بازخوانی انتقادی تحولات اخیر دین داری و معنویت گرایی

بازخوانی انتقادی تحولات اخیر دین داری و معنویت گرایی

 

بهزاد حمیدیه [1]

چکیده

در دهه های پایانی قرن بیستم، تحولات فرهنگی، تحولاتی را در دین داری رقم زده است که مهمترین آنها عبارتند از: حاکمیت فرهنگی خودشیفتگی با اصرار فردگرایانه بر خود-تحقق بخشی، چرخش سوژکتیو، احساس گرایی و اصالت یافت عواطف، همراه با سطحی بودن و بی مایه شدن احساسات که از جمله در مصرف گرایی، رفاه طلبی، مسرت جویی و بدن گرایی شاهد آن هستیم. دین داری و معنویت گرایی ها نیز به تبع این تحولات فرهنگی، به سمت پاپکورنیزاسیون، کالایی شدن و درمانگرانه شدن پیش رفته اند. علاوه بر انتقادهایی که به تحولات فرهنگی مورد اشاره، وارد است . مانند تفریطی بودن احساس گرایی در برابر افراط عقلانیت ابزاری، ساختار خودمتناقض عاطفه گرایی، الیناسیون، خود پرستی مندرج در خودشیفتگی، عدم انطباق شعارهای اومانیستی فرهنگ خودشیفتگی با واقعیات اجتماعی، ابهام غایت شناختی در خودشیفتگی، آثار ویرانگر خودشیفتگی و فردگرایی و کوته فکرشدن انسان ها - بر هر یک از تحولات فوق الذکر در دین داری و معنویت ورزی نیز انتقاداتی عمیق وارد است . مانند ابتدا بر مبانی فلسفی کانت و فلسفه فایده باوری که اشکالات فلسفی دارند، نگرش فرو کاهشی به انسان، کاهش اثربخشی دین و معنویت، تبدیل به فعالیت اوقات فراغت، ناتوانی در اطمینان بخشی نسبت به حقانیت خود و ....

واژگان کلیدی: فرهنگ خودشیفتگی، احساس گرایی سطحی، پاپکورنیزاسیون معنویت، کالایی شدن معنویت، درمانگرانه شدن معنویت، فردگرایی، اومانیسم.

 

1. دکترای تخصصی ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه تهران.

 

لینک دانلود مقاله

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

درآمدی بر اصول تربیت تبلیغی

درآمدی بر اصول تربیت تبلیغی

اصول تربیتی بنیانی هستند که در جریان تربیت، اجتناب‏ناپذیر است و به‌عنوان دستورالعملی کلی، تمام جریان تربیت را تحت سیطره و نفوذ خویش دارند و در صورت تخطی از آنها، رسیدن به هدف آرمانی تربیت دستخوش مخاطره می‏شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اصول تربیت تبلیغی از منظر آموزه‌های اسلامی است.
تقدم ‌‌تزکیه ‌‌بر ‌‌تعلیم

تقدم ‌‌تزکیه ‌‌بر ‌‌تعلیم

تزکیه ‌‌و ‌‌تعلیم ‌‌از ‌‌مفاهیم ‌‌کلیدی ‌‌در ‌‌تعلیم‌ ‌تربیت ‌‌اسلامی ‌‌هستند ‌‌و ‌‌واژگان ‌‌اصیلی ‌‌چون ‌‌مربی ‌‌و ‌‌معلم ‌‌بر ‌‌پایه ‌‌این ‌‌دو ‌‌مفهوم ‌‌اساسی ‌‌معانی ‌‌خود ‌‌را ‌‌باز می‌یابند.‌‌ ‌‌هدف ‌‌از ‌‌پژوهش ‌‌حاضر، ‌‌روشن‌سازی ‌‌تقدم ‌‌تزکیه ‌‌بر ‌‌تعلیم، ‌‌بیان ‌‌برخی ‌‌ویژگی‌‌های ‌‌مربی ‌‌و ‌‌تفاوت‌‌های ‌‌آن ‌‌با ‌‌معلم ‌‌و ‌‌مشخص ‌‌کردن ‌‌انواع ‌‌ویژگی‌‌های ‌‌مربی ‌‌و ‌‌معلم ‌‌بر ‌‌اساس...
بیدار کردن متربی برای نماز از منظر فقه تربیتی

بیدار کردن متربی برای نماز از منظر فقه تربیتی

تربیت اسلامی ساحات مختلفی دارد که تربیت عبادی یکی از مهم‌ترین این ساحات است. یکی از مسائلی که کمابیش والدین و مربیان با آن در فرزند‌پروری مواجه هستند؛ حکمِ شرعیِ بیدار کردنِ فرزندان و متربیان برای نماز است.
بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت در آموزه‌های اسلام و مسیحیت

بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت در آموزه‌های اسلام و مسیحیت

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت، در آموزه‌های دو دین بزرگ اسلام و مسیحیت است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تطبیقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که
روش‌هاي نهادينه كردن معاد در تربیت دینی

روش‌هاي نهادينه كردن معاد در تربیت دینی

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت، در آموزه‌های دو دین بزرگ اسلام و مسیحیت است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تطبیقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که...

پر بازدیدترین ها

روش‌های تربیتی و تبلیغی حضرت ابراهیم (ع) در قرآن

روش‌های تربیتی و تبلیغی حضرت ابراهیم (ع) در قرآن

برای ترویج یک پیام و رسالت، نیاز به راه‌های تبلیغی مؤثر و متناسب با مضمون آن پیام و برای ساختن افراد یک جامعه نیاز به روش‌های ناب و کارساز تربیتی.
تقدم ‌‌تزکیه ‌‌بر ‌‌تعلیم

تقدم ‌‌تزکیه ‌‌بر ‌‌تعلیم

تزکیه ‌‌و ‌‌تعلیم ‌‌از ‌‌مفاهیم ‌‌کلیدی ‌‌در ‌‌تعلیم‌ ‌تربیت ‌‌اسلامی ‌‌هستند ‌‌و ‌‌واژگان ‌‌اصیلی ‌‌چون ‌‌مربی ‌‌و ‌‌معلم ‌‌بر ‌‌پایه ‌‌این ‌‌دو ‌‌مفهوم ‌‌اساسی ‌‌معانی ‌‌خود ‌‌را ‌‌باز می‌یابند.‌‌ ‌‌هدف ‌‌از ‌‌پژوهش ‌‌حاضر، ‌‌روشن‌سازی ‌‌تقدم ‌‌تزکیه ‌‌بر ‌‌تعلیم، ‌‌بیان ‌‌برخی ‌‌ویژگی‌‌های ‌‌مربی ‌‌و ‌‌تفاوت‌‌های ‌‌آن ‌‌با ‌‌معلم ‌‌و ‌‌مشخص ‌‌کردن ‌‌انواع ‌‌ویژگی‌‌های ‌‌مربی ‌‌و ‌‌معلم ‌‌بر ‌‌اساس...
بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت در آموزه‌های اسلام و مسیحیت

بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت در آموزه‌های اسلام و مسیحیت

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت، در آموزه‌های دو دین بزرگ اسلام و مسیحیت است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تطبیقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که
درآمدی بر اصول تربیت تبلیغی

درآمدی بر اصول تربیت تبلیغی

اصول تربیتی بنیانی هستند که در جریان تربیت، اجتناب‏ناپذیر است و به‌عنوان دستورالعملی کلی، تمام جریان تربیت را تحت سیطره و نفوذ خویش دارند و در صورت تخطی از آنها، رسیدن به هدف آرمانی تربیت دستخوش مخاطره می‏شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اصول تربیت تبلیغی از منظر آموزه‌های اسلامی است.
روش‌هاي نهادينه كردن معاد در تربیت دینی

روش‌هاي نهادينه كردن معاد در تربیت دینی

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی روش تربیتی مبتنی بر محبت، در آموزه‌های دو دین بزرگ اسلام و مسیحیت است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تطبیقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که...
Powered by TayaCMS