نویسنده کتاب نقش رفتار انسان در تغییر سرنوشت مریم سادات زیارتی است. این کتاب توسط انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم (ع) منتشر شده است. کتاب یاد شده در راستای تبیین اندیشۀ دینی در زمینۀ قضا و قدر و تأثیر اعمال بر تغییر سرنوشت در چهارفصل تنظیم شده است.
فصل اول: مفهوم شناسی
در فصل نخست برای روشن شدن مراد از مفاهیم «قضا و قدر» و «فعل آدمی» به بررسی معانی و اقسام هر یک پرداخته شده است تا مبنایی برای فصول دیگر قرار گیرد و ارائۀ معانی آنها در خلال مباحث بعدی رشتۀ مباحث را از دست خواننده نگیرد و مخاطب بهراحتی به ارتباط مطالب با یکدیگر واقف شود. مفاهیمی همچون قضا و قدر در اصطلاح عرف عام، قضا و قدر در اصطلاح فلاسفه و متکلمین امامیه، فرق قضا و قدر، حکمت الهی، انواع قضا و قدر، قضا و قدر علمی و عینی، ... بحث شده است.
فصل دوم: ادلۀ اثبات وجود سرنوشت و امکان تغییر آن
بعد از بحث مفهومشناسی، ازآنجاکه بحث کلیدی کتاب «تأثیرگذاری تلاش انسان در تغییر سرنوشتش» است قبل از هر چیز باید به پاسخ این سؤال پرداخت که: آیا اساساً سرنوشت، وجود حقیقی دارد یا امری خیالی و موهوم است؟ و در صورت اثبات مورد اول، بیان شود: آیا سرنوشت، قابلتغییر است یا نه؟ لذا در فصل دوم، ابتدا دلایل عقلی و نقلی بر اثبات وجود سرنوشت، تصریح گشته، سپس بحث ثبات و تغییر در سرنوشت، مورد تفحص قرار گرفته است. با این مَطلع که آیا سرنوشت، امری ثابت است یا متغیر یا باید گفت: برخی از مراتب آن، قابلتغییر و برخی از آنها چنین قابلیتی را ندارند؟
قبل از پاسخ به این سؤال، رابطۀ سرشت و سرنوشت مورد بررسی قرار میگیرد تا معلوم شود آیا سرنوشت، همان سرشت و فطرت آدمی است که قابلتغییر است یا با آن تفاوت دارد؟ بعد از بیان رابطۀ مذکور، دلایل عقلی و نقلی دالّ بر امکان تغییر سرنوشت بررسی میشود.
فصل سوم: تأثیر فعل و تلاش انسان در سرنوشت
بعد از وضوح قابلیت تغییر سرنوشت انسان باید دانست: تأثیرگذاری فعل و تلاش آدمی در تغییر سرنوشت خود به چه میزان است؟ بدینجهت در فصل سوم به این مهم پرداختهشده است و برای تبیین هر چهبهتر آن، ابتدا دیدگاههای مختلف دربارۀ تأثیر فعل انسان بر سرنوشت (نظریۀ جبر و تفویض و امرٌ بین الأمرَین) مورد بحث قرار گرفته تا بطلان دیدگاه جبریون و مفوّضه و حقانیت نظریۀ امرٌ بین الأمرَین اثبات و بیان شود؛ در تقدیر الهی دست بشر در نحوۀ انتخاب فعل، کاملاً باز و آزاد است و از این نظر افعالش مستند به خود اوست ولی ازآنجهت که خداوند متعال خالق انسان است و همهچیزش وابسته به اوست، کارهای وی را به خداوند نسبت میدهیم. در نتیجه انسان با اختیار خدادادی میتواند تلاش کند و سرنوشت خویش را تغییر دهد. سپس نقش عوامل معنوی اعمّ از اعمال صالح، فضایل اخلاقی و گناهان در تغییر سرنوشت بشر، بررسی و در ادامه، عوامل مؤثر در روزی مقدّر بیان میشود.
فصل چهارم: زمینههای شکلگیری فعل تأثیرگذار در سرنوشت
در فصل آخر کتاب نیز زمینههای شکلگیری فعل تأثیرگذار در سرنوشت که شامل: تصور، تصدیق، شوق، اراده، همت و... است، پرداخته میشود تا هر کس تلاش کند این زمینهها را بر اساس عقل و شرع تنظیم کند و بهترین سرنوشت در انتظارش باشد.
علاقهمندان جهت تهیه کتاب به نشانی: قم، بلوار نیایش، جنب مصلای قدس، پژوهشکده باقرالعلوم (ع) مراجعه نمایند و یا با تلفن: 02537740369 تماس بگیرند.