امروزه در کشور ما افزون بر گروه‌ها و فرقه‌های سنتی تصوف، گروه‌های نوظهوری به نام عرفان و معنویت با جاذبه‌های مادی و نفسانی پیدا شده‌اند و هر روزه با شگردها و شیوه‌های مختلفی در شکار تشنگان و علاقمندان عرفان و معنویت‌اند. سرچشمه این آیین‌های نوظهور معنوی عموماً در غرب است. هرچند سرچشمه اصلی برخی از آنها شرق و به‌ویژه هندوستان است؛ اما بسیاری از آنها در حقیقت آیین‌های شرقیِ غربی‌شده هستند که هم اکنون در کار تبلیغ‌اند. به‌عبارت دیگر آیین‌های شرقی اثرپذیر از نظام ارزشی غرب‌اند و تحت مدیریت نظام سلطه به فعالیت می‌پردازند. عرفان‌های نوظهور ضمن مخدوش‌کردن چهره عرفان اصیل با فرو کاستن مفهوم دین، زدودن اتوریته الهی آن، جایگزینی خودمحوری به‌جای خدامحوری و فرعی‌سازی دین نسبت به اهداف اومانیستی، بزرگ‌ترین ضربه را بر کیفیت تدین و دینداری وارد می‌کنند. علاوه بر این، ادعای این عرفان‌ها درباره در انحصار داشتن حقیقت، ساختارهای اتوریته‌ای که اطاعت بی‌چون‌وچرا می‌طلبند، تشویق به وابستگی فزاینده به جنبش از نظر مادی، معنوی و منابع اجتماعی و بریدن گروه از جامعه، همگی خطرها و آسیب‌های بالقوه دیگری هستند که نباید از آنها غفلت کرد. خطرهایی همچون: کسب پول‌های بادآورده کلان، تخریب قدرت کار در اعضاء، ازدواج نکردن یا بی‌بندوباری جنسی، نبود احساس ترس از گناه، از میان‌بردن احساس مسئولیت، هدایت‌کردن افراد به زندگی پرحیله و جنایت‌کارانه.
Damages of the domination system of new religious mysticism to the Iran society
Farshad Towhidnia[1]
Abstract:
Today in our country, besides traditional groups and denominations, some groups of mysticism and spirituality have been found with material and sensual attractions, and they hunt daily the people who are enthusiastic to mysticism. The origins of these new spiritual movements are generally in the West. Although some of them are oriented in the east, especially India, but many of them are in fact eastern-westernized movements that are now advertised. In other words, the eastern religions are influenced by the value system of the West and operate under the control of that domination system. By diminishing the concept of religion, eliminating its divine authority, replacing autonomy instead of subjugating religion and subjugating humanistic goals, new religious movements shamed the face of genuine mysticism having the greatest impact on the quality of religiosity. In addition, the claims of these mystics about the monopoly of truth, the structures of authority that require unquestioning obedience, the encouragement of a growing dependence on the movement in terms of material, spiritual and social resources, and the demolition of a group of people, are all other potential risks and injuries which should not be neglected. Dangers include: making big windfall money, destroying members' power, not getting married or having sexual behavior, lack of fear of sin, losing responsibility, guiding people to sexual and criminal lives.
Key words: God, Islam, Spirituality, Religion, New mysticisms, Pathology, Domination.
* کارشناس ارشد عرفان اسلامی و مدرس دانشگاه.
[1] . MA in Islamic mysticism.