معرفی کتاب فقه تربیتی

معرفی کتاب فقه تربیتی

نویسنده کتاب فقه تربیتی حجت الاسلام و المسلمین علیرضا اعرافی که با تحقیق و نگارش سید نقی موسوی از سوی موسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان منتشر شده است.  فقه اسلامی به طور مشخص به روابط تربیتی درون خانواده توجه دارد و احکام ویژه ای برای آن در نظر گرفته است.

از دیدگاه فقه اسلامی، رفتارهای آموزشی و تربیتی نیز مانند همه رفتارهای اختیاری مکلفان، حکمی شرعی دارد. فقه تربیتی با هدف تعیین احکام شرعی رفتارهای اختیاری مکلفان در عرصه تعلیم و تربیت، در تلاش است تا با استفاده از روش‌شناسی اجتهادی و استنباطی به این هدف دست یابد و علاوه بر گردآوری گزاره‌های مرتبط با حوزه تربیت با فقه موجود، با نگاهی تخصصی مسائل و پرسش‌های نوین تربیتی را از نظر شرع بررسی کند.

جلد اول کتاب فقه تربیتی با عنوان مبانی و پیش‌فرض‌ها است؛ و جلد دوم این کتاب با عنوان یادگیری علم و دین نوشته شده است. جلد اول این کتاب در چهارفصل سامان‌یافته است، فصل اول با نام حدود و قلمرو دانش فقه از «تعریف فقه»، «موضوع فقه»، «محمول فقه» و «دانشی متناظر با علم فقه» تشکیل‌شده است. «تعریف تربیت»، «تقسیمات تربیت»، «نظام تربیتی»، «تربیت و مفاهیم مشابه»، «دانش تربیت» و «دانش تربیت و دانش‌های مشابه» را در فصل دوم با عنوان حدود و قلمرو دانش تربیت می‌خوانید. مقایسه و تعامل دانش فقه و دانش تربیت عنوان فصل سوم این کتاب است که به «مقایسه علوم»، «نسبت دانش فقه و دانش تربیت» و «تعامل دانش فقه و دانش تربیت» اختصاص دارد.

فصل چهارم نیز با عنوان فقه تربیتی شامل «امکان و ضرورت فقه تربیتی»، «پیشینه فقه تربیتی»، «عناصر اصلی دانش (فقه تربیتی)»، «گستره فقه تربیتی»، «جایگاه فقه تربیتی» و «مقایسه فقه تربیتی با دانش‌های متناظر» می‌شود.

«پیوست‌ها» بخش دیگری از مطالب این کتاب را تشکیل داده است، پیوست اول با عنوان «نسبت و تعامل فقه و اخلاق و تولد (فقه اخلاق)» شامل «اخلاق و پژوهش‌های مرتبط»، «نسبت دین و اخلاق»، «نسبت دانش فقه و اخلاق»، «تعامل دانش فقه و اخلاق» و «تأسیس (فقه الا خلاق) می‌شود. در پیوست دوم با عنوان «پیشینه (فقه الا خلاق) در منابع فقهی» به «وسائل الشیعه حر عاملی»، «النخبة فیض کاشانی»، «مهذب الاحکام سبزواری» و «مصطلحات الفقه مشکینی» پرداخته شده است. پیوست سوم، «پیشینه (فقه العقیدة) در منابع فقهی» است که به «الهدایة فی الأصول و الفروع شیخ صدوق»، «المقنعه شیخ مفید»، «جمل العلم و العمل سید مرتضی»، «تقریب المعارف ابوصلاح حلبی»، «الکافی فی الفقه ابوصلاح حلبی»، «إشارة السبق الی معرفة الحق ابن ابی المجد حلبی (مقارن6 ق)»، «أجوبة المسائل المنائیة علامه حلی»، «واجب الاعتقاد علی جمیع العباد علامه حلی»، «کشف الغطاء جعفر نجفی»، «الأنوار الإلهیة شیخ جواد تبریزی» و «توضیح المسائل جعفر سبحانی» می‌پردازد.

و در پیوست چهارم شماری از مسائل مستحدثه تربیتی را می‌خوانید. هدف علم اخلاق، جهت دادن به انسان در زمینه افکار، احساس‌ها و رفتارها، به‌سوی خودسازی و ارزش‌های اخلاقی؛ ولی دانش تربیت درصدد حمایت علمی و نظری، پشتیبانی فکری و الگودهی راهبردی برای فرایند تعلیم و تربیت است.

جلد دوم این کتاب نیز شامل بخش کلیات و چهار فصل و چند پیوست است به موضوعاتی همچون: علم‌آموزی، پی‌جویی دین، یادگیری معارف دین، یادگیری احکام مبتلابه، مطالعه اجهادی و اختصاصی دین پرداخته است.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

اين نوشتار با روش توصيفي-تحليلي به جايگاه انسان كامل در نظام هستي ا ز منظر عارفان مسلمان پرداخته است. از منظر آنان انسان كامل، خليفه حق‌تعالي، قطب عالم امكان و واسطه دريافت فيض از حق‌تعالي است. به عقيده بسياري از عرفا، انسان كامل به منزله روح عالم هستي مي‌ماند؛ همان‌گونه که روح امور بدن را تدبير مي‌كند، انسان كامل هم امور عالم را تدبير مي‌نمايد؛ گرچه به لحاظ بشري خود وي توجه نداشته باشد. هرگاه انسان كامل از عالم دنيا به عالم آخرت منتقل شود، خزائن الهي نيز به آن عالم منتقل خواهند شد، بساط عالم ماده جمع خواهد شد و رستاخيز قيام خواهد كرد. اين باور اهل تصوف، با عقايد شيعي، بسيار هماهنگ است؛ زيرا روايات شيعي نيز در اين معنا، صراحت دارد كه هرگاه حجت خدا از روي زمين ارتحال يابد، زمين متلاشي خواهد شد؛ ويژگي‌هاي كه از زبان اهل تصوف براي اهليبت بيان شده است، حاكي از اين مطلب است كه از منظر آنان انسان كامل، منطبق بر اهلبيت (ع) مي‌شود.
حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي، حقيقتي است كه از هر قيدي رها است؛ از اين حقيقت به غيب الغيوب و هويت مطلقه و وجود من حيث هو هو، نيز تعبير كرده‌اند. اين حقيقت در مرتبه اطلاق هيچ حكمي را نمي‌پذيرد، به همه موجودات نسبت يكسان دارد؛ اما از لازمه آن، علم به ذات و شعور به كمال ذاتي و اسمائي است. علم به ذات موجب، افتادن بي‌تعين در دام تعين مي‌شود.
جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

عقل در نظام سلوکی عرفا، دارای دو جایگاه مجزا است. عقل در مراحل ابتدایی سلوک هدایتگر، راهگشا و روشنگر است؛ اما در مراحل عالی‌تر سلوکشان هدایتگری و راهبری از عقلانیت و تعقل جدا می‌شود؛ در این راستا باید توجه داشت که منزلت عقل نفی نمی‌شود، بلکه عقلانیت در صیرورت وجودی عارف به امری فراعقلی و نه غیرعقلی تبدّل و تحول می‌یابد. متاسفانه نزد برخی راهروان طریق سلوک این امر به مثابه ضد عقلی بودن تعالیم عرفانی تلقی می‌شود، حال آن‌که میان امر فراعقلی و امر غیر عقلی تفاوت و تمایز معناداری است که می بایست مورد توجه و تأمل عرفان پژوهان و سالکان راه قرار گیرد؛ در این مقاله ضمن پرداختن به مفهوم انسان‌شناختی و وجودشناختی مفهوم عقل، به تفاوت و تمایز میان این دو ساحت اشاره و لوازم معرفت شناختی آن استخراج خواهد شد.
الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

قرآن کریم با استفاده از آیات خویش انسان را به‌سوی کمال سوق می‌دهد؛ پس باید بر طبق این فرمان‌ها روند زندگی را در مسیر رویش قرارداد. با بررسی و تحلیل الگوی رویش می‌توان اصلی‌ترین نقش را در خود فرد و آن جامعه جستجو کرد که ایمان را در درون خویش حس نمودند و فطرتشان علی‌رغم، القائات منفی افراد دیگر، ایشان را به این مسیر نزدیک نمودند، مانند همسر فرعون که با توجه به محیطی دور از معنویات، به دیندار شد...

پر بازدیدترین ها

رشد معنوی انسان از منظر قرآن و حدیث

رشد معنوی انسان از منظر قرآن و حدیث

این پژوهش نشان می‌دهد که ایجاد رابطه درست بین فرد و مسائل خود، ایجاد رابطه درست بین فرد و دیگران و ایجاد رابطه با خدا و کسب آرامش در پرتو آن از آثار رشد معنوی است؛ همچنین، تفکر، ایمان، انجام خوبی و ترک زشتی از علل رشد معنوی و جهل، کفرورزی و پیروی از شهویات از موانع رشد معنوی است.
عناصر معنوی دین اسلام و علم روان‌شناسی در ایجاد سلامت روان

عناصر معنوی دین اسلام و علم روان‌شناسی در ایجاد سلامت روان

از مسائل مهم حوزه بهداشت روانی، سلامت روان است. اسلام و روانشناسی هدف، موضوع و راهکارهای مشترکی برای رسیدن به ‌سلامت روان یا همان فلاح و رستگاری ارائه می‌دهند. انسان موضوع مشترک دین و روانشناسی است و نقطه تلاقی راهکارهای اسلامی و روانشناسی در رسیدن به هدف مشترک این دو حائز اهمیت است. سازه‌های شفقت خود و ذهن‌آگاهی، محاسبه نفس، توبه و حضور قلب، هماهنگی هرچه تمام‌تر دین و روانشناسی را در رسیدن به‌سلامت روان و رهایی از اضطراب و دل‌مشغولی‌های حاصل از پیشرفت‌های فناوری نشان می‌دهد.
انسان از منظر کریشنا مورتی

انسان از منظر کریشنا مورتی

کریشنامورتی در جای‌جای گفته‌های خویش به موضوع دانستگی اشاره می‌کند و سرانجام پند او این است که باید از هر دانستگی رها شد تا آزاد گشت و انسان شد...
عرفان اشو

عرفان اشو

درمان دردهای اخلاقی در نهج‌البلاغه

درمان دردهای اخلاقی در نهج‌البلاغه

نهج‌البلاغه علاوه بر مباحث تاریخی، اخلاقی، کلامی، فلسفی، اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و... به طب و درمان نیز اشاره کرده است. این مقاله دربارة راهکارهایی است که حضرت علی(ع) برای درمان دردهای اخلاقی و روحی توصیه نموده‌اند. از جملة این دردها می‌توان به افسردگی، ترس، شهوت، عیب‌جویی، تکبر، حسد، خشم، غفلت‌زدگی و شتاب‌زدگی اشاره نمود...
Powered by TayaCMS