کتاب سهجلدی گلشن ابرار آذربایجان توسط پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) قم وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شد.
مجموعه «گلشن ابرار» مجموعه رجالی بسیار مفصلی درباره شرح حال علمای شیعه است که بهصورت مبسوط و به زبان فارسی به بیان شرححال علما و بزرگان و مشاهیر عالَم تشیع میپردازد. این مجموعه به دهها جلد خواهد رسید و تابهحال ده جلد قطور از آن منتشر گشته و مجلدات یازدهم تا شانزدهم آماده نشر است. این مجموعه مخصوص شرححال سیصد نفر از علمای دیار آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل است؛ مرحله اول این طرح در ۳ جلد در سال ۱۳۹۳ چاپ شده است. نویسنده این اثر محمد الوانساز خویی است. در پیشگفتار این کتاب آمده است. آذربایجان مهد فرهنگ و تمدن، تجلیگاه ایثار و شهادت و خاستگاهِ بزرگمردان علم و فقاهت است. آذربایجان دیار مهر و وفا، عشق و صفا و زادگاه عارفان، شاعران، شهیدان و فقیهان سرافرازی است که وجودشان مایه ابهت و افتخار دوستان و خاری در چشم دشمنان این مرزوبوم است. این خطه، سابقهای درخشان در تاریخ ایران دارد و در گوشه گوشهی آن حوادث تلخ و شیرینی رخ داده که در خاک این سرزمین نهفته است دیاری که دلاورانی چون ستارخان و باقرخان، شیرین سخنانی چون سید محمدحسین شهریار، شهیدانی چون میرزاعلی آقا ثقهالاسلام تبریزی، شیخ محمد خیابانی، سید اسدالله مدنی و میرزا محمدعلی قاضی طباطبایی، فیلسوفانی چون علامه سید محمدحسین طباطبایی و علامه شیخ محمدتقی جعفری، ولایت مدارانی چون علامه شیخ عبدالحسین امینی، عارفانی چون میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و میرزاعلی آقا قاضی طباطبایی را در خود پرورش داده و فقیهان و عالمانی بزرگ که برگ برگ زندگی در موردشان، زینتبخش صفحات کتاب حاضر است.
این اثر به شرححال 300 تن از فقیهان، عالمان، نویسندگان، شهیدان و استادان سدههای سیزده، چهارده و پانزده هجری، از استانهای آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل اختصاص دارد. این اثر به شرححال 300 تن از فقیهان، عالمان، نویسندگان، شهیدان و استادان سدههای سیزده، چهارده و پانزده هجری، از استانهای آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل اختصاص دارد. این اثر توسط گروه گلشن ابرار پژوهشکده و با همکاری این گروه منتشر شده است.
نکات مهم در این اثر به بیان نویسنده عبارتاند از:
- افرادی که زندگینامه آنها در این اثر آمده، جزء شخصیتهای مصوب هیئتعلمی بودهاند و نگارنده عضوی از اعضای آن هیئت بوده است و هیچگونه دخل و تصرفی از طرف مؤلف در این خصوص صورت نگرفته است.
- سعی شده از آوردن القاب و عناوین خودداری شود، چراکه زندگینامه و فعالیتهای علمی و فرهنگی هر شخصی، بهترین گواه در مورد خود شخص است.
- شرححال افراد بر اساس حروف الفبا و نام خانوادگی آنها تنظیم شده است.
- چنانکه گفته شد، شخصیتهای مطرح در این اثر، مربوط به سدههای سیزده، چهارده و پانزده هجری قمری هستند و امید است در آیندهی نزدیک، اثری جامع که مربوط به همه عصرها باشد، تدوین گردد.
- در ذیل شرححال تعداد کثیری از بزرگان، به فرزندان و نوادگان آنها نیز اشاره شده که بالغ بر صد شخصیت است.
- حجم زندگینامهها یکسان نیست، ولی سعی شده اطلاعات جامع و وافی در اختیار خوانندگان عزیز قرار داده شود.
- بهغیراز منابعی که در متن به آنها ارجاع دادهشده، گاه برای آگاهی خواننده، به منابع بیشتری ارجاع داده شده است.
- ازآنجاکه شرححال تعدادی از شخصیتها در مجموعه گلشن ابرار و ستارگان حرم آمده، ما با احترام به محضر نویسندگان محترم، مقاله را تلخیص و گاه مطلبی به آن اضافه یا نقد کردهایم.
- تمام مطالب اثر حاضر، پس از تدوین و نگارش، به محضر دو تن از دوستان عزیز در هیئتعلمی رسیده است و آنها پس از بررسی، مطالب سودمندی را گوشزد کردند.
- برای جامعتر شدن اطلاعات در مورد شخصیتها، با برخی از فرزندان، شاگردان و معاصران آنها، مصاحبههایی انجام شده و مطالب آنها عیناً نقلشده است.
- تطبیق سالهای قمری به شمسی و بالعکس از سیدی نجوم اسلامی وابسته به دفتر آیتالله سید علی سیستانی صورت گرفته است.
- سعی شده تصاویر شخصیتهای مورد نظر تهیه و در متن آورده شود.