مبانی زیست معنویت‌گرا - خردگرا در حکمت متعالیه صدرایی

مبانی زیست معنویت‌گرا - خردگرا در حکمت متعالیه صدرایی

سیدمرتضی حسینی شاهرودی[1]

 چکیده

انسان از آن‌سان که انسان نامیده شده از دو بُعد عقلانی و عاطفی برخوردار گردیده است. در عصر نو، با وجود فراهم‌بودن امکانات فراوان و به‌روزِ زندگی مادی، ندای نیاز به معنویت و آرامش بیش از دیگر دوره‌های تاریخ زندگی بشر به گوش می‌رسد؛ چراکه پیشرفت و فناوری اگرچه آدمی را در سلسله عرْضیِ وجود به پیش‌راند؛ اما هیچ‌گاه نتوانست و نمی‌تواند کمک‌کار او در هلال فرازین وجود باشد. مغرب‌زمین و بسیاری از کشورهایی که گرایش‌های دینی را از زندگی حذف و یا کم‌رنگ نموده‌اند و عقلانیت ابزاری را جایگزین هر گونه داوری پیرامون هستی‌شناسی نشاندند، پس از آنکه توان خود را در این مسیر ناچیز یافته و مهم‌ترین نیاز عاطفی انسانی «معنویت» را از عقلانیت جدا ساختند، در اندیشه تولید و نیز واردات معنویت‌های مشرق‌زمین افتادند. اندیشه‌ورزی فلسفی به‌ویژه به‌گونه‌ای که در حکمت متعالیه صدرایی تجلی یافته است، با چینش سه مقولۀ دین، معنویت - آموزه‌های عرفانی - و عقلانیت در کنار هم می‌تواند پاسخگوی مناسب و معتدلی برای نیاز حیاتی انسان در عصر کنونی و در جامعۀ ایرانی به‌شمار آید. در راستای جهانی‌سازی فرهنگ خردورزی و زیست معنوی، یکی از بهترین الگوها به‌ویژه برای اهل دانش و فرهیختگان جامعه، نظام اندیشه‌ورزی صدرایی است که بر پایۀ فرهنگ اسلامی_ ایرانی تدوین شده است.

واژگان کلیدی: معنویت دینی، نگرش عرفانی، خردورزی، دین‌ورزی، آرامش روحی، نظام حکمت متعالیه

 

 

Foundations of Spiritual-rational life in Sadra's transcendental Wisdom

Seyyed Morteza Hosseini Shahroudi[2]

Abstract:

Since man has been called human has two dimensions: rational and emotional. In new ages, despite the availability of many possibilities in material life, the need to spirituality can be seen more than other periods in the history of human life. It’s because, although mankind received to the progressive technology in new centuries but it does not meet the spiritual needs of mankind. After having reduced their power to the most important human emotional need, the West countries that have removed or diminished religious attitudes from life and replaced instrumental rationality, import the spirituality from the East countries. Philosophical thought, in particular the transcendental philosophy of Sadra, which characterized by the arrangement of three categories of religion, spirituality and rationality, can be an appropriate and moderate response to the vital human need in present days and in the Iranian society. In line with the globalization of intellectual culture, Sadra's thinking system based on Iranian Islamic culture is one of the best models, especially for the knowledge of the society.

Key Words: Religious Spirituality, Mystical Attitude, Wisdom, Religion, Spiritual calmness, Transcendental Wisdom System.

 

[1]. استاد دانشگاه فردوسی مشهد، عضو هیئت علمی بنیاد پژوهش های اسلامی استان قدس رضوی؛ Shahrudi@um.ac.ir

[2] . Professor in Ferdowsi University of Mashhad. Shahrudi@um.ac.ir

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

جستاری پیرامون ازدواج حضرت خديجه (سلام‌الله)

جستاری پیرامون ازدواج حضرت خديجه (سلام‌الله)

ضرورت دارد که زندگی‌نامه اولین بانوی مدافع اسلام، بیشتر مورد کاوش و بررسی واقع شود. در راستای هدف مذکور، این مقاله در پی معرفی و شناساندن این بزرگ‌بانوی اسلام و تبیین مباحثی پیرامون ازدواج حضرت خدیجه سلام‌الله علیها است...
جایگاه مسجد در تربیت تبلیغی جامعه

جایگاه مسجد در تربیت تبلیغی جامعه

مسجد سهم بسزایی در تربیت تبلیغی جامعه دینی بر عهده دارد. همچنان که قرآن در شماری از آیات خود به این مهم اشاره کرده است. سیره عملی پیامبران الهی (علیهم السلام) نشان از این مهم دارد که مسجد مهم‌ترین سنگر عرصه تربیت تبلیغی و تبلیغ تربیتی این انوار الهی بوده‏ است...
ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

یافته های پژوهش مدل فعالیت‌های معلمان را در دو بخش آمادگی و اصلی نشان می‌دهد. فعالیت های آمادگی اشاره به اقداماتی دارد که قبل از شروع امر تدریس لازم است معلم آن ها را انجام دهد که خود به دو بخش فعالیت های شناختی و عملی تقسیم می شود. بخش دوم شامل فعالیت های اصلی معلم است که چهار بخش را در بر می گیرد: انتقال مبانی، کاربرد روش ها، جهت گیری جریان تربیت در راستای رسیدن به اهداف و در نهایت ارزشیابی.

پر بازدیدترین ها

ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

ویژگی‌‌های معلمان تربیت دینی از منظر نهج‌البلاغه

یافته های پژوهش مدل فعالیت‌های معلمان را در دو بخش آمادگی و اصلی نشان می‌دهد. فعالیت های آمادگی اشاره به اقداماتی دارد که قبل از شروع امر تدریس لازم است معلم آن ها را انجام دهد که خود به دو بخش فعالیت های شناختی و عملی تقسیم می شود. بخش دوم شامل فعالیت های اصلی معلم است که چهار بخش را در بر می گیرد: انتقال مبانی، کاربرد روش ها، جهت گیری جریان تربیت در راستای رسیدن به اهداف و در نهایت ارزشیابی.
راه‌های تربیتی دور کردن ذهن و قلب، از افکار و تخیلات شیطانی

راه‌های تربیتی دور کردن ذهن و قلب، از افکار و تخیلات شیطانی

چگونه می‌توان افکار و تخیلات شیطانی را از ذهن و قلب خود دور کرد؟ انسانی كه برای تهذیب روح و تربیت دینی خود قدم برمی‌دارد، شیطان رأی قوه متخیله او را به‌جای وحی و عقل می‌نشاند و موهوم و مُتَخَیل را معقول جلوه می‌دهد...
میزان تأثیر وراثت و ژنتیک در تربیت

میزان تأثیر وراثت و ژنتیک در تربیت

اینکه گاهی مسئله جبر پیش می‌آید و فرد خویش را در فلان مسئله محکوم می‌داند و به واسطه توارث توان مقابله‌ای با آن نمی‌بیند، همگی از مسائلی است که می طلبد میزان تأثیر ژنتیک و وراثت را مورد بررسی قرار دهیم.
نقش قصه‌های قرآنی در تعلیم و تربیت نسل جدید

نقش قصه‌های قرآنی در تعلیم و تربیت نسل جدید

در این مقاله سعی بر آن است تا ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی قصه، اهمیت، انواع، ویژگی‌ها و ارزش‌های تربیتی قصه موردبررسی قرار گیرد، سپس جایگاه، اهمیت و ویژگی‌های قصه در قرآن موردبررسی قرار می‌گیرد و ...
نقش فضای مجازی در تربيت اسلامی نوجوانان دبيرستانی

نقش فضای مجازی در تربيت اسلامی نوجوانان دبيرستانی

این مطالعه به دنبال بررسی مفهوم‌شناسی فضای مجازی و استفاده از آن در ابعاد تربیتی - اسلامی آموزش‌وپرورش است...
Powered by TayaCMS