مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

 محمدجواد رودگر[1]

چکیده

بیان صراط سلوک و تبیین مؤلفه‌های آن با رویکردی به آیات و احادیث، از مباحث زیرساختی سیر و سلوک به‌سوی خدا است و از آنجایی که در سیر و سلوک با عناصری مثل سالک، مسلک، مسلوک‌الیه و سلوک مواجه هستیم، ضرورت علمی - پژوهشی پیرامون معنا و مؤلفه‌های صراط سلوک را نمایان ساخته و لازم است به این پرسش محوری پاسخ دهیم که اگر صراط سلوک در متن وجود سالک تعبیه شده و سالک در حقیقت وجودی خویش، یعنی مسلک، به سلوک می‌پردازد، صراط یا مسلک سلوک، دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ نوشتار حاضر پاسخی به همین پرسش بنیادین است که در واقع، ماهیت صراط سلوک نیز در پرتو آن روشن خواهد شد. برون‌داد مقاله حاضر نیز عبارت‌اند از: جوهری و اشتدادی بودن سلوک در صراط، تشکیکی و وحدت‌داشتن صراط سلوک، نیاز سالک به معلم و مربی در صراط سلوک و غایت‌مداری آن. ناگفته نماند که در کتاب و سنت، مؤلفه‌های صراط سلوک بیان و در حکمت متعالیه و عرفان وحیانی نیز تبیین شده‌اند.

واژگان کلیدی: صراط سلوک، حرکت جوهری اشتدادی، تشکیک، وحدت صراط، معلم راه و مربی نفوس، غایت‌مندی.

 

 

Components of a mystical journey
(an approach to verses of Quran and hadiths)

Mohammad Javad Rodgar [2]

Abstract:

Explaining the path of mystical conduct and also the explanation of its components by approaching the verses and hadiths are infrastructure for a journey to God. Since we are faced with elements such as mystic, pathway, one the path is to him, and mystical journey, scientific-research on meaning and the components of the path of mystical journey and also answering to the central question that what components the path of mystical journey should have, is necessary. The present paper responds to this fundamental question that the nature of the path of mystical journey will be clear in its light. The outcomes of this paper are as follows: the essentiality and intensity of conduct in the way, there is only one right way that is multi-stage, the need for a seeker to a teacher or trainer in the path of conduct and its ultimate goal. It is obvious to say that the components of mystical journey are expressed in Quran, tradition, transcendent wisdom and also divine mysticism.

Key Words: Mystical path, Substantial motion, Gradation, Unity of the path, Teacher of the Way, Purposeful.

 

[1] دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛

[2] . Associate Professor in research center of Islamic Culture and Thought.

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

چیزی که در حوزه جنگ نرم به‌عنوان ابزارآلات فرهنگی بیشتر استفاده می‌شود؛ بحث سینما، مطبوعات، نرم‌افزارهای مبتنی بر تلفن همراه مانند همین واتس‌آپ، وایبر، تانگو، لاین و... است.
چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

معنایی که از عبارت تربیت تبلیغی به ذهن متبادر می‌شود، این است که یک مبلغ باید به‌گونه‌ای تبلیغ کند که حاصل آن، تحقق امر تربیت در وجود متربی باشد. پس اگر تبلیغات به‌گونه‌ای انجام شود که این مهم میسر نگردد، نمی‌توان گفت که «تربیت تبلیغی» صورت گرفته است، بلکه می‌توان گفت که «آموزش تبلیغی» انجام شده است.
سرمقاله

سرمقاله

«تربیت تبلیغی» واژه‌ای متشکل از دو کلمه تبلیغ و تربیت است که با ورود فصلنامه تربیت تبلیغی به عرصه نشریات تخصصی، بر سر زبان‌ها و محافل علمی افتاد؛ اما به‌راستی از نظر مفهوم شناسی این واژه به چه معناست؟ به عبارتی اگر این واژه، ترکیبی از دو کلمه تبلیغ و تربیت است، منظور از تبلیغ کدام نوع از تبلیغ و منظور از تربیت چه نوع تربیتی است؟
صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

تبليغ در قرآن به بلاغ، بيان، تبيين آمده و بیان‌ شده که يكي از وظايف مقدس و مهم انبياء، علماء، متفكران، دانايان و مصلحان است. با این زمینه، سؤال اساسی این خواهد بود که مبلغان برای چنین رسالت و وظیفه‌ مهمی باید دارای چه صفات و ویژگی‌هایی باشند؟
روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

هدف این مقاله، بررسی ویژگی‌های روش تبلیغ «سلبی» و«پرهیزی» با تکیه بر مفاهیم قرآنی «تزکیه» و« ذکر»، و مقایسه آن با روش‌های «تجویزی» و «تحمیلی» در تبلیغ دینی است. با مقایسه همانندی‌ها و ناهمانندی های این دو روش (سلبی و فطری، در برابر تجویزی و ایجابی) مشخص می‌شود که در رویکرد سلبی، مبلغان به جای «دین‌دهی» از بیرون، باید تلاش کنند تا مخاطبان با مداخله و مکاشفه خود بر مبنای اصل «دین‌یابی» از درون، پی به ارزش‌های دینی ببرند.

پر بازدیدترین ها

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

تبليغ در قرآن به بلاغ، بيان، تبيين آمده و بیان‌ شده که يكي از وظايف مقدس و مهم انبياء، علماء، متفكران، دانايان و مصلحان است. با این زمینه، سؤال اساسی این خواهد بود که مبلغان برای چنین رسالت و وظیفه‌ مهمی باید دارای چه صفات و ویژگی‌هایی باشند؟
روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

هدف این مقاله، بررسی ویژگی‌های روش تبلیغ «سلبی» و«پرهیزی» با تکیه بر مفاهیم قرآنی «تزکیه» و« ذکر»، و مقایسه آن با روش‌های «تجویزی» و «تحمیلی» در تبلیغ دینی است. با مقایسه همانندی‌ها و ناهمانندی های این دو روش (سلبی و فطری، در برابر تجویزی و ایجابی) مشخص می‌شود که در رویکرد سلبی، مبلغان به جای «دین‌دهی» از بیرون، باید تلاش کنند تا مخاطبان با مداخله و مکاشفه خود بر مبنای اصل «دین‌یابی» از درون، پی به ارزش‌های دینی ببرند.
ضرورت و قلمرو «فقه‌ فرزندپروری» در تربیت دینی

ضرورت و قلمرو «فقه‌ فرزندپروری» در تربیت دینی

فرزندپروری از ابتدای خلقت مورد ابتلای والدین بوده و سبک‌های آن نیز در دهه‌های اخیر مورد توجه‌ی علومِ رفتاری قرار گرفته است. فرزندپروری فقهی و ابتناء سبکی از فرزندپروری بر احکامِ فقهی، ایده‌ای است که نوشتار پیش‌رو به دنبالِ تبیینِ ضرورت و قلمرو آن است
چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

معنایی که از عبارت تربیت تبلیغی به ذهن متبادر می‌شود، این است که یک مبلغ باید به‌گونه‌ای تبلیغ کند که حاصل آن، تحقق امر تربیت در وجود متربی باشد. پس اگر تبلیغات به‌گونه‌ای انجام شود که این مهم میسر نگردد، نمی‌توان گفت که «تربیت تبلیغی» صورت گرفته است، بلکه می‌توان گفت که «آموزش تبلیغی» انجام شده است.
کارکردهای اخلاقی، اجتماعی و تربیتی علم از دیدگاه حضرت علی(ع) و راهکارهای کاربردی آموزش علوم در ایران

کارکردهای اخلاقی، اجتماعی و تربیتی علم از دیدگاه حضرت علی(ع) و راهکارهای کاربردی آموزش علوم در ایران

این مقاله به بررسی کارکردهای علم از منظر حضرت علی(ع)و ارائه اصولی برای آموزش علوم در ایران می‌پردازد. به همین منظور، نخست کارکردهای علم بر مبنای سخنان علی(ع)در مواردی مانند کارکردهای شخصیتی و روانی، کارکردهای اخلاقی علم، کارکردهای معنوی علم و کارکردهای اجتماعی علم مورد بررسی قرار گرفته است.
Powered by TayaCMS