بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی در مجموعۀ تلویزیونی «ماه‌‌عسل»؛ با تأکید بر سواد رسانه‌‌ای

فاطمه سادات بیطرفان * / دکتر عباس شکاری **

 

هدف اصلی پژوهش حاضر، بازشناسی مؤلفه‌‌های تربیتی-دینی (شامل مؤلفه‌‌های سبک زندگی اسلامی) در مجموعۀ ‌‌تلویزیونی ‌‌«ماه‌‌ عسل» و نیز تحلیل میزان تأثیر این مجموعه بر ارتقای سطح سواد رسانه‌‌ای مخاطب است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و ‌‌روش، کیفی و تحلیل محتوا است. جامعۀ آماری این پژوهش، عبارت است از: تمامی قسمت‌‌های پخش ‌‌شدۀ مجموعۀ ‌‌تلویزیونی‌‌ «ماه ‌‌عسل» از رسانۀ ملی در سال‌‌های 1395-1392؛ روش نمونه‌‌گیری نیز از نوع غیر ‌‌احتمالیِ ‌‌‌ترجیحی‌‌(هدفمند) است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ویژه ‌برنامۀ «ماه ‌‌عسل»، ضمن توجه به تمامی مؤلفه‌‌های سبک‌‌ زندگی ‌‌اسلامی و نیز سواد‌‌‌‌ رسانه‌‌ای (مدنظر ‌‌در پژوهش حاضر)، بیشترین تأکید را بر روی مؤلفۀ «خانواده» در سبک‌‌ زندگی ‌‌اسلامی و مؤلفه‌‌های «شناختی» و «عاطفی» در سواد رسانه‌‌ای داشته است؛ همچنین روش ارائۀ این مؤلفه‌‌ها و دیگر مؤلفه‌های تربیتی در این مجموعۀ‌ تلویزیونی، استفاده از روش غیرمستقیم تربیتی، یعنی اسوه سازی و خلق اسطورۀ تربیت دینی است؛ نتایج همچنین بیانگر این نکته است که این ویژه‌ برنامه با تأکید بر اصول «اخلاق‌‌مداری» ‌‌و «توجه به تفاوت‌‌های اجتماعی»، به‌نوعی تربیت‌‌ تبلیغی محسوب می‌شود.

واژگان كليدي: سبک ‌‌زندگی ‌‌اسلامی، سواد رسانه‌‌ای، مجموعۀ تلویزیونی ماه‌‌عسل، تربیت ‌‌تبلیغی، تحلیل محتوا.

 

پی‌نوشت‌ها

*. کارشناس‌‌ارشد روان‌‌شناسی‌‌ تربیتی دانشگاه ‌‌کاشان؛ دانشجوی کارشناسی‌‌ارشد فلسفۀ آموزش‌‌ و‌‌ پرورش دانشگاه‌‌ شهید بهشتی Email: fatemehbitarafan@yahoo.com .

** . عضو هیئت علمی دانشگاه‌‌ کاشان Email: shekarey@kashan.ac.ir .

برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.

 

تشخيص عناصر التربوية- الدينية في مسلسل "شهر العسل" التلفزيوني:
مع التأكيد على محو الأمية الإعلامية

 

فاطمه سادات بيطرفان

 عباس شکاری  

 

الهدف الأساسي من هذه الدراسة هو التعرف على عناصر التربوية الدينية (حاوٍ على عناصر نمط الحياة الإسلامية) في المسلسل التلفزيوني «شهر العسل»، وكذلك تحليل مدى تأثير هذا المسلسل على تشجيع محو الأمية الإعلامية للجمهور. هذه الدراسة، من حيث الغرض هو عملي ومن حيث طبيعتها وأسلوبه نوعي وتحليلي. المجتمع الاحصائي لهذه الدراسة تتكون من جميع أجزاء المسلسل التلفزيوني «شهر العسل» التي تمّ بثّه باستخدام وسائل الإعلام الوطنية في السنوات 1395-1392، طريقة أخذ العينات هي أيضا نوع غير احتمالي (مستهدف). تشير نتائج الدراسة إلى أن خصوص برنامج "شهر العسل" ، مع الاهتمام بجميع مكونات نمط الحياة ومحو الأمية الإعلامية (المتوخى في هذا البحث) يؤكد على عنصر "الأسرة" في نمط الحياة الإسلامية. والعناصر "المعرفية" و "العاطفية" من محو الأمية وسائل الإعلام. وكذلك طريقة تقديم هذه العناصر والعناصر التربوية الأخرى في هذه السلسلة، استخدام الطريق غير المباشر يعني خلق القدوة وخلق الأسطورة التربوية الدينية، كما تشير النتائج إلى أن هذا البرنامج بالتحديد ، مع التركيز على مبادئ "الأخلاق" و "إيلاء الاهتمام للاختلافات الاجتماعية" ، يُعدّ بطريقة ما تبليغٌ تربويٌّ.

الكلمات المفتاحية: نمط الحياة الإسلامية، محو الأمية الإعلامية، المسلسل التلفزيونية «شهر العسل»، التبليغ التربوي، تحليل المحتوى

 

Analyzing Educative-religious elements in TV series “Mah-Asal": with an emphasis on media literacy

 

Fatemeh Sadat Bitarafan* / Abbas Shekarey**

 

 

The major aim of this study is to analyze the elements of Islamic lifestyle in the TV series "Mah-Asal" as well as analyzing the impact of this series on improving audience’s media literacy. This study, in terms of purpose, is applicable and in terms of the nature and method, is qualitative. Statistical population of this study consists of all parts of the broadcast of "Mah-Asal" on the national media (TV) from 2013 to 2016. Sampling method is also a Non-probable preferential (purposeful) one. findings showed that "Mah-Asal" beside the considering all elements of Islamic life style and also media literacy (considered in this study), has a high emphasis on the component of "family" in Islamic life style and the components of "Cognitive" and "emotional" in media literacy. The method of showing these elements and the other educational components in this TV series is the use of indirect educational method such as modeling and creation of educational religious myths. The results also implies that this special program, with emphasis on the principles of "morality" and "paying attention to social differences", is a kind of preaching education.

Key words: Islamic life style, media literacy, TV series “Mah-Asal”, educational preaching, Content analysis.

 

*. Master student in philosophy of education; shahid Beheshti University,
Email: fatemehbitarafan@yahoo.com.

** . Faculty member in University of Kashan, Email: shekarey@kashan.ac.ir.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

نمادشناسی محراب در عرفان و هنر اسلامی

نمادشناسی محراب در عرفان و هنر اسلامی

در این بررسی سعی خواهد شد تا به روش کتابخانه‌ای، به این پرسش پاسخ داده شود: ارتباط بین عرفان و هنراسلامی چیست؟ و معنا چگونه با زیبایی‌های بصری محراب تلفیق و خود را نمایان می‌کند؟
آسیب‌شناسی هنر انقلابی از منظر مقام معظم رهبری (حفظه الله)

آسیب‌شناسی هنر انقلابی از منظر مقام معظم رهبری (حفظه الله)

در این مجال تلاش شده تا به جایگاه و آسیب‌شناسی هنر و هنر انقلابی در اندیشه رهبری نهضت پرداخته شود. بدینسان، هفت محور پیرامون آسیب‌شناسی هنر انقلابی در فرموده‌های ایشان به‌دست آمده است...
تربیت معنوی در انیمیشن‌های «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم؟»

تربیت معنوی در انیمیشن‌های «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم؟»

امروزه انیمیشن نقش مهمی در تربیت کودکان دارد. هر انیمیشنی جهان‌بینیِ‌ خاص خود را دارد که بر اساس فلسفه و فرهنگ هر جامعه و خالق اثر متفاوت است. «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم» انیمیشنی است که ...
بررسی بازنمایی عرفان یهود در فیلم سینمایی شاگرد جادوگر

بررسی بازنمایی عرفان یهود در فیلم سینمایی شاگرد جادوگر

این مقاله با تلقی قبالا به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی معنویت عصر نوین، سعی کرده است با بررسی موردی فیلم «شاگرد جادوگر»، روش‌های نامحسوس القا مفاهیم قباله‌ای، توسط رسانه‌ها را تحلیل کند...
آسیب‌شناسی تبلیغات هنری در مواجهه با جنبش‌های معنوی

آسیب‌شناسی تبلیغات هنری در مواجهه با جنبش‌های معنوی

نگارنده در این مقاله قصد دارد بر اهمیت و سهم هنر، چه در معنای قبل از دوران مدرن و چه در معنای امروزی آن به‌ویژه بر هنر ادبیات (شامل: داستان، نمایشنامه، فیلمنامه) و هنرهای ترسیمی (که نقاشی اهم آنها است) و هنرهای نمایشی (شامل: فیلم، سینما و تئاتر) در تبلیغات دینی تأکید کند...

پر بازدیدترین ها

نمادشناسی محراب در عرفان و هنر اسلامی

نمادشناسی محراب در عرفان و هنر اسلامی

در این بررسی سعی خواهد شد تا به روش کتابخانه‌ای، به این پرسش پاسخ داده شود: ارتباط بین عرفان و هنراسلامی چیست؟ و معنا چگونه با زیبایی‌های بصری محراب تلفیق و خود را نمایان می‌کند؟
تربیت معنوی در انیمیشن‌های «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم؟»

تربیت معنوی در انیمیشن‌های «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم؟»

امروزه انیمیشن نقش مهمی در تربیت کودکان دارد. هر انیمیشنی جهان‌بینیِ‌ خاص خود را دارد که بر اساس فلسفه و فرهنگ هر جامعه و خالق اثر متفاوت است. «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم» انیمیشنی است که ...
آسیب‌شناسی هنر انقلابی از منظر مقام معظم رهبری (حفظه الله)

آسیب‌شناسی هنر انقلابی از منظر مقام معظم رهبری (حفظه الله)

در این مجال تلاش شده تا به جایگاه و آسیب‌شناسی هنر و هنر انقلابی در اندیشه رهبری نهضت پرداخته شود. بدینسان، هفت محور پیرامون آسیب‌شناسی هنر انقلابی در فرموده‌های ایشان به‌دست آمده است...
جنبش عصر جدید و نقش هنر و رسانه در گسترش آن

جنبش عصر جدید و نقش هنر و رسانه در گسترش آن

اگرچه عصر نوين در ابتدا به‌شکل یک جنبش به‌نظر می‌رسید، اما دیری نپایید که به بستری برای پیدایش و رشد هزاران «شبه‌جنبش معنوی نوپدید» تبدیل شد. شبه‌جنبش‌های مرتبط با عصر نوين به‌دنبال اهدافی نظیر ...
نگاهی به دغدغه‌ی معنویت‌گرایی در سینمای غرب

نگاهی به دغدغه‌ی معنویت‌گرایی در سینمای غرب

قصه‌گویی در فیلم‌ها، الهام‌گرفته از قصه‌های بزرگان دینی و کتب آسمانی است. همان‌گونه که در کتب آسمانی از زبانی هنرمندانه و پرداختی داستان‌گونه برای بیان مفاهیم معنوی به مخاطبان استفاده شده است؛ برخی از نظریه‌پردازان نیز معتقدند امروزه ...
Powered by TayaCMS