش قرآن

در میان پیامبران الهی، حضرت نوح (علیه السلام) جایگاهی ویژه‌ای در امر تربیت انسان و تبلیغ رسالت الهی دارد. طی بررسی‌‌های این مقاله، دعوت چهره‌‌‌به‌چهره و نهان یا آشکار، بیان صریح عقاید، مداومت در تبلیغ، بهره‌برداری از تمام فرصت‏ها و شیوه‏ها، نصیحت و خیرخواهی، عدم درخواست مزد، پرهیز از نومیدى و یأس، آزادمنشی در دعوت، برخورد استدلالى و منطقى، یادآورى نعمت‏هاى الهی، روش تبشیر و انذار، روش جدال احسن، پاسخ آرام و منطقى به شبهات و تهمت‏ها، برخی از روش‌های تبلیغی این پیامبر الهی را تشکیل می‌‌دهند که در این پژوهش سعی در کشف و تبیین آنها شده است
واكاوي مسئله جواز اقناع اندیشه مخاطب در تبلیغ دینی ناظر به منابع فقهي

واكاوي مسئله جواز اقناع اندیشه مخاطب در تبلیغ دینی ناظر به منابع فقهي

اقناع، فرایندی ارتباطی است که هدف اساسی آن، انتقال محتوا با تأثیرگذاری بر مخاطب است. بر اساس تعاریف، تبیین‌ها و شیوه‌های اقناعی موجود که برخاسته از دنیای غرب است و با اذعان برخی از اندیشمندان عرصه ارتباطات، تأثیرگذاری اقناعی در بسیاری از موارد در وضعیتی تحمیلی و با فریب اقناعی حاصل می‌شود.
بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

هدف اصلی پژوهش حاضر، بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی (شامل مؤلفه‌‌های سبک زندگی اسلامی) در مجموعۀ ‌‌تلویزیونی ‌‌«ماه‌‌ عسل» و نیز تحلیل میزان تأثیر این مجموعه بر ارتقای سطح سواد رسانه‌‌ای مخاطب است.
چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

زندگي بشر در دنياي معاصر، محصور رسانه‌ها واقع شده كه به‌عنوان مهم‌ترین ابزار انتقال، به‌طور مداوم ساختار وجودي مخاطبان را هدف قرار داده‌اند؛ در این راستا با توجه به جنگ نرم، مبلغان ديني ناگزيرند جهت نشر معارف اسلامي به سواد ‌رسانه‌ای مجهز شوند.

پر بازدیدترین ها

بررسی شیوه‌های تبلیغی حضرت نوح بر اساس نگرش قرآن

بررسی شیوه‌های تبلیغی حضرت نوح بر اساس نگرش قرآن

در میان پیامبران الهی، حضرت نوح (علیه السلام) جایگاهی ویژه‌ای در امر تربیت انسان و تبلیغ رسالت الهی دارد. طی بررسی‌‌های این مقاله، دعوت چهره‌‌‌به‌چهره و نهان یا آشکار، بیان صریح عقاید، مداومت در تبلیغ، بهره‌برداری از تمام فرصت‏ها و شیوه‏ها، نصیحت و خیرخواهی، عدم درخواست مزد، پرهیز از نومیدى و یأس، آزادمنشی در دعوت، برخورد استدلالى و منطقى، یادآورى نعمت‏هاى الهی، روش تبشیر و انذار، روش جدال احسن، پاسخ آرام و منطقى به شبهات و تهمت‏ها، برخی از روش‌های تبلیغی این پیامبر الهی را تشکیل می‌‌دهند که در این پژوهش سعی در کشف و تبیین آنها شده است
واكاوي مسئله جواز اقناع اندیشه مخاطب در تبلیغ دینی ناظر به منابع فقهي

واكاوي مسئله جواز اقناع اندیشه مخاطب در تبلیغ دینی ناظر به منابع فقهي

اقناع، فرایندی ارتباطی است که هدف اساسی آن، انتقال محتوا با تأثیرگذاری بر مخاطب است. بر اساس تعاریف، تبیین‌ها و شیوه‌های اقناعی موجود که برخاسته از دنیای غرب است و با اذعان برخی از اندیشمندان عرصه ارتباطات، تأثیرگذاری اقناعی در بسیاری از موارد در وضعیتی تحمیلی و با فریب اقناعی حاصل می‌شود.
چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

زندگي بشر در دنياي معاصر، محصور رسانه‌ها واقع شده كه به‌عنوان مهم‌ترین ابزار انتقال، به‌طور مداوم ساختار وجودي مخاطبان را هدف قرار داده‌اند؛ در این راستا با توجه به جنگ نرم، مبلغان ديني ناگزيرند جهت نشر معارف اسلامي به سواد ‌رسانه‌ای مجهز شوند.
سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

ویژگی‌های زندگی معنادار نیز در سیرة امام علیهم السلام عمق داشتن و مهم بودن زندگی، هدف‌مداری، خودآگاهی و داشتن تصویری شفاف از اعمال خویش، اخلاقی بودن و رعایت ارزش‌ها و اصول اخلاقی در زندگی و بهره‌مندی از انسجام اخلاقی است؛ موفقیت‌آمیز بودن زندگی و نیل به برخی توفیقات در زندگی و خداباوری یا دین‌دار بودن زندگی ایشان و یارانش، نمود چشمگیری داشته و شواهد بسیاری برای آن وجود دارد؛ بنابراین امام علیه السلام و یاران باوفایش، الگوها و قهرمانان همیشگی زندگی معنادار هستند.
بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

هدف اصلی پژوهش حاضر، بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی (شامل مؤلفه‌‌های سبک زندگی اسلامی) در مجموعۀ ‌‌تلویزیونی ‌‌«ماه‌‌ عسل» و نیز تحلیل میزان تأثیر این مجموعه بر ارتقای سطح سواد رسانه‌‌ای مخاطب است.
Powered by TayaCMS