معرفی کتاب فرهنگ تحلیلی مذاهب آمریکایی

نویسنده کتاب فرهنگ تحلیلی مذاهب آمریکایی لئوروتن است. این کتاب توسط محمد بقائی (ماکان) ترجمه و انتشارات حکمت آن را منتشر کرده است. در حقیقت توصیف مذاهب آمریکائی در قالب پرسش درباره­ی آداب رسوم و عقائد آنها و پاسخ­گویی به آنها فصل‌های این مجموعه‌ را شکل می‌دهد.در این کتاب تنها به ادیان سنتی مثل مسیحیت و یهود پرداخته نشده بلکه ادیان جدید که از آنها به شبه دین تعبیر می‌شود نیز از موضوعات آن است؛ فرقه­هایی همچون کلیسای اتحاد شاهدان یهوه و لوتری‌ها. نویسنده تنها به توصیف عقائد و آداب این مذاهب بسنده نکرده بلکه با نگاهی جامعه‌شناسانه به بررسی ادیان موجود در آمریکا پرداخته است .نویسنده در این کتاب کار خود را به شیوه پرسش و پاسخ دقیق را شروع کرده. و به موضوعاتی می­پردازد که در اکثر ادیان، مشترک هستند؛ موضوعاتی همچون خدا، کتاب مقدس، گناه، رستکاری، بهشت، دوزخ، طلاق، موقعیت زنان، وضعیت سیاه پوستان، جلوگیری از بارداری، سقط جنین، همجنس‌گرائی، زندگی پس از مرگ، نهضت­های جدید گاریزماتیک، سنت‌شکنی کشیشان و راهبه­ها، گرایش به دیگر مذاهب و غیره.( نویسنده: قادر حافظ).

تعریف

ادونتیت، روز هفتم کسی است که مسیح را به عنوان منجی خود پذیرفته است و از اراده خداوند که در کتاب مقدس، متجلی شده فروتنانه اطاعت می‌کند. این نهضت از میان مباحثاتی که در دهه‌های آغازین قرن نوزدهم درباره­ی مسیح درگرفته بود سربرآورد. این فرقه با توجه به پیش‌بینی‌هائی که در کتاب مقدس درباره­ی بازگشت مسیح داده بود، شکل گرفت. البته در میان سال­های 1820 تا 1830 روحانیون کلیسای انگلستان از عقیده­ی بازگشت مسیح حمایت کردند و در آمریکا نهضت­های مشابهی در این باره صورت گرفت. یکی از این نهضت­ها گروه کوچکی بود که با توجه به این پیش­گوئی‌ها تصمیم گرفت که خود را برای این اندیشه وقف و جهان را از این مسئله آگاه سازد. لذا آنها با پذیرفتن این حقیقت، نهضت ادونتیت روز هفتم را شکل دادند.

شناسنامه و باورها:

افراد این فرقه پروتستان هستند و تفاوت آنها با پروتسنها در این است که آنها روز شنبه را سبت می‌نامند و نه یک‌شنبه. آنها شنبه را هفتمین روز آفرینش عالم می‌دانند و آن را با عنوان یادگار ابدی قدرت، از ایام دیگر جدا می‌کنند.

آنها به کتاب مقدس معتقد هستند اعتقاد به زندگی پس از مرگ و بهشت دوزخ و تثلیث را قبول دارند. و تعمید را از جمله تعالیم مسیح می‌دانند.

آنها راه نجات را ایمان داشتن به این موضوع که مرگ عیسی برای کفاره گناهان بوده، می‌دانند. اعتقاد اصلی آنها بازگشت مسیح برای برپائی عدل است و اعتقاد دارند که عیسی مسیح در روز هفتم برای یک دوره هزار ساله سلطنت بازخواهد گشت.

آنها از خوردن مشروبات الکلی و کشیدن سیگار خودداری می‌کنند. زنان در این نهضت، مشکل خاصی ندارند و در حال حاضر چهار تن از اعضای کمیته کنفراس عمومی آنها زن هستند و می‌توانند معلم کتاب مقدس شوند.

طلاق را نمی­پذیرند و نسبت به سقط جنین نظر خاصی ندارند. (همجنس‌گرائی را زنا می‌دانند).

آنها در سرتا سر جهان هیئت­های تبلیغی دارند. آنها در خارج از ایالات متحده 38952 مبلغ تمام وقت دارند و هم‌اکنون در 189 کشور به 528 زبان به کار تبلیغی مشغول­اند. او آزادی مذهب را قبول دارند. تعداد پیروان این فرقه تا سال 1974 نفر در آمریکا 601/486 و در سطح جهان 124/390/2 نفر بوده و همچنین پیش از 5/3 ملیون نفر در جلسات هفتگی شرکت می‌کنند.

آمریکائی­هایی که خود را بی‌کلیسا می‌نامند.

در این فصل نگارنده با دیدگاهی جامعه‌شناسانه و روان شناسانه درباره روی آوردن بسیاری از جوانان آمریکائی به مذاهب شرقی و مسائل فوق طبیعی و نیروهای مربوط سخن می­گوید.

به نظر او این کار که دلائل متعددی دارد؛ برخی حس می‌کنند که کلیسای رسمی نیازهای روحی آنان را برآورده نمی‌سازد و به نظر آنان کلیساها مکانی هستند که به مسائل و علائق جوانان توجه ندارند.

او در ادامة می­گوید: علت دیگر گرایش جوانان آمریکائی به احیاء فالگیری، طالع‌بینی و دیگر علوم و حتی جادوگری، هوا و هوس و کمبود نیروی اخلاقی و معنوی در زندگی معاصر است که سبب شده تا آنان به راه­هائی کشیده شوند که گمان می‌کنند برای زندگی مناسب‌تر است؛ مثل ذن، بودیسم، یوگا و فلسفه تائوئی.

پیروان مسیح یا اعضای‌ مسیحی چه کسانی هستند؟

چنگ و دکتر بوروز استکانرتالیف

تعریف

این آئین نهضت خود را از قرن نوزدهم در آمریکا و برای اتحاد مسیحیان آغاز کرد چرا که اکثر آنان به دلیل اختلافاتی که اروپا پدید آمده و به آمریکا رخنه کرده بود، از یکدیگر جدا شده بودند. پیروان این آیین تا سال 1860 تقریباً دویست هزار نفر بود و در سال 1900 به یک میلیون نفر رسید. اعضای این کلیسا در حال افزایش است به طوری‌که اکنون تعداد آنها در آمریکا و کانادا از مرز یک میلیون و سیصد هزار نفر گذشته‌ است.

نویسنده در این فصل نیز مثل فصول گذشته همان سؤالات مشترک را مطرح کرده، به آنها پاسخ می‌دهد.

از جمله، آنها چه عقائدی دارند و یا اینکه به کدام یک از فرقه‌های مسیحیت وابسته و آیا این نهضت برنامه تبلیغی هم دارد یا نه او در پاسخ می­گوید، کلیسای مسیح در 22 کشور از ممالک ماوراء النهر فعالیت دارد و مرکز فعالیت‌های آن در داخل کشور آمریکا است و هسته اصلی سازمان‌های دینی در آنجا قرار دارد.

پیروان دانش مسیحی

تعریف

این فرقه را بیکر ادی، بنیانگذار کلیسای مسیح، بنیان نهاده و خود در تعریف آن می‌گوید: این کلیسا از آن رو به وجود آمد تا یادآور سخنان و اعمال مراد و مقتدای ایشان، مسیح باشد. مسیحیت باید به صورت نخستین درآید و آن عامل شفابخشی که از دسته رفته، باز یافت شود.

این مذهب را خانم مری بیگر (1821 ـ 1910) تأسیس کرده است و از نظر این فرقه خدا حقیقتاً وجودی انسانی دارد و انسان، تجلی خدا است. از نظر این فرقه سلامتی و تندرستی فقط در تندرستی روح خلاصه می‌شود.

باورها:

آنها اعتقاد دارند که می‌توان با دعا و نیایش و ایمان به مسیح، بیماری­های جسمی و روحی را مداوا کرد و این درمان فقط از راه ادراک و ایمان روحانی به دست می‌آید. در این فرقه به جای کشیش طبیب ایمان درمانی وجود دارد. او کسی است که درباره­ی محتاجان به دعا اگر دوست باشند، دعا می‌کند. عقیده­ی دیگر این است که بیماری­های جسمی به سبب میکروب، باکتری، ویروس نیست بلکه سبب روحی و درونی دارد.

نظر آنها درباره­ی دانش‌ جدید پزشکی این است که تندرستی و سلامت در گرو سلامت روان انسانی است. پیروان دانش مسیحی با دلیل و برهان قاطع بر این باورند که اگر آدمی بتواند با قدرت مسیح بر حسادت­ها، کینه‌ها، شهوات، ترس­ها، تردیدها و تعصب­های فکری خود پیروز شود، بیماری­های جسمی او نابود می­شوند.

نکته مهم درباره­ی این کیش این است که تعالیم آن به نوعی بازگشت به اصل توصیه می‌کند و در پی تشکیل جامعه آرمانی خود است که با جامعه و جهان امروز تضاد و تقابل دارد؛ مثلاً، جوانانی که به این آیین می پیوسته، در دانشگاه­های آمریکا به تحصیل مشغول می­شوند، خواهان حذف دروس مربوط به میکروب و ویروس‌شناسی در درسهای­شان هستند و یا اینکه در خانواده‌هایی که این کیش‌ را پذیرفته­اند، هنگامی که کودکی مریض می‌شود او را برای درمان و معالجات پزشکی و مراقبت‌های ویژه به مراکز درمانی نمی­برند چون به آنها اطمینان ندانند.

افراد این فرقه نسبت به قوانین بهداشتی کشورشان خیلی بی اعتنا هستنند؛ مثلاً، نسبت به واکسیناسیون جمعی. خواهان این هستند که پیروان این فرقه واکسینه نشوند.

شاهدان یَهُوَه:

نویسنده این مقاله مبلغین میلتن جی هنشل مثل یکی از مدیران برج مراقبت‌ کتاب مقدس و انجمن نشر مقالات دینی در پسیلوانیا، و عضو هیأت مدیره شاهدان یهوه است.

این فرقه از فرقه­هایی نوپدید و یکی از فرقه‌های رو به گسترش در جهان است.

باورها:

نگارنده با مطرح کردن چندین سؤال درصدد شناسایی این جنبش است. در پاسخ به این سؤال که نام این فرقه از کجا آمده، گفته می‌شود که در کتاب مقدس به نام شاهدان یهوه اشاره شده است. در کتاب مقدس می‌خوانیم که یهوه می‌گوید: شما شهود من هستید و من خدا هستم.

آنچه می‌شود درباره­ی این فرقه گفت این است که آنها فقط یهوه را که خدای حقیقی است می‌پرستند. و چون شیطان با سرپیچی خود از دستور خداوند سلطنت انسان را نپذیرفت، به این جهت، نخستین هدف خداوند در زمین حمایت از این سلطنت است. نکته دیگر اینکه این فرقه سازمان دینی ندارد و پیروان آن فقط یک مرکز غیرانتفاعی دارند که آن را در سال 1884 آقای چارلز نیز راسل و مسیحیان وابسته تأسیس کرده­اند.

سؤال دیگری که پرسیده می‌شود این است با توجه به اینکه پیروان این فرقه فقط از خداوند اطاعت می‌کند و خواستار پادشاهی و سلطنت مسیح در زمین هستند؛ آنها آیا ملیت و پرچم کشوری را می­پذیرند؟ در پاسخ گفته می‌شود که آنها ملیت و پرچم را محترم می­شمارند ولی نمی‌توانند در عملی شرکت جویند که رستگاری را در پذیرفتن نشانه‌ای ملی می‌بیند

آنها از حکومت تا وقتی که با کتاب مقدس مخالفت نکند، حمایت می­کنند لذا به همین دلیل آنها از رفتن به سرباری سرباز می‌زنند، زیرا به عقیده آنها طبق فرمان­های الهی، انسان از شرکت در جنگ­های جهان برحذر داشته شده و آنها فقط در جنگ­هائی شرکت می‌جویند که خدا بدان فرمان داده باشد.

این گروه بر این باوراند که دوزخی وجود ندارد و فرجام میلیون‌ها نفر انسانی که بر روی زمین زندگی می‌کنند این است که در پایان، دستگاه ستمگر و شرارت‌آمیز شیطان برچیده خواهد شد و حکومت عدل الهی گسترانیده می‌شود.

در این مقاله از جایگاه و موقعیت زنان نیز پرسیده می‌شود و اینکه آیا آنان می‌توانند به مقام کشیشی برسند یا نه.

این فرقه در حقانیت دین، انحصار طلب است و خود را یکتا دین حق می‌داند و لذا تبلیغات بسیار گسترده‌ای در جهان دارد. به نظر نویسنده، شاهدان یهوه باور ندارند که راه دیگری برای رستگاری وجود داشته باشد. و اضافه می‌کند که رهبر آنها کلام خدا یا کتاب مقدس است.

نویسنده در پاسخ این پرسش که چرا این گروه برای تبلیغ به در خانه‌های مردم می‌روند، پاسخ می‌دهد که چون مسیح نیز چنین می‌کرد. از طرف دیگر این فرقه اعضای خود را از اهداء و ترزیق خون باز می­دارند، چون می‌گویند کتاب مقدس ما را این عمل باز داشته است.

کویکرها

این مقاله را ریچموند میلر^[1] نوشته برای کاملتر شدن آن، آقای رابر توکر^[2] نیز مطالبی را به آن اضافه کرده است.

تعریف:

مقاله همچون مقالات پیش سؤالات مشترکی را درباره­ی این فرقه مطرح کرده، به آنها پاسخ می­دهد.

باورها:

کویکرها چه کسانی هستند؟ کویکر به کسی می‌گویند که عضو انجمن دین دوستان است. انجمنی جهانی که اعضایش معتقدند خداوند در هر کس وجود دارد. این فرقه بر این باورند که خداوند در ضمیر همه مردان و زنان وجود دارد. این کیش را می‌توان از پیروان تجربه گرایی مدرن دانست. آنها معتقدند که عبادت آنگاه با ارزش است که به صورت جمعی برگزار شود؛ این اعتقاد را می‌توان در بستر احساس‌گرائی^[3] تعریف کرد.

این عده در تعریف خود می‌گویند: کویکر کسی است که از حکومت‌های دنیوی دل بریده و با حکومت الهی بیعت کرده باشد. آیین کویکر در خلال قرن پرتلاطم هفدهم از انگلستان سربرآورد.

نویسنده در ادامه، محل پیدایش این آیین را کشور انگلستان و این فرقه را جنبشی اجتماعی برای اصلاح مذهب^[4] می‌داند.

بنیان‌گذار این جنبش حرج فاکس است که به وجود سلسله مراتب روحانی، برتری حکومت بر کلیسا، ظاهر پرستی بی‌حد و حصر در امور دینی و مراسم مذهبی با شکوه‌ معترض بود.

در ادامه پرسیده شده که آیا کویکرها خود را پروتستان می‌دانند. در پاسخ، کویکرها آیین خود را راه سوم مسیحیت به شمار می‌آورند و بر اصولی تأکید دارند که با مبانی فکر کاتولی­کهای رومی و پروتستان­ها متفاوت است. کویکرها معتقد هستند که هر فردی می‌تواند بی‌واسطه کشیش یا واعظ، به خدا تقرب جوید و او را تجربه کند.

کویکرها به چهار گروه یا فرقه اصلی تقسیم می‌شوند:

1. کنفرانس عمومی دوستان^[5]؛
2. اجتماع متحد دوستان^[6]؛
3. اتحاد دوستان^[7]؛
4. دوستان محافظه کار^[8]؛

...(اعتقاد نامه ندارند و به جای آن یک رشته پرسش‌هائی که برای حریص مؤمنان به تقوا طرح شده تا در زندگی دینی خود به کار گیرند.)

اعتقاد این فرقه درباره­ی ‌گناه دیدگاه واحدی نیست؛ عده‌ای به شدت معتقد هستند که بشر ذاتاً گناه­آلود است و گروه دیگری معتقد هستند که انسان ذاتاً خوب است.

تصور کویکرها درباره­ی کتاب مقدس این که حقیقت، در کتاب مقدس یافت می‌شود ولی این به آن معنا نیست که همه­ی موضوعات کتاب مقدس، صحیح باشد. به نظر این فرقه برای برقراری پیوند میان انسان و خدا به برگزاری مراسم مذهبی هیچ نیازی نیست.

(آنها پیوسته در پی آن هستند تا کسانی را که از نظر اندیشه‌ با آنها هماهنگ هستند کشف کنند و از نظر معنوی پروتستان دهند تا زمانی که به عضویت کامل این فرقه درآیند.)

کویکرها را می‌توان دو گونه دانست: عده‌ای صلح طلب و عده‌ای جنگ طلب. آنها موضوع بهشت و دوزخ را به طور فردی تفسیر می‌کنند. کویکرها حاضر نیستند در دادگاه­ها قسم بخورند و مقابله کویکرها با سوگند خوردن­هائی که در دادگاه­ها مرسوم است سبب ایجاد مشکلات بزرگی برای آنها در طول تاریخ حیات­شان شده است. نظر این گروه درباره­ی کلیسا این است که هر گروهی از مردم عادی می‌توانند گرد و کلیسائی را شکل دهند.

آنچه گفته شد درباره­ی به یکی از گروه­های چهارگانه­ی کویکر بود که متشکل از دوستان آزاداندیش تشکیل شده، می‌باشد ولی دوستان محافظه کار و احیاء طلب همراه با بسیاری دیگر، از گروه طالب مرحمت کلیسا هستند.

در مجموع می­توان اختلافات آنها را در چند سطر خلاصه کرد:

1- عقیده­ی برخی از دوستان بر این است که تنها کلیسای حقیقی، کلیسای عرفانی باطنی است.

2- بعضی از دوستان معتقدند که اگر آیین کوچکتر بتواند از وابستگی موروثی خدا با مسیحیت رهائی یابد مذهبی تلفیقی پدید می­آید که عرفان غربی و مذاهب شرقی را درهم می­آمیزد.

3- برخی دیگر از دوستان معتقد هستند که آیین کویکر، ناب‌ترین شکل مذهب پروتستان است.

4- گروهی از دوستان معتقدند که آیین روح القدس^[9] را جرج فاکس پدید آورد.

مورمون­ها

نویسنده این مقاله، ریچارد اونس (1906ّـ 1971) عضو شورای دوازدهم کلیسای عیسی مسیح (قدسیان آخر الزمان) است.

تعریف:

این نام لقب کسی که عضو کلیسای عیسی مسیح قدسیان آخرالزمان است. قدسیان آخرالزمان معتقد هستند که انجیل عیسی مسیح پیش از آنکه در این جهان خلق شود در آسمان­ها وجود داشته و از قدیمی‌ترین بر زمین بوده و آدم و دیگران آن را می‌شناختند ولی آدمیان بارها از آن جدا شدند، بنابراین لازم بود که پیام انجیل در دوره‌های مختلف تجدید شود. آنها معتقداند که چنین تجدیدی این بار در اوائل قرن نوزدهم صورت گرفته است.

مؤسس:

ژوزف اسمیت مؤسس این فرقه است و او ادعا می‌کند که در سیر و سلوکی معنوی، انجیل بر او افاضه شده و او کسی است که در دوره آخرالزمان، رهبری اصلاح مجدد انجیل را بر عهده دارد.

تاریخ پیدایش:

کلیسای دوباره اصلاح شده در تاریخ ششم آوریل 1930 در شهر فالین استان (سنکای) نیویورک سازمان داده شده است. مورمون­ها ژوزف اسمیت را به معنای واقعی کلمه همانند رسولان عهد قدیم و جدید، پیامبر خدا می‌دانند.

عقائد:

در این فصل درباره­ی عقائد آنها، از جمله تثلیث عیسی مسیح، کتاب مقدس، کتاب مورمون­ها، جاودانگی بهشت و دوزخ، عشاء ربانی، تعمید، ازدواج، طلاق زنان، سیاه‌پوستان و همجنس‌گرائی مورد سؤال­هایی مطرح شده و به آنها پاسخ داده می­شود.

تبلیغات:

گروه­های تبلیغی مورمون­ها از سال1830 به خارج فرستاده شده‌اند تا با تلاش پیگیر پیام اصلاح مجدد را به ساکنان زمین از هر قبیله و زبان و قوم برسانند.

جمعیت:

براساس آخرین گزارش کمیته جهانی دوستان، تعداد اعضای انجمن دوستان در سراسر جهان 664/195 نفر است.

این نهضت جهانی در سال52 اجتماع سالانه تشکیل می‌دهد که هم‌اکنون در هر قاره‌ای بر پا می‌شود. این مقاله را جی السن راف نوشته است.)

متدودیست:

در 22 آوریل 1968 کلیسای متدیست و کلیسای انجیلی برادران متحد درهم ادغام و کلیسای متحد متدیست تشکیل شد. این مقاله را دکتر ساکمن نوشته است. امروز ه این آیین بیشتر به نام متدیست متحد شناخته می‌شود.

تعریف :

عقاید این فرقه آمیزه‌ی بی‌مانندی است از تعالیم عهد جدید مسیحیت، عقائد نهضت اصلاح مذهبی پروتستان و مواعظ جان وزلی.

این فرقه در انگلستان و در دامان کلیسای پروتستان پا گرفت. این کلیسای این فرقه نیز به کوشش جان وزلی در دامان کلیسای انگلستان شکل گرفت.

یونیورسالیست موحد

این مقاله را: کریستوفرگیست^[10] و کارل چاوروسکی^[11] نوشته­اند.

تعریف:

یونیورسالیست موحد یکی از افراد مذهبی جامعه است که اصول اعتقادی و اخلاقی خود را با آزادی، انتخاب و پیوسته آنها را به کمک تجربه‌های زندگی، کامل می­کند.

یونیورسال­ها و موحدان دو آیین مجزا، در سال 1911 با هم متحد شدند و انجمن یونیورسالیست موحد را شکل دادند.^[12]

اعتقادات و باورها:

از نظر آنها باید درباره­ی کتاب مقدس، عشاء ربانی، بهشت دوزخ، گناه و رستگاری، زنان، همجنس‌گرایی و ... هر کس باید خود تصمیم بگیرد.

از دیگر باورهای یونیور سال­ها تکلیف حوزه دین و سیاست است. انجمن یونیورسالیست‌های موحد در مجمع عمومی سال 1963 خود ؟؟؟ را از آزادی مذهبی مبتنی بر اصل جدائی دین و دولت بیان داشت.)

لادری‌گری:

این مقاله را براتواندراسل (1872 1970) نوشته است.

تعریف:

ملحد بر این عقیده است که می‌توان فهمید خدایی وجود ندارد و به عقیده­ی او برای ثبات یا رد این موضوع دلائل کافی وجود ندارد.

باورها:

ایمان نداشتن به شریعت خدا و وجود گناه، محور قرار گرفتن عقل در مسائل و ارزش­های اخلاقی، قبول نداشتن کتاب مقدس، بهشت، دوزخ و معنای زندگی نیک و بد از باورهای این فرقه است.

به عقیده این فرقه هیچ مرجع و منبع دینی، به صورتی که افراد مذهبی قبول دارند وجود ندارد و آدمی باید خود مسائل رفتاری‌اش‌ را بررسی کند. آنها به خلاف مسیحیان، نسبت به آنچه که نیک و بد است اطمینان قطعی ندارند. و کتاب مقدس را الهام الهی نمی‌دانند.

درباره­ی اینکه می­شود این فرقه را مسیحی نامید یا نه، در کتاب این گونه اشاره می‌شود که اگر از مسیح، آن انسان الهی مدنظر است، اینها مسیحی نیستند، چونکه به مسیح عقیده ندارند ولی اگر از مسیحی منظور صرفاً اصول به کار برده می‌شود آنگاه می‌توان فرقه­ای لاادری را مسیحی دانست.

یکی از پرسش‌هایی که در این مقاله از این فرقه پرسیده شده این است که آیا حذف دین از زندگی موجب پدید آمدن ظلم و تجاوز خواهد شد. در پاسخ گفته می‌شود که وجود تجاوز را نمی‌توان انکار کرد ولی در تاریخ مدرکی نمی‌یابیم که دین به مخالفت با این گونه خواسته­ها برخاسته باشد. از نظر این فرقه زندگی به طور کلی هدفی ندارد و امری بسیار اتفاقی است.

مذهب یک دانشمند

وارن ویورا warren weavra

تعریف:

نویسنده در این مقاله به تفکرات پیشنهادی که یک دانشمند طبیعی درباره­ی دین و علم دارد، می‌پردازد و اینکه آیا در نظر یک عالم طبیعی تعارضی بین دین وعلم وجود دارد یا نه. دغدغه‌هائی که یک دانشمند نسبت به دین دارد. تصور یک دانشمند در باره­ی دین این گونه است که دین پدیده‌ای است که از همان روزهای آغازین بشر با او متولد شده و در قرون متوالی به بلوغ فعلی خود رسیده است.

نویسنده در ادامه­ی مقاله به رابطه دین و علم و جایگاه آن دو می­پردازد و می­گوید: گرچه ممکن است دین، به ظاهر اشتباه و ناموثق به نظر آید ولی هسته مرکزی آن از یقین و قطعیت شکل می‌گیرد. حال آنکه در علم، وضع به طور دیگری است و قطعیت و یقین در سطح و اشتباه و نبود قطعیت در عمق آن جای دارد.

در صفحات بعدی از آینده ادیان سخن به میان می‌آید و نویسنده یادآور می‌شود که اگرچه ممکن است در اصول و مبادی ادیان، تغییراتی بنیادی پیش نیاید ولی ممکن است در بعضی از جنبه‌های ظاهری و اشکال مختلف عبادت، عقائد جزمی خاص و ... تغییرات عمده­ای پدید آید و اینکه ممکن است یک دانشمند به بعضی از جنبه‌های دین اعتقادی نداشته باشد ولی در عین حال کشف‌های مهمی که در علم و مخصوصاً علم فیزیک نوین صورت گرفته، نشان دهنده­ی این است که خلقت جهان نمی‌تواند اتفاق باشد بلکه آن را اراده­ای والا و عقلی بی نهایت متعالی‌تر از آنچه انسان دارد، پدید آورده است.

در پایان کتاب نیز رویدادهای دینی مهم‌ تاریخ آمریکا به صورت فهرست وار و خلاصه آمده است.

1. Richmond. Pmiler.
2. Rob.w Tuker.
3. sensationalism
4. Rerformation.
5. Friends Garenalcon ference.
6. Frids united meeting.
7. Euagelical Friends Alliande.
8. Conseruative Friends.
9. Penteco stalism.
10. Chris to bher Gist Raible.
11. Karl.m chworowsky.
12. Unitarian universalist association.