نقدی برعرفان کیهانی با تکیه بر آموزه‌های نهج‌البلاغه

نقدی برعرفان کیهانی با تکیه بر آموزه‌های نهج‌البلاغه

حسنعلی یزدانی جزی[1]

محسن خوش فر[2]

چکیده

نیاز انسان به‌معنویت، با نگاهی نواندیشانه، عامل مهمی برای ظهور و بروز عرفان‌های جدید در جوامع بشری شده است. انزجار از مادی‌گرایی، دنیاطلبی و عطش روزافزون به‌معنویت در بین افراد جامعه از یک‌سو و انگیزه‌های سوداگرایانه برخی جریان‌ها یا افراد فرصت‌طلب از دیگر سوی، عاملی برای نضج و رشد عرفان‌های کاذب و انحرافی گردیده است. در این راستا عرفان کیهانی نیز، با مقاصد انحرافی و شیطانی توانسته است تعداد زیادی از افراد روشنفکر و تحصیل‌کرده ما را تحت‌تأثیر خود قرار دهد. تحلیل منطقی و نقد صحیح این جریان، منطبق با معارف و آموزه‌های کتاب شریف نهج‌البلاغه، می‌تواند ضمن جلوگیری از توسعه این جریان انحرافی، باعث نجات و دستگیری راه‌یافتگان، در این مسیر خطرناک باشد. در این مقاله سعی شده، ابتدا سخنان بنیان‌گذار عرفان کیهانی بیان و سپس با استناد به کلمات امام علی 7، به‌عنوان پرچم‌دار عرفان اسلامی، با روشی انتقادی - تطبیقی به‌‌نقد و تحلیل موضوعات پرداخته شود. این مقاله توانسته است، با توجه به تبیین مؤلفه‌های موجود در عرفان اسلامی منطبق با آموزه‌های نهج‌البلاغه، از قبیل امکان شناخت خداوند، جایگاه صفات الهی، معاد و احوال قیامت و شیطان و ضرورت تبری جستن از او، انحراف موجود در عرفان کیهانی را رصد، اثبات و به رشته تحریر در آورد.

واژگان کلیدی: امام علی، نهج‌البلاغه، عرفان، طاهری، عرفان کیهانی.

 

 

A critique of cosmic mysticism based on the teachings of Nahj al-Balagh

Hassan Ali Yazdani Jazi[3], Mohsen Khoshfar[4]

Abstract:

The need to spirituality, with an enlightened look, is an important factor in the emergence of new mystic movements in human societies. In other words, the disgust from materialism and the fervor or the thirst for humanity among the people on the one hand, and the utilitarian motives of some movements on the other hand, has serious contribution to the development of false and deviant mysticism. In this regard, the cosmic mysticism has been able to influence many of enlightened thinkers and educated people with diverse and evil intentions. The logical analysis and correct critique of this movement, in accordance with the teachings and Nahjol Balagh, can prevent the development of this deviant movement. In this article, first, the words of the founder of cosmic mysticism are expressed and then, referring to the words of Imam Ali (as), as the founder of Islamic mysticism, are analyzed with a critical-comparative approach. This article has been able to observe the deviation of cosmic mysticism, explaining the components of Islamic mysticism in accordance with the teachings of Nahj al-Balaghah, such as the possibility of recognizing God, the place of divine attributes, resurrection, Satan and the necessity of escaping from him.

Key words: Imam Ali (as), Nahj al-Balagha, mysticism, Taheri, cosmic mysticism (Erfan Kayhani).

 

[1]. دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قرآن و حدیث قم

[2]. دکتری تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی قم.

[3] . Master student in the University of Quran and Hadith in Qom.

[4] . Ph.D. of Comparative interpretation in al-Mustafa international university.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)

آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)

بسیاری از مفسران شیعه و سنی در تفسیر آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، تصریح کرده اند بی نیازی رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به واسطه اموالی بوده است که حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)، مجاهدانه و مخلصانه آن اموال را به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، تقدیم فرمود. از این رو می توان آیه مذکور را در واقع، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) تلقی کرد.
پاسخ به سخنان خلاف اسلام مولوی محمد عثمان قلندرزهی امام جمعه مسجد الخلیل خاش

پاسخ به سخنان خلاف اسلام مولوی محمد عثمان قلندرزهی امام جمعه مسجد الخلیل خاش

سالیان متمادی است که مولوی محمدعثمان قلندرزهی، امام جمعه مسجد جامع الخلیل خاش، در خطبه‌های نماز جمعه یا در درس تفسیر خود یا در سخنرانی‌های خود که غالب آن‌ها در کانال رسمی دفتر او به‌صورت کلیپ یا صوت یا متن منعکس شده است، مباحثی در میان سخنرانی‌های خود مطرح می‌کند که پیامد آن چیزی جز تکفیر مسلمانان و مشرک دانستن آن‌ها و ترویج عقیده وهابیت تکفیری نیست.
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند
مجاهدان متحد، محبوبان خدا

مجاهدان متحد، محبوبان خدا

وحدت مجاهدان در راه خدا از دیدگاه آیات و روایات اهمیت بسزایی در اسلام دارد. وجود اختلاف ها و نزاع ها میان مجاهدان و جبهه مقاومت یکی از ترفندهای دشمنان اسلام است
مسئله فلسطين از دیدگاه مقام معظم رهبری

مسئله فلسطين از دیدگاه مقام معظم رهبری

امروزه مسئله فلسطین، مسئله اول جهان اسلام و بشر است که در کانون تحولات جدید قرار دارد؛ تحولاتی که آمریکا و صهیونیستها در تلاش برای تغییر تاریخ و رقم زدن وقایع عظیم هستند. آغاز این تحولات به عملیات طوفان الاقصی در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵) مهر ماه ١٤٠٢) بر می گردد؛ زمانی که جنبش حماس حمله های خود به پایگاههای اسرائیلی را آغاز کرد.

پر بازدیدترین ها

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در باب حمایت از مظلومان، از خداوند متعال، پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام) و فقهای شیعه، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مظلومان جهان، مورد حمایت هستند. دین، مذهب، رنگ، نژاد، جغرافیا، جنست و مانند آنها موجب ترک حمایت و دفاع از مظلومان نمی گردد. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چه نیازی به حمایت مستضعفین عالم است؟ و به چه دلیل نظام اسلامی به دیگر ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت می کند؟ لذا در این نوشتار بررسی می شود آیا حمایت از مظلومان طبق مبانی آیات و روایات است یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: آیات و روایات متعددی از اهل بیت (علیهم السلام) دلالت بر حمایت از مستضعفین و مظلومان جهان، دارد تا جایی که بسیاری از فقهای شیعه حمایت از مظلومان را در مقابل ظالم واجب شمردند.
بررسی تولد امام علی (علیه السلام) در کعبه از نگاه علمای شیعه و اهل سنت

بررسی تولد امام علی (علیه السلام) در کعبه از نگاه علمای شیعه و اهل سنت

یکی از شبهاتی که امروزه وهابی ها مطرح می کنند این است که امام علی (علیه السلام) در کعبه متولد نشده است و این تولد امام (علیه السلام) در کعبه فضیلتی برای امام (علیه السلام) شمرده نمی شود در حالی که با مراجعه با کتب علمای شیعه و اهل سنت دانسته می شود که علمای شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت قائل هستند که امام علی (علیه السلام) در کعبه متولد شده است و این جزو مناقب و فضائل حضرت (علیه السلام) شمرده می شود. از باب نمونه به چند مورد از اقوال کلام علمای شیعه و اهل سنت اشاره می گردد.
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند
بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در مقوله استکبار ستیزی و ظلم ستیزی، از پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام)، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مسلمانان باید استکبار ستیزی و ظلم ستیزی و حمایت از مظلومان را جزو برنامه خودشان قرار بدهند. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چرا باید از مستکبرین عالم بیزاری جست و در مقابل آنها باید قیام شود؟ و به چه دلیل نظام اسلامی باید در مقابل مستکبرین و زورگویان بایستد و از ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت کند؟ لذا در این جستار بررسی می شود آیا احادیث شیعه واهل سنت دلالت بر استکبار ستیزی و ظلم ستیزی دارد یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: روایات متعددی از رسول الله (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) در منابع شیع و اهل سنت وارد شده است که مسلمانان باید در مقابل ظالم و مستکبر سکوت نکنند و به آنها کمک داده نشود و اسلام بر هر آیین و مکتبی برتری دارد.
نشانه‌هاي ظهور حضرت مهدی علیه السلام در صحاح سته

نشانه‌هاي ظهور حضرت مهدی علیه السلام در صحاح سته

در صحاح سته از مهمترین منابع روایی اهل سنت بشمار می رود، در خصوص نشانه های ظهور حضرت مهدی علیه السلام، روایات فراوانی از پیامبر صلی الله علیه وآله و صحابه نقل شده است. هر چند در بین اهل سنت از آن به اشراط الساعه (نشانه های آخر الزمان) از آن یاد می شود ولی این منافاتی با نشانه های ظهور حضرت مهدی علیه السلام ندارد و گاها یکی می باشد زیرا بیشتر این روایات در خصوص مباحث مربوط به حضرت مهدی علیه السلام نقل شده است. این چیزی است که بزرگان اهل سنت نیز به آن اشاره کرده اند. از جمله نشانه های ظهور، پر شدن زمین از ظلم و جور و فتنه و کشتار می باشد. که در روایات زیاد به آن در صحاح سته اشاره شده است. همچنین خروج سفیانی و خسف بیداء می باشد که از نشانه های قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام ذکر شده است.
Powered by TayaCMS