مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

 محمدجواد رودگر[1]

چکیده

بیان صراط سلوک و تبیین مؤلفه‌های آن با رویکردی به آیات و احادیث، از مباحث زیرساختی سیر و سلوک به‌سوی خدا است و از آنجایی که در سیر و سلوک با عناصری مثل سالک، مسلک، مسلوک‌الیه و سلوک مواجه هستیم، ضرورت علمی - پژوهشی پیرامون معنا و مؤلفه‌های صراط سلوک را نمایان ساخته و لازم است به این پرسش محوری پاسخ دهیم که اگر صراط سلوک در متن وجود سالک تعبیه شده و سالک در حقیقت وجودی خویش، یعنی مسلک، به سلوک می‌پردازد، صراط یا مسلک سلوک، دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ نوشتار حاضر پاسخی به همین پرسش بنیادین است که در واقع، ماهیت صراط سلوک نیز در پرتو آن روشن خواهد شد. برون‌داد مقاله حاضر نیز عبارت‌اند از: جوهری و اشتدادی بودن سلوک در صراط، تشکیکی و وحدت‌داشتن صراط سلوک، نیاز سالک به معلم و مربی در صراط سلوک و غایت‌مداری آن. ناگفته نماند که در کتاب و سنت، مؤلفه‌های صراط سلوک بیان و در حکمت متعالیه و عرفان وحیانی نیز تبیین شده‌اند.

واژگان کلیدی: صراط سلوک، حرکت جوهری اشتدادی، تشکیک، وحدت صراط، معلم راه و مربی نفوس، غایت‌مندی.

 

 

Components of a mystical journey
(an approach to verses of Quran and hadiths)

Mohammad Javad Rodgar [2]

Abstract:

Explaining the path of mystical conduct and also the explanation of its components by approaching the verses and hadiths are infrastructure for a journey to God. Since we are faced with elements such as mystic, pathway, one the path is to him, and mystical journey, scientific-research on meaning and the components of the path of mystical journey and also answering to the central question that what components the path of mystical journey should have, is necessary. The present paper responds to this fundamental question that the nature of the path of mystical journey will be clear in its light. The outcomes of this paper are as follows: the essentiality and intensity of conduct in the way, there is only one right way that is multi-stage, the need for a seeker to a teacher or trainer in the path of conduct and its ultimate goal. It is obvious to say that the components of mystical journey are expressed in Quran, tradition, transcendent wisdom and also divine mysticism.

Key Words: Mystical path, Substantial motion, Gradation, Unity of the path, Teacher of the Way, Purposeful.

 

[1] دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛

[2] . Associate Professor in research center of Islamic Culture and Thought.

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

بی گمان مصرف، به خودی خود نه تنها پدیده‌ای ناپسند نیست که بسیار بایسته و لازم است؛ چرا که مصرف، یکی از شیوه‌های جایگزین ناپذیر برای پاسخگویی به نیازهای طبیعی و غریزی انسان است که بدون آن، حیات مادی و معنوی انسان‌ها دستخوش آشفتگی و نابسامانی خواهد شد و معیشت انسان، لذت و لطف خود را از دست خواهد داد؛ اما نکته اینجاست که گاهی مصرف شکل طبیعی خودش را از دست داده، به جای آنکه به عنوان یک پدیده حیاتی در خدمت انسان باشد، انسان به خدمت او در می‌آید. بدین‌گونه وسیله به هدف تبدیل می‌شود و همه قوای مادی و معنوی انسان که باید با مصرف درست به اوج تکامل و تعالی برسد، بر اثر مصرف‌زدگی در سراشیبی سقوط قرار گیرد. همچنین زمینه انواع تباهی‌ها و ناهنجاری‌ها فراهم می‌آید. از اینجاست که ضرورت در اصلاح الگوی مصرف آشکار می‌شود و اهمیت دغدغه مقام معظم رهبری در این‌باره و ارزشمندی اعلام سال 1388 خورشیدی به عنوان سال «حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف» از سوی ایشان، کاملا آشکار می‌شود. از طرفی مصرف یکی از شاخص‌های اصلی سبک زندگی محسوب می‌شود به طوری که بعضی از صاحب‌نظران، سبک زندگی را به معنای نحوه مصرف و کیفیت و کمیت آن دانسته‌اند. لذا الگوی مصرف نقش تعیین‌کننده‌ای در سبک زندگی انسان‌ها دارد و از آنجا که اسلام در این زمینه «بایدها و نبایدها» و توصیه‌های زیادی ارائه کرده است و الگوی متفاوتی را مبنی بر جهان‌بینی خود معرفی می‌کند. بنابراین می‌توان سبک زندگی ویژه‌ای را در این حوزه برای جامعه شهروندی استنتاج کرد. در این نوشتار، از اصلاح الگوی مصرف و مباحث در خور توجیهی در این‌باره سخن خواهیم گفت.

پر بازدیدترین ها

No image

سبک زندگی

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

الگوی مصرف در سبک زندگی اسلامی

بی گمان مصرف، به خودی خود نه تنها پدیده‌ای ناپسند نیست که بسیار بایسته و لازم است؛ چرا که مصرف، یکی از شیوه‌های جایگزین ناپذیر برای پاسخگویی به نیازهای طبیعی و غریزی انسان است که بدون آن، حیات مادی و معنوی انسان‌ها دستخوش آشفتگی و نابسامانی خواهد شد و معیشت انسان، لذت و لطف خود را از دست خواهد داد؛ اما نکته اینجاست که گاهی مصرف شکل طبیعی خودش را از دست داده، به جای آنکه به عنوان یک پدیده حیاتی در خدمت انسان باشد، انسان به خدمت او در می‌آید. بدین‌گونه وسیله به هدف تبدیل می‌شود و همه قوای مادی و معنوی انسان که باید با مصرف درست به اوج تکامل و تعالی برسد، بر اثر مصرف‌زدگی در سراشیبی سقوط قرار گیرد. همچنین زمینه انواع تباهی‌ها و ناهنجاری‌ها فراهم می‌آید. از اینجاست که ضرورت در اصلاح الگوی مصرف آشکار می‌شود و اهمیت دغدغه مقام معظم رهبری در این‌باره و ارزشمندی اعلام سال 1388 خورشیدی به عنوان سال «حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف» از سوی ایشان، کاملا آشکار می‌شود. از طرفی مصرف یکی از شاخص‌های اصلی سبک زندگی محسوب می‌شود به طوری که بعضی از صاحب‌نظران، سبک زندگی را به معنای نحوه مصرف و کیفیت و کمیت آن دانسته‌اند. لذا الگوی مصرف نقش تعیین‌کننده‌ای در سبک زندگی انسان‌ها دارد و از آنجا که اسلام در این زمینه «بایدها و نبایدها» و توصیه‌های زیادی ارائه کرده است و الگوی متفاوتی را مبنی بر جهان‌بینی خود معرفی می‌کند. بنابراین می‌توان سبک زندگی ویژه‌ای را در این حوزه برای جامعه شهروندی استنتاج کرد. در این نوشتار، از اصلاح الگوی مصرف و مباحث در خور توجیهی در این‌باره سخن خواهیم گفت.
Powered by TayaCMS