چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

چیستی، چرایی و ضرورت سواد رسانه‌ای برای مبلغان

فاطمه دستوار * / حسین حاجی پور **

 

زندگي بشر در دنياي معاصر، محصور رسانه‌ها واقع شده كه به‌عنوان مهم‌ترین ابزار انتقال، به‌طور مداوم ساختار وجودي مخاطبان را هدف قرار داده‌اند؛ در این راستا با توجه به جنگ نرم، مبلغان ديني ناگزيرند جهت نشر معارف اسلامي به سواد ‌رسانه‌ای مجهز شوند. سواد ‌رسانه‌ای، گونه‌ای از آگاهي و مهارت‌اندوزی در عرصه رسانه است كه شخص قدرت پيدا می‌کند در هياهوي پیام‌های متعدد صادق و كاذب، حقيقت را از واقعیت‌های پوشالي تشخيص دهد. پژوهش حاضر، ضمن پرداختن به چيستي مسئله، درصدد است تا ضرورت بصيرت رسانه‌ای را بر اساس تعمق در آموزه‌های ديني، تحليل نمايد؛ به‌عنوان نمونه، قرآن بر تبيین و تحقيق در نشر خبر توسط فاسق تصريح می‌کند كه تحليل و تفسير آن، رهيافت بصيرت در برخورد با رسانه‌های متعدد امروزي را در پي دارد. همچنین با تحليل آياتي كه دامن زدن به شايعات و پذيرش بدون مبناي اطلاعات را نشانه ضعف ايمان معرفي کرده‌اند يا احتياط و عدم تبعيت را درجایی كه علم و يقين نيست، فراروي مخاطبان قرار داده‌اند و يا سنجش رسول و اولي‌الامر را براي در امان ماندن از شبهات و رسيدن به بصيرت امر فرموده‌اند، ضرورت بصيرت رسانه‌ای براي مبلغان فهم می‌شود. طبق روايات نيز هر انساني موظف است عالم به زمان خويشتن باشد تا در دام شبهات اسير نشود كه ضرورت اصل فوق بر مبلغان ديني دوچندان است. ضرورت مسئله با استناد به سخنان مقام معظم رهبري نيز مورد تشريح واقع شده است.

واژگان كليدي: سواد ‌رسانه‌ای، تبليغ ديني، جنگ نرم، مبلغان، رسانه.

 پی‌نوشت‌ها

* پژوهشگر معارف اسلامي.

** دانشجوي دكتراي اخلاق اسلامي دانشگاه قرآن و حديث.

برای دانلود متن کامل این مقاله به پیوست مراجعه نموده یا اینجا کلیک نمایید.



ما، ولماذا، وضرورة محو الأمية الإعلامية للمبلّغين

فاطمه دستوار* / حسين حاجي بور **

 

إن الحياة الإنسانية في العالم المعاصر محاطة بوسائط الإعلام باعتبارها أهم وسيلة انتقال، التي استهدفت باستمرار البنية الوجودية للجمهور، ومع لحاظ الحرب الناعمة يتعين على المبلغين الدينيين تزويد محو الأمية الإعلامية لنشر المعارف الإسلامية.

إن محو الأمية الإعلامية هو شكل من أشكال المعرفة والمهارات في مجال الإعلام الذي يجد فيه الشخص القدرة على التعرف على الحقيقة من الوقائع الوهمية في ضجة الرسائل الصادقة والخاطئة. ويهدف البحث الحالي، أثناء تناوله لهذه المسألة، إلى تحليل ضرورة محو الأمية الإعلامية استنادا إلى التعاليم الدينية. وعلى سبيل المثال؛ القرآن يصرّح بوجوب التبيّن والتحقيق عند مجيء الفاسق بخبر، وتفسير ذلك هو التعامل بالبصيرة مع وسائل الإعلام المعاصر. وكذلك في تحليل الآيات القائلة بأن تصديق الإشاعات وقبولها من دون معرفة مصدرها هو علامة ضعف الإيمان، وأمرنا بالاحتياط وعدم الإتباع فيما لا علم ولا يقين لنا به، وكذلك أيضا أمر باتخاذ الرسول وأولي الأمر ميزاناً للصيانة عن الشبهات والوصول إلى مرحلة البصيرة، فيُفهم من ذلك ضرورة تحصيل البصيرة الإعلامية للمبلّغين.

ففي هذا البحث إضافة إلى تحليل ضرورة محو الأمية الإعلامية في التعاليم الدينية، تمّ إدخال بعض المعايير الدينية للتمييز بين وسائل الإعلام الصحيحة من الباطل وتمييز الرسالة الصحيحة عن الخطأ، مثل عدم إثارة الاشمئزاز للمؤمنين والحفاظ على وحدة المسلمين أو عدم الاختلاف بين المؤمنين.

الكلمات المفتاحية: محو الأمية الإعلامية، التبليغ الديني، الحرب الناعمة، المبلغين، الإعلام

 

 

* . محقق في المعارف الإسلامية

**. طالب دكتوراه في جامعة القرآن والحديث، وأستاذ في جامعة قم.

 

 

The necessity of media literacy for missionaries

Hossein Hajipour */ Fatemeh Dastwar**

 

Human life in the contemporary world is surrounded by the media, which, as the most important means of transmission, have consistently targeted the existential structure of the audience. Due to the soft war, religious missionaries will have to equip with media literacy to spread Islamic education. Media literacy is a form of knowledge and skills in the field of the media that a person finds power to recognize the truth from non-real and honest and false messages. The current research, while addressing the issue, aims to analyze the necessity of media literacy based on religious teachings. As an example the Qur'an emphasizes that if you have received news, you should investigate and do not accept it a hurry. Also, by analyzing the verses shows rumors without the basis of information as a sign of the weakness of faith, or also verses about precaution to the place where not the science and certainty, or divine command to the Prophet in order to avoid doubts and reach insight, the necessity of media insight for missionaries is understood. In addition to analyzing the necessity of media literacy in religious teachings, some religious criteria have been introduced in this research in order to distinguish valid media from invalid and to distinguish the right message from the wrong one. For an instance not disgusting the believers and preserving the unity of Muslims or non-differences among believers, are some of these criteria.

Key words: media literacy, religious preaching, soft warfare, missionaries, media.

 

 

* . Ph.D. student at Quran and Hadith University; Lecturer in Qom University.

** . Islamic researcher.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

بررسی پیوند قناعت با دیگر فضایل اخلاقی و تبیین پیامدهای حاصل از آن با تأکید بر متون دینی

بررسی پیوند قناعت با دیگر فضایل اخلاقی و تبیین پیامدهای حاصل از آن با تأکید بر متون دینی

قناعت از‌جمله ویژگی‌های فرهنگی و از تعالیم و آموزه‌های قرآن و سنت است که پیوسته مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. اهمیت این فضیلت به ‌اندازه‌ای است که در قرآن از آن به‌عنوان «حیات طیبه» تعبیر شده و در سنت، عامل تأمین ‌کننده سعادت است؛ از ‌آنجایی ‌که درک این جایگاه و روی آوردن به آن، مستلزم آگاهی و کسب شناختی دقیق از فضایل مرتبط با قناعت و تبیین آثار آن است، پژوهش حاضر با مبنا قراردادن متون دینی و به‌کارگیری روش تحلیل محتوا، بررسی پیوند میان قناعت با دیگر فضایل اخلاقی و تبیین آثار و پیامدهای حاصل از آن را هدف خود قرار داده و از شرایط قناعت‌پیشگی نیز به منزله پیش‌درآمدی جهت ورود به این بحث، سخن به میان ‌آورده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، عزم، برخورداری از یقین و پذیرش سختی‌ها از مهم‌ترین ملزومات و شرایط قناعت‌پیشگی است. در رابطه با پیوند قناعت با دیگر فضایل نیز، نتایج پژوهش با ذکر شواهدی، بیانگر ارتباط قناعت با فضایل اخلاقی‌ای، چون زهد، شکر، صبر، توکل و رضا و تسلیم است؛ همچنین در این پژوهش، مهم‌ترین پیامدهای قناعت‌پیشگی در ذیل هشت عنوان مطرح شده است.
تأثیرپذیری سبک زندگی از تربیت و باورهای اسلامی با رویکرد جامعه‌شناختی

تأثیرپذیری سبک زندگی از تربیت و باورهای اسلامی با رویکرد جامعه‌شناختی

نوشتار حاضر به تأثیر‌پذیری سبک‌زندگی از تربیت و باورهای‌دینی می‌پردازد و بر رعایت رویکرد درون‌دینی و ارائه راهکارهای عملی و دینی تأکید دارد. پژوهش پیش‌رو، کیفی بوده و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده ‌است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته و همچنین از منابع دیداری و شنیداری و وب‌گاه‌های مرتبط با این حوزه استفاده شده است.
مبانی انسان‌شناختی تربیت اخلاقی از دیدگاه ملا مهدی نراقی (قدس سره)

مبانی انسان‌شناختی تربیت اخلاقی از دیدگاه ملا مهدی نراقی (قدس سره)

تربيت اخلاقي فرآيند زمينه‌سازي و به‌كارگيري شيوه‌هايي براي شكوفا‌سازي، تقويت و ايجاد رفتارهاي اخلاقي و اصلاح آداب ضد اخلاقي در انسان است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان‌شناختی تربیت اخلاقی از دیدگاه ملا مهدی نراقی (قدس سره) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. نتایج بررسی آراء تربیتی علامه نراقی (قدس سره) بیانگر آن است که اساسی‌ترین مسئله در تربیت اخلاقی آدمی، شناخت مبانی انسان‌شناختی است؛ با معرفت به این مبانی است که می‌توان اهداف تربیتی را شناسایی کرد؛ اصول و بایدونبایدهای کلی تربیت را کشف نمود و مسیر تربیت اخلاقی را در جهت نیل به سعادت و حیات طیبه‌ای که سرشار از شفقت، مودت و آرامش روانی است، هموار ساخت.
تحلیل تبارشناختی از سیر تحول گفتمان‌های تربیتی

تحلیل تبارشناختی از سیر تحول گفتمان‌های تربیتی

حاصل پژوهش حاضر، تاکید بر این نکته است که مبتنی بر نوع نگاه تبارشناسانه فوکو در طول زمان در نظام‌های تربیتی نیز همچون سایر بخش‌های جامعه، سبک‌های خشن مجازات و تنبیه به مرور زمان جای خود را به اشکال بسیار نرم سازمان‌یافته نظارت و کنترل داده‌اند
No image

تربیت اسلامی در نظام تعلیم و تربیت: ضرورت تبیین مبانی، اهداف و شاخص‌ها

تربیت دینی از دیرباز موضوع بحث و بررسی اندیشمندان تربیتی با دیدگاه‌های گوناگون فلسفی، علمی و دینی بوده است. همه متخصصان حوزه دین و تعلیم ‌و ‌تربیت بر این باورند که اگر افراد جامعه زندگی خود را برمدار دین و خداباوری قرار دهند، سلامت و سعادت جامعه در همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تضمین می‌شود.

پر بازدیدترین ها

نقش قصه‌های قرآنی در تعلیم و تربیت نسل جدید

نقش قصه‌های قرآنی در تعلیم و تربیت نسل جدید

در این مقاله سعی بر آن است تا ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی قصه، اهمیت، انواع، ویژگی‌ها و ارزش‌های تربیتی قصه موردبررسی قرار گیرد، سپس جایگاه، اهمیت و ویژگی‌های قصه در قرآن موردبررسی قرار می‌گیرد و ...
راه‌های تربیتی دور کردن ذهن و قلب، از افکار و تخیلات شیطانی

راه‌های تربیتی دور کردن ذهن و قلب، از افکار و تخیلات شیطانی

چگونه می‌توان افکار و تخیلات شیطانی را از ذهن و قلب خود دور کرد؟ انسانی كه برای تهذیب روح و تربیت دینی خود قدم برمی‌دارد، شیطان رأی قوه متخیله او را به‌جای وحی و عقل می‌نشاند و موهوم و مُتَخَیل را معقول جلوه می‌دهد...
بررسي تاثير رسانه ها بر تربيت و رشد کودکان و نوجوانان

بررسي تاثير رسانه ها بر تربيت و رشد کودکان و نوجوانان

امروزه رسانه‌ها به عنوان يکي از ابزارهاي اصليِ انتقال و گسترش ارزش‌هاي فرهنگي و اجتماعي، در رفتار کودکان و نوجوانان و تغيير رفتار اجتماعي آنان، داراي نقش مهمي است. هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثير رسانه‌ها بر تربيت و رشد کودکان و نوجوانان است.
رابطه بین تأثیرات منفی فضای مجازی و تربیت دینی خانواده‌ها

رابطه بین تأثیرات منفی فضای مجازی و تربیت دینی خانواده‌ها

نتایج نشان می‌داد که بین تأثیرات منفی فضای مجازی و تربیت دینی خانواده‌ها، رابطه معناداری وجود دارد...
تأثیر خشونت در تربیت کودکان

تأثیر خشونت در تربیت کودکان

بی‌شک رفتار والدین در شکل گرفتن شخصیت فرزند تأثیر بسزایی دارد؛ از همین‌رو اگر والدین عادت به رفتار خشونت‌آمیز داشته باشند و یا در مواجهه با فرزندان حتی در زمینه تربیت آنان بیش‌ازحد معمول از خشونت استفاده کنند و یا در مقابل فرزندان والدین با یکدیگر رفتار خشونت‌آمیز داشته باشند...
Powered by TayaCMS