سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سیرۀ اخلاقی رفتاری امام حسین (علیه السلام) و یارانش در جریان واقعۀ کربلا: (الگو و معیاری اخلاقی- رفتاری برای یک زندگی معنادار)

سید جلال هاشمی * / هدیه شنبدی ** / سمیه پاپی ***

 

یکی از پرسش‌های بنيادين آدمي، پرسش از معنای زندگي است که پاسخ به این پرسش می‌تواند همۀ ابعاد زندگی انسان را تحت‌ تأثیر خود قرار دهد. معنای زندگی به‌طورکلی به معنی «هدف»، «ارزش» و «کارکرد» زندگی است که از منظر اسلام به هر سه توجه شده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل زندگی معنادار در سیرۀ امام حسین علیه السلام و یارانش و تبیین ویژگی‌های معناداری زندگی در آن از جهت ارائۀ الگو و معیاری اخلاقی-رفتاری برای انسان امروز است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که قیام امام علیه السلام، کوششی برای تثبیت و تحقق یک زندگی اسلام‌مدارانه یا همان زندگی معنادار، راستین و ارزشمند بوده است؛ از این‌رو مسلمانان و پیروان او باید با تمام توان و امکانات در جستجوی شناخت و اتخاذ الگوی زندگی معنادار و اسلامی با تأسی از ایشان باشند. عمل به اصول استنتاج‌شدۀ هدایت‌پذیری و ولایت‌پذیری، حدود مداری و نفی بی‌تفاوتی اجتماعی و احساس مسئولیت در جامعه می‌تواند موجبات معناداری زندگی را فراهم آورد. همچنین ویژگی‌های زندگی معنادار نیز در سیرة امام علیهم السلام عمق داشتن و مهم بودن زندگی، هدف‌مداری، خودآگاهی و داشتن تصویری شفاف از اعمال خویش، اخلاقی بودن و رعایت ارزش‌ها و اصول اخلاقی در زندگی و بهره‌مندی از انسجام اخلاقی است؛ موفقیت‌آمیز بودن زندگی و نیل به برخی توفیقات در زندگی و خداباوری یا دین‌دار بودن زندگی ایشان و یارانش، نمود چشمگیری داشته و شواهد بسیاری برای آن وجود دارد؛ بنابراین امام علیه السلام و یاران باوفایش، الگوها و قهرمانان همیشگی زندگی معنادار هستند.

واژگان كليدي: سیرۀ امام حسین علیه السلام، واقعۀ کربلا، زندگی معنادار، الگوی اخلاقی – رفتاری، الگوی تربیتی.

 

پی‌نوشت‌ها

* . عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. Email: j.hashemi@scu.ac.ir

**. کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. (مسئول مکاتبات) Email: shanbadei7@yahoo.com

***. کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. Email: spapi67@ymail.com

 

 برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.

 

سيرة الإمام حسين علیه السلام وأنصاره في واقعة كربلاء: النموذج والمعيار الأخلاقي سلوك لحياة ذات مغزى

السيد جلال هاشمي*، هدية شنبدي**، سمية بابي***

 

من إحدى المسائل الإنسانية الأساسية هي مسألة معنى الحياة، والإجابة على هذا السؤال يمكن أن تؤثر على جميع جوانب الحياة البشرية. معنى الحياة بشكل عام يعني "الهدف"، "القيمة" و "وظيفة" الحياة، وقد تمّ الاهتمام بجميع الجوانب الثلاثة في الإسلام. والغرض من هذا البحث هو تحليل الحياة الهادفة للإمام الحسين علیه السلام وأنصاره وشرح معنى خصائص الحياة من أجل تقديم النموذج والمعيار الأخلاقي والسلوكي للإنسان اليوم.

وفي هذا البحث، تم استخدام طريقتين من التحليل الاستعلائي والاستدلال العملي المتطور. وقد استخدمت الطريقة الأولى للاستدلال على نمط الإمام علیه السلام وأنصاره، واستخدمت الطريقة الثانية من أجل استنتاج مبادئ الحياة المفيدة في حياته. و قد أظهرت نتائج التحليل أن انتفاضة الإمام كانت محاولة لتحقيق الحياة الإسلامية الهادفة ، أي حياة ذات معنى. ولذا يجب على المسلمين وأتباعه أن يبذلوا كمال جهدهم إلى بحث ومعرفة نمط الحياة ذات مغزى من خلال اقتدائهم به. إن العمل بهذه الأصول المستنتجة: الاهتداء، والموالاة، معرفة الحدود، نفي اللامبالاة الاجتماعية، والشعور بالمسؤولية في المجتمع؛ يمكن أن توفر حياة ذات معنى. وكذلك من ملامح الحياة الهادفة، العمق المعرفي لأهمية الحياة، معرفة الهدف، والوعي الذاتي، والحصول على صورة واضحة عن الأفعال والأخلاق، واحترام القيم والمبادئ الأخلاقية في الحياة، والتمتع بالنزاهة الأخلاقية، الحياة الناجحة وتحقيق بعض الانجازات في الحياة، وفي نهاية المطاف الإيمان بالله أو التديّن في حياة الإمام وأنصاره، كانت لها تأثير ملفت للنظر وهناك شواهد عديدة حول ذلك. ولذا فإن الإمام علیه السلام وأنصاره هم قدوة وأبطال خالدة للحياة الهادفة.

الكلمات المفتاحية: سيرة الإمام الحسين علیه السلام، واقعة كربلاء، الحياة الهادفة، النمط الأخلاقي -السلوكي، النمط التربوي.

 

* . عضو في الهيئة العلمية قسم العلوم التربوية في جامعة شهيد جمران أهواز j.hashemi@scu.ac.ir

** . ماجستير في تخصص التاريخ والفلسفة التعليم والتربية (مسؤول المراسلات) shanbadei7@yahoo.com

*** . ماجستير في تخصص التاريخ والفلسفة التعليم والتربية spapi67@ymail.com

 

Imam Hussein (AS) and his followers in the Karbala Incident: a model and a criterion for a meaningful life

Seyed Jalal Hashemi* / Hedieh Shanbedi** / Somayyeh Papi***

 

 Understanding various methods in educational preaching is important. In this research we attempted to provide ways of educational preaching base on the general principles of preaching. The method used to achieve this goal is a library method. The results show that general principles of preaching can be converted into seven principles of education which can categories in two general parts: general (including ambition, diversity, multi-purpose and harmonious behavior), and special (including sensory perception, reduction of disruptive factors and convincing). The general principles include all methods, but each specific principle implies only its own methods. Methods such as repetition, exposure to results of actions, use of allegory, and the like are obtained from the principle of sensory perception. The principle of reducing disruptive factors consists of three methods including reconciliation, censorship, abominate and friendship, and the principle of persuasion also implies methods of love, comparison, debate, and so on. The results of this research indicate that it is possible to take advantage of various methods in Educational preaching.

Keywords: Educational Preaching, Principles of Preaching, Methods.

 

* . Faculty Member of Shahid Chamran University of Ahwaz.

** . Master of Science in History and Philosophy of Education (correspondent)

*** . Master of Science in History and Philosophy of Education.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

بررسی پیوند قناعت با دیگر فضایل اخلاقی و تبیین پیامدهای حاصل از آن با تأکید بر متون دینی

بررسی پیوند قناعت با دیگر فضایل اخلاقی و تبیین پیامدهای حاصل از آن با تأکید بر متون دینی

قناعت از‌جمله ویژگی‌های فرهنگی و از تعالیم و آموزه‌های قرآن و سنت است که پیوسته مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. اهمیت این فضیلت به ‌اندازه‌ای است که در قرآن از آن به‌عنوان «حیات طیبه» تعبیر شده و در سنت، عامل تأمین ‌کننده سعادت است؛ از ‌آنجایی ‌که درک این جایگاه و روی آوردن به آن، مستلزم آگاهی و کسب شناختی دقیق از فضایل مرتبط با قناعت و تبیین آثار آن است، پژوهش حاضر با مبنا قراردادن متون دینی و به‌کارگیری روش تحلیل محتوا، بررسی پیوند میان قناعت با دیگر فضایل اخلاقی و تبیین آثار و پیامدهای حاصل از آن را هدف خود قرار داده و از شرایط قناعت‌پیشگی نیز به منزله پیش‌درآمدی جهت ورود به این بحث، سخن به میان ‌آورده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، عزم، برخورداری از یقین و پذیرش سختی‌ها از مهم‌ترین ملزومات و شرایط قناعت‌پیشگی است. در رابطه با پیوند قناعت با دیگر فضایل نیز، نتایج پژوهش با ذکر شواهدی، بیانگر ارتباط قناعت با فضایل اخلاقی‌ای، چون زهد، شکر، صبر، توکل و رضا و تسلیم است؛ همچنین در این پژوهش، مهم‌ترین پیامدهای قناعت‌پیشگی در ذیل هشت عنوان مطرح شده است.
تأثیرپذیری سبک زندگی از تربیت و باورهای اسلامی با رویکرد جامعه‌شناختی

تأثیرپذیری سبک زندگی از تربیت و باورهای اسلامی با رویکرد جامعه‌شناختی

نوشتار حاضر به تأثیر‌پذیری سبک‌زندگی از تربیت و باورهای‌دینی می‌پردازد و بر رعایت رویکرد درون‌دینی و ارائه راهکارهای عملی و دینی تأکید دارد. پژوهش پیش‌رو، کیفی بوده و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده ‌است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته و همچنین از منابع دیداری و شنیداری و وب‌گاه‌های مرتبط با این حوزه استفاده شده است.
مبانی انسان‌شناختی تربیت اخلاقی از دیدگاه ملا مهدی نراقی (قدس سره)

مبانی انسان‌شناختی تربیت اخلاقی از دیدگاه ملا مهدی نراقی (قدس سره)

تربيت اخلاقي فرآيند زمينه‌سازي و به‌كارگيري شيوه‌هايي براي شكوفا‌سازي، تقويت و ايجاد رفتارهاي اخلاقي و اصلاح آداب ضد اخلاقي در انسان است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان‌شناختی تربیت اخلاقی از دیدگاه ملا مهدی نراقی (قدس سره) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. نتایج بررسی آراء تربیتی علامه نراقی (قدس سره) بیانگر آن است که اساسی‌ترین مسئله در تربیت اخلاقی آدمی، شناخت مبانی انسان‌شناختی است؛ با معرفت به این مبانی است که می‌توان اهداف تربیتی را شناسایی کرد؛ اصول و بایدونبایدهای کلی تربیت را کشف نمود و مسیر تربیت اخلاقی را در جهت نیل به سعادت و حیات طیبه‌ای که سرشار از شفقت، مودت و آرامش روانی است، هموار ساخت.
تحلیل تبارشناختی از سیر تحول گفتمان‌های تربیتی

تحلیل تبارشناختی از سیر تحول گفتمان‌های تربیتی

حاصل پژوهش حاضر، تاکید بر این نکته است که مبتنی بر نوع نگاه تبارشناسانه فوکو در طول زمان در نظام‌های تربیتی نیز همچون سایر بخش‌های جامعه، سبک‌های خشن مجازات و تنبیه به مرور زمان جای خود را به اشکال بسیار نرم سازمان‌یافته نظارت و کنترل داده‌اند
No image

تربیت اسلامی در نظام تعلیم و تربیت: ضرورت تبیین مبانی، اهداف و شاخص‌ها

تربیت دینی از دیرباز موضوع بحث و بررسی اندیشمندان تربیتی با دیدگاه‌های گوناگون فلسفی، علمی و دینی بوده است. همه متخصصان حوزه دین و تعلیم ‌و ‌تربیت بر این باورند که اگر افراد جامعه زندگی خود را برمدار دین و خداباوری قرار دهند، سلامت و سعادت جامعه در همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تضمین می‌شود.

پر بازدیدترین ها

تلویزیون وتربیت دینی کودکان

تلویزیون وتربیت دینی کودکان

نتايج تحقيق، نشان مي‌دهد که تلويزيون داراي تأثيرات مثبت ومنفي بر کودکان است. در اين رسانه مي‌توان با استفاده از شيوه‌هاي اعطاي بينش، اسوه‌سازي، تلقين والقا، آراستن ظاهر وتزيين کلام در جهت تربيت ديني کودکان گام برداشت. همچنين...
بررسي تاثير رسانه ها بر تربيت و رشد کودکان و نوجوانان

بررسي تاثير رسانه ها بر تربيت و رشد کودکان و نوجوانان

امروزه رسانه‌ها به عنوان يکي از ابزارهاي اصليِ انتقال و گسترش ارزش‌هاي فرهنگي و اجتماعي، در رفتار کودکان و نوجوانان و تغيير رفتار اجتماعي آنان، داراي نقش مهمي است. هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثير رسانه‌ها بر تربيت و رشد کودکان و نوجوانان است.
سرمقاله

سرمقاله

چالش تربيت اسلامي

چالش تربيت اسلامي

نگارنده در اين مقاله مي‌‌كوشد تا ماهیت تئوریک مدرنيته را به مثابه چالش بنيادين تربيت اسلامي قلمداد كند.
تأثیرپذیری سبک زندگی از تربیت و باورهای اسلامی با رویکرد جامعه‌شناختی

تأثیرپذیری سبک زندگی از تربیت و باورهای اسلامی با رویکرد جامعه‌شناختی

نوشتار حاضر به تأثیر‌پذیری سبک‌زندگی از تربیت و باورهای‌دینی می‌پردازد و بر رعایت رویکرد درون‌دینی و ارائه راهکارهای عملی و دینی تأکید دارد. پژوهش پیش‌رو، کیفی بوده و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده ‌است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته و همچنین از منابع دیداری و شنیداری و وب‌گاه‌های مرتبط با این حوزه استفاده شده است.
Powered by TayaCMS