سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سید جلال هاشمی * / هدیه شنبدی ** / سمیه پاپی ***

 

یکی از پرسش‌های بنيادين آدمي، پرسش از معنای زندگي است که پاسخ به این پرسش می‌تواند همۀ ابعاد زندگی انسان را تحت‌ تأثیر خود قرار دهد. معنای زندگی به‌طورکلی به معنی «هدف»، «ارزش» و «کارکرد» زندگی است که از منظر اسلام به هر سه توجه شده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل زندگی معنادار در سیرۀ امام حسین علیه السلام و یارانش و تبیین ویژگی‌های معناداری زندگی در آن از جهت ارائۀ الگو و معیاری اخلاقی-رفتاری برای انسان امروز است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که قیام امام علیه السلام، کوششی برای تثبیت و تحقق یک زندگی اسلام‌مدارانه یا همان زندگی معنادار، راستین و ارزشمند بوده است؛ از این‌رو مسلمانان و پیروان او باید با تمام توان و امکانات در جستجوی شناخت و اتخاذ الگوی زندگی معنادار و اسلامی با تأسی از ایشان باشند. عمل به اصول استنتاج‌شدۀ هدایت‌پذیری و ولایت‌پذیری، حدود مداری و نفی بی‌تفاوتی اجتماعی و احساس مسئولیت در جامعه می‌تواند موجبات معناداری زندگی را فراهم آورد. همچنین ویژگی‌های زندگی معنادار نیز در سیرة امام علیهم السلام عمق داشتن و مهم بودن زندگی، هدف‌مداری، خودآگاهی و داشتن تصویری شفاف از اعمال خویش، اخلاقی بودن و رعایت ارزش‌ها و اصول اخلاقی در زندگی و بهره‌مندی از انسجام اخلاقی است؛ موفقیت‌آمیز بودن زندگی و نیل به برخی توفیقات در زندگی و خداباوری یا دین‌دار بودن زندگی ایشان و یارانش، نمود چشمگیری داشته و شواهد بسیاری برای آن وجود دارد؛ بنابراین امام علیه السلام و یاران باوفایش، الگوها و قهرمانان همیشگی زندگی معنادار هستند.

واژگان كليدي: سیرۀ امام حسین علیه السلام، واقعۀ کربلا، زندگی معنادار، الگوی اخلاقی – رفتاری، الگوی تربیتی.

 

پی‌نوشت‌ها

* . عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. Email: j.hashemi@scu.ac.ir

**. کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. (مسئول مکاتبات) Email: shanbadei7@yahoo.com

***. کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. Email: spapi67@ymail.com

 

 برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.

 

سيرة الإمام حسين علیه السلام وأنصاره في واقعة كربلاء: النموذج والمعيار الأخلاقي سلوك لحياة ذات مغزى

السيد جلال هاشمي*، هدية شنبدي**، سمية بابي***

 

من إحدى المسائل الإنسانية الأساسية هي مسألة معنى الحياة، والإجابة على هذا السؤال يمكن أن تؤثر على جميع جوانب الحياة البشرية. معنى الحياة بشكل عام يعني "الهدف"، "القيمة" و "وظيفة" الحياة، وقد تمّ الاهتمام بجميع الجوانب الثلاثة في الإسلام. والغرض من هذا البحث هو تحليل الحياة الهادفة للإمام الحسين علیه السلام وأنصاره وشرح معنى خصائص الحياة من أجل تقديم النموذج والمعيار الأخلاقي والسلوكي للإنسان اليوم.

وفي هذا البحث، تم استخدام طريقتين من التحليل الاستعلائي والاستدلال العملي المتطور. وقد استخدمت الطريقة الأولى للاستدلال على نمط الإمام علیه السلام وأنصاره، واستخدمت الطريقة الثانية من أجل استنتاج مبادئ الحياة المفيدة في حياته. و قد أظهرت نتائج التحليل أن انتفاضة الإمام كانت محاولة لتحقيق الحياة الإسلامية الهادفة ، أي حياة ذات معنى. ولذا يجب على المسلمين وأتباعه أن يبذلوا كمال جهدهم إلى بحث ومعرفة نمط الحياة ذات مغزى من خلال اقتدائهم به. إن العمل بهذه الأصول المستنتجة: الاهتداء، والموالاة، معرفة الحدود، نفي اللامبالاة الاجتماعية، والشعور بالمسؤولية في المجتمع؛ يمكن أن توفر حياة ذات معنى. وكذلك من ملامح الحياة الهادفة، العمق المعرفي لأهمية الحياة، معرفة الهدف، والوعي الذاتي، والحصول على صورة واضحة عن الأفعال والأخلاق، واحترام القيم والمبادئ الأخلاقية في الحياة، والتمتع بالنزاهة الأخلاقية، الحياة الناجحة وتحقيق بعض الانجازات في الحياة، وفي نهاية المطاف الإيمان بالله أو التديّن في حياة الإمام وأنصاره، كانت لها تأثير ملفت للنظر وهناك شواهد عديدة حول ذلك. ولذا فإن الإمام علیه السلام وأنصاره هم قدوة وأبطال خالدة للحياة الهادفة.

الكلمات المفتاحية: سيرة الإمام الحسين علیه السلام، واقعة كربلاء، الحياة الهادفة، النمط الأخلاقي -السلوكي، النمط التربوي.

 

* . عضو في الهيئة العلمية قسم العلوم التربوية في جامعة شهيد جمران أهواز j.hashemi@scu.ac.ir

** . ماجستير في تخصص التاريخ والفلسفة التعليم والتربية (مسؤول المراسلات) shanbadei7@yahoo.com

*** . ماجستير في تخصص التاريخ والفلسفة التعليم والتربية spapi67@ymail.com

 

Imam Hussein (AS) and his followers in the Karbala Incident: a model and a criterion for a meaningful life

Seyed Jalal Hashemi* / Hedieh Shanbedi** / Somayyeh Papi***

 

 Understanding various methods in educational preaching is important. In this research we attempted to provide ways of educational preaching base on the general principles of preaching. The method used to achieve this goal is a library method. The results show that general principles of preaching can be converted into seven principles of education which can categories in two general parts: general (including ambition, diversity, multi-purpose and harmonious behavior), and special (including sensory perception, reduction of disruptive factors and convincing). The general principles include all methods, but each specific principle implies only its own methods. Methods such as repetition, exposure to results of actions, use of allegory, and the like are obtained from the principle of sensory perception. The principle of reducing disruptive factors consists of three methods including reconciliation, censorship, abominate and friendship, and the principle of persuasion also implies methods of love, comparison, debate, and so on. The results of this research indicate that it is possible to take advantage of various methods in Educational preaching.

Keywords: Educational Preaching, Principles of Preaching, Methods.

 

* . Faculty Member of Shahid Chamran University of Ahwaz.

** . Master of Science in History and Philosophy of Education (correspondent)

*** . Master of Science in History and Philosophy of Education.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

چیزی که در حوزه جنگ نرم به‌عنوان ابزارآلات فرهنگی بیشتر استفاده می‌شود؛ بحث سینما، مطبوعات، نرم‌افزارهای مبتنی بر تلفن همراه مانند همین واتس‌آپ، وایبر، تانگو، لاین و... است.
چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

چیستی، چرایی و چگونگی تربیت تبلیغی

معنایی که از عبارت تربیت تبلیغی به ذهن متبادر می‌شود، این است که یک مبلغ باید به‌گونه‌ای تبلیغ کند که حاصل آن، تحقق امر تربیت در وجود متربی باشد. پس اگر تبلیغات به‌گونه‌ای انجام شود که این مهم میسر نگردد، نمی‌توان گفت که «تربیت تبلیغی» صورت گرفته است، بلکه می‌توان گفت که «آموزش تبلیغی» انجام شده است.
سرمقاله

سرمقاله

«تربیت تبلیغی» واژه‌ای متشکل از دو کلمه تبلیغ و تربیت است که با ورود فصلنامه تربیت تبلیغی به عرصه نشریات تخصصی، بر سر زبان‌ها و محافل علمی افتاد؛ اما به‌راستی از نظر مفهوم شناسی این واژه به چه معناست؟ به عبارتی اگر این واژه، ترکیبی از دو کلمه تبلیغ و تربیت است، منظور از تبلیغ کدام نوع از تبلیغ و منظور از تربیت چه نوع تربیتی است؟
صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

تبليغ در قرآن به بلاغ، بيان، تبيين آمده و بیان‌ شده که يكي از وظايف مقدس و مهم انبياء، علماء، متفكران، دانايان و مصلحان است. با این زمینه، سؤال اساسی این خواهد بود که مبلغان برای چنین رسالت و وظیفه‌ مهمی باید دارای چه صفات و ویژگی‌هایی باشند؟
روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

هدف این مقاله، بررسی ویژگی‌های روش تبلیغ «سلبی» و«پرهیزی» با تکیه بر مفاهیم قرآنی «تزکیه» و« ذکر»، و مقایسه آن با روش‌های «تجویزی» و «تحمیلی» در تبلیغ دینی است. با مقایسه همانندی‌ها و ناهمانندی های این دو روش (سلبی و فطری، در برابر تجویزی و ایجابی) مشخص می‌شود که در رویکرد سلبی، مبلغان به جای «دین‌دهی» از بیرون، باید تلاش کنند تا مخاطبان با مداخله و مکاشفه خود بر مبنای اصل «دین‌یابی» از درون، پی به ارزش‌های دینی ببرند.

پر بازدیدترین ها

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

صفات و ویژگی‌های تربیتی مبلغان از منظر قرآن کریم

تبليغ در قرآن به بلاغ، بيان، تبيين آمده و بیان‌ شده که يكي از وظايف مقدس و مهم انبياء، علماء، متفكران، دانايان و مصلحان است. با این زمینه، سؤال اساسی این خواهد بود که مبلغان برای چنین رسالت و وظیفه‌ مهمی باید دارای چه صفات و ویژگی‌هایی باشند؟
روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

روش سلبی به مثابه روش فطری در تبلیغ دینی

هدف این مقاله، بررسی ویژگی‌های روش تبلیغ «سلبی» و«پرهیزی» با تکیه بر مفاهیم قرآنی «تزکیه» و« ذکر»، و مقایسه آن با روش‌های «تجویزی» و «تحمیلی» در تبلیغ دینی است. با مقایسه همانندی‌ها و ناهمانندی های این دو روش (سلبی و فطری، در برابر تجویزی و ایجابی) مشخص می‌شود که در رویکرد سلبی، مبلغان به جای «دین‌دهی» از بیرون، باید تلاش کنند تا مخاطبان با مداخله و مکاشفه خود بر مبنای اصل «دین‌یابی» از درون، پی به ارزش‌های دینی ببرند.
کارکردهای اخلاقی، اجتماعی و تربیتی علم از دیدگاه حضرت علی(ع) و راهکارهای کاربردی آموزش علوم در ایران

کارکردهای اخلاقی، اجتماعی و تربیتی علم از دیدگاه حضرت علی(ع) و راهکارهای کاربردی آموزش علوم در ایران

این مقاله به بررسی کارکردهای علم از منظر حضرت علی(ع)و ارائه اصولی برای آموزش علوم در ایران می‌پردازد. به همین منظور، نخست کارکردهای علم بر مبنای سخنان علی(ع)در مواردی مانند کارکردهای شخصیتی و روانی، کارکردهای اخلاقی علم، کارکردهای معنوی علم و کارکردهای اجتماعی علم مورد بررسی قرار گرفته است.
ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

ماهواره و تربیت با رویکرد آگاهی‌بخشی

چیزی که در حوزه جنگ نرم به‌عنوان ابزارآلات فرهنگی بیشتر استفاده می‌شود؛ بحث سینما، مطبوعات، نرم‌افزارهای مبتنی بر تلفن همراه مانند همین واتس‌آپ، وایبر، تانگو، لاین و... است.
سرمقاله

سرمقاله

«تربیت تبلیغی» واژه‌ای متشکل از دو کلمه تبلیغ و تربیت است که با ورود فصلنامه تربیت تبلیغی به عرصه نشریات تخصصی، بر سر زبان‌ها و محافل علمی افتاد؛ اما به‌راستی از نظر مفهوم شناسی این واژه به چه معناست؟ به عبارتی اگر این واژه، ترکیبی از دو کلمه تبلیغ و تربیت است، منظور از تبلیغ کدام نوع از تبلیغ و منظور از تربیت چه نوع تربیتی است؟
Powered by TayaCMS