نقش مبانی نظری و اصول عملیِ عرفان در سیر و سلوک

نقش مبانی نظری و اصول عملیِ عرفان در سیر و سلوک

نقش مبانی نظری و اصول عملیِ عرفان در سیر و سلوک

(اصول مشترک نظام‌های عرفان عملی و نقش مبانی عرفان نظری در سیر و سلوک)

سعید رحیمیان[1]

چکیده

عرفان عملی به‌عنوان روش زیست عارفانه و سیر و سلوک دارای مبانی عامی است که شامل همه‌ی نظام‌های عملی در ادیان و مذاهب گوناگون می‌شود. همچنین مبانی خاصی در ادیان الهی از جمله اسلام مطرح است که در بخش نخست مقاله، به این مبانی یعنی وجوه مشترک در همه نظام‌های عرفان عملی، وجوه مشترک نظام‌های عرفانی دینی، نظام‌های عرفانی اسلامی و نظام‌های عرفانی شیعی اشاره شده است. نکته‌ی مهم دیگر عبارت است از ارتباط عرفان عملی با مبانی پذیرفته‌شده در عرفان نظری است. بر این اساس، در بخش دوم مقاله ابتدا به نحو عام و سپس با ذکر سه نمونه مهم یعنی تأثیر وحدت وجود، تجلی الهی و قول به وجه خاص در سلوک عملی عارفان مسلمان به بررسی این تأثیرپذیری پرداخته‌ایم.

واژگان کلیدی: عرفان عملی، مبانی و اصول مشترک، مبانی نظری عرفان عملی، وحدت وجود، تجلی الهی، وجه خاص

 

 

The Role of Theoretical Foundations and Practical Principles in mystical journey

(Common Principles of Practical mystical Systems)

[2] Saeed Rahimian

Abstract:

Practical mysticism as a method of mysticism is based on universal principles that includes all practical systems in various religions and denominations. There are also specific foundations in divine religions, including Islam, which in the first part of the article refers to these principles, the common aspects in all systems of practical mysticism, the common aspects of mystical religious systems, Islamic mystical systems and Shi'a mystical systems. Another important point is the relationship between practical mysticism and the basics foundations in theoretical mysticism. Accordingly, in the second part of the article, first, in general, and then, with the mention to three important examples we examined this influence. Three important examples are the effect of pantheism, divine appearance, and particular point in the practical Muslim mystics.

Key words: Practical mysticism, Common principles, Theoretical foundations of practical mysticism, Pantheism, Divine appearance, Particular aspect.

 

[1]. استاد تمام  دانشگاه شیراز

[2] . Professor in Shiraz University.

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

بی گمان مصرف، به خودی خود نه تنها پدیده‌ای ناپسند نیست که بسیار بایسته و لازم است؛ چرا که مصرف، یکی از شیوه‌های جایگزین ناپذیر برای پاسخگویی به نیازهای طبیعی و غریزی انسان است که بدون آن، حیات مادی و معنوی انسان‌ها دستخوش آشفتگی و نابسامانی خواهد شد و معیشت انسان، لذت و لطف خود را از دست خواهد داد؛ اما نکته اینجاست که گاهی مصرف شکل طبیعی خودش را از دست داده، به جای آنکه به عنوان یک پدیده حیاتی در خدمت انسان باشد، انسان به خدمت او در می‌آید. بدین‌گونه وسیله به هدف تبدیل می‌شود و همه قوای مادی و معنوی انسان که باید با مصرف درست به اوج تکامل و تعالی برسد، بر اثر مصرف‌زدگی در سراشیبی سقوط قرار گیرد. همچنین زمینه انواع تباهی‌ها و ناهنجاری‌ها فراهم می‌آید. از اینجاست که ضرورت در اصلاح الگوی مصرف آشکار می‌شود و اهمیت دغدغه مقام معظم رهبری در این‌باره و ارزشمندی اعلام سال 1388 خورشیدی به عنوان سال «حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف» از سوی ایشان، کاملا آشکار می‌شود. از طرفی مصرف یکی از شاخص‌های اصلی سبک زندگی محسوب می‌شود به طوری که بعضی از صاحب‌نظران، سبک زندگی را به معنای نحوه مصرف و کیفیت و کمیت آن دانسته‌اند. لذا الگوی مصرف نقش تعیین‌کننده‌ای در سبک زندگی انسان‌ها دارد و از آنجا که اسلام در این زمینه «بایدها و نبایدها» و توصیه‌های زیادی ارائه کرده است و الگوی متفاوتی را مبنی بر جهان‌بینی خود معرفی می‌کند. بنابراین می‌توان سبک زندگی ویژه‌ای را در این حوزه برای جامعه شهروندی استنتاج کرد. در این نوشتار، از اصلاح الگوی مصرف و مباحث در خور توجیهی در این‌باره سخن خواهیم گفت.

پر بازدیدترین ها

No image

سبک زندگی

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

بی گمان مصرف، به خودی خود نه تنها پدیده‌ای ناپسند نیست که بسیار بایسته و لازم است؛ چرا که مصرف، یکی از شیوه‌های جایگزین ناپذیر برای پاسخگویی به نیازهای طبیعی و غریزی انسان است که بدون آن، حیات مادی و معنوی انسان‌ها دستخوش آشفتگی و نابسامانی خواهد شد و معیشت انسان، لذت و لطف خود را از دست خواهد داد؛ اما نکته اینجاست که گاهی مصرف شکل طبیعی خودش را از دست داده، به جای آنکه به عنوان یک پدیده حیاتی در خدمت انسان باشد، انسان به خدمت او در می‌آید. بدین‌گونه وسیله به هدف تبدیل می‌شود و همه قوای مادی و معنوی انسان که باید با مصرف درست به اوج تکامل و تعالی برسد، بر اثر مصرف‌زدگی در سراشیبی سقوط قرار گیرد. همچنین زمینه انواع تباهی‌ها و ناهنجاری‌ها فراهم می‌آید. از اینجاست که ضرورت در اصلاح الگوی مصرف آشکار می‌شود و اهمیت دغدغه مقام معظم رهبری در این‌باره و ارزشمندی اعلام سال 1388 خورشیدی به عنوان سال «حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف» از سوی ایشان، کاملا آشکار می‌شود. از طرفی مصرف یکی از شاخص‌های اصلی سبک زندگی محسوب می‌شود به طوری که بعضی از صاحب‌نظران، سبک زندگی را به معنای نحوه مصرف و کیفیت و کمیت آن دانسته‌اند. لذا الگوی مصرف نقش تعیین‌کننده‌ای در سبک زندگی انسان‌ها دارد و از آنجا که اسلام در این زمینه «بایدها و نبایدها» و توصیه‌های زیادی ارائه کرده است و الگوی متفاوتی را مبنی بر جهان‌بینی خود معرفی می‌کند. بنابراین می‌توان سبک زندگی ویژه‌ای را در این حوزه برای جامعه شهروندی استنتاج کرد. در این نوشتار، از اصلاح الگوی مصرف و مباحث در خور توجیهی در این‌باره سخن خواهیم گفت.
Powered by TayaCMS