معرفی کتاب تهذیب نفس( شرح محاسبه النفس(ابن طاووس))

معرفی کتاب تهذیب نفس( شرح محاسبه النفس(ابن طاووس))

مؤلف کتاب محاسبه النفس، سید علی بن طاووس (م ۶۶۴ هـ .ق) است. مُحاسبةُ النّفس، کتابی به زبان عربی در عرفان عملی و اخلاق، از سید علی بن طاووس حلی، در باب اهمیت آیات و روایات درباره تزکیه انسان. محاسبة النفس، مورد اعتماد علمای شیعه قرار گرفته و در پنج باب و هر باب شامل چند فصل، تهیه و تنظیم شده است. ابن طاووس، آیات و روایاتی که در موضوع محاسبه نفس مرتبط بوده را در کتاب‌های مختلف آورده، اما نظر به اهمیت این بحث در تزکیه انسان، تصمیم می‌گیرد کتاب مستقلی در این موضوع تألیف کند.

نام کامل کتاب بنابر آنچه در کتاب آمده «محاسبه الکرام آخر کل یوم من الذنوب و الآثام» است. موضوع کتاب در اخلاق و به عنوان یک کتاب ارزشمند و معتبر مطرح است. علاوه بر آن از کتب روایی معتبر نیز می باشد به گونه ای که مورد اعتماد بزرگان علماء شیعه قرار گرفته است.

نظر به اهمیّت محاسبه نفس، علمای زیادی در این زمینه کتاب نگاشته و آثار گرانبهایی به جای گذاشته اند. ابن طاووس در مقدمه کتاب می فرماید: «من در موضوع محاسبه نفس در کتاب مختلف ابوابی را آورده ام، اما نظر به اهمیّت این بحث در تزکیه انسان، کتاب مستقلی در این موضوع تألیف کردم».

تهذیب نفس از دیدگاه سید بن طاووس» عنوان شرحی است که مصطفی خلیلی بر محاسبة النفس نگاشته و بوستان کتاب آن را منتشر کرده است. وی ابتدا به معرفی مؤلف و کتاب محاسبه النفس پرداخته و سپس محاسبه نفس از منظر آیات و روایات بررسی شده است. ایام محاسبه، مهم‌ترین زمان‌ها و مکان‌های محاسبه، فضیلت محاسبه و مطالب مرتبط از جمله دیگر مباحث کتاب است. در نهایت نیز به جهاد با نفس در کلام بزرگان پرداخته شده است.

این کتاب، بارها تجدید چاپ شده و به دلیل موجز و مفید بودن، مورد استقبال فراوان واقع شده و ترجمه هم شده است.

در اکثر چاپ‌ها، این کتاب به همراه کشف الریبة اثر شهید ثانی و محاسبة النفس ابراهیم بن علی کفعمی در یک مجلد منتشر شده و علامه طباطبایی مقدمه‌ای بر آن نگاشته است

محتوای کتاب

ابواب کتاب

باب اول، حاوی آیاتی از قرآن کریم است درباره لزوم اهتمام به خودنگهداری از گناهان.

باب دوم، حاوی روایاتی است که بیانگر ارزش محاسبه نفس در شب و روز برای محفوظ ماندن از خطرهاست.

باب سوم، در بیان روزهای معینی (مانند دوشنبه و پنج‌شنبه) است که یادآوری آنها و احتیاط در امر محاسبه و مراقبه در آنها لازم است.

باب چهارم، درباره اوقات و مکان‌هایی است که در آنها باید دقت بیشتری در حفظ نفس از بدی‌ها کرد.

باب پنجم، در بیان اموری است که مکلف برای احتیاط و یادآوری ارزش محاسبه، به آنها احتیاج دارد.

خاتمه، در ذکر عمل و اذکار.

مؤلف پس از نقل روایاتی که نیاز به بیان و توضیح دارند، توضیح مختصری در ذیل آن روایت آورده است.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

فضیلت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) نزد اهل سنت

فضیلت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) نزد اهل سنت

حضرت خدیجه (سلام الله علیها) دارای مناقب و فضائل کم نظیری بوده اند. حضور ایشان در میان 4 زن برتر بهشتی از جمله همین فضایل بحساب می آید که روایات فراوانی عهده دار بیان چنین فضیلتی برای آن بانوی آسمانی می باشد.

در مسند احمد بن حنبل روایتی به شکل زیر نقل شده است:

«فقال رسول الله(صلی الله علیه وآله): افضل نساء اهل الجنه خدیجه بنت خویلد، و فاطمه بنت محمد(صلی الله علیه وآله)، و مریم بنت عمران، و آسیه بنت مزاحم امراه فرعون»

حضرت خدیجه (سلام الله علیها) دارای مناقب و فضائل کم نظیری بوده اند. حضور ایشان در میان 4 زن برتر بهشتی از جمله همین فضایل بحساب می آید که روایات فراوانی عهده دار بیان چنین فضیلتی برای آن بانوی آسمانی می باشد.
آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)

آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)

بسیاری از مفسران شیعه و سنی در تفسیر آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، تصریح کرده اند بی نیازی رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به واسطه اموالی بوده است که حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)، مجاهدانه و مخلصانه آن اموال را به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، تقدیم فرمود. از این رو می توان آیه مذکور را در واقع، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) تلقی کرد.
سید جمال‌الدین اسد آبادی، اسلام‌خواهِ شجاعِ مبارزِ بزرگ

سید جمال‌الدین اسد آبادی، اسلام‌خواهِ شجاعِ مبارزِ بزرگ

سید جمال الدین اسد آبادی شخصیتی که به عنوان یکی از پیشگامان بیداری اسلامی، همواره مورد توجه رهبر انقلاب اسلامی، بوده است. مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های متعدد، به نقش سیدجمال در بیداری اسلامی و تأکید او بر وحدت مسلمانان اشاره کرده‌اند.
پاسخ به سخنان خلاف اسلام مولوی محمد عثمان قلندرزهی امام جمعه مسجد الخلیل خاش

پاسخ به سخنان خلاف اسلام مولوی محمد عثمان قلندرزهی امام جمعه مسجد الخلیل خاش

سالیان متمادی است که مولوی محمدعثمان قلندرزهی، امام جمعه مسجد جامع الخلیل خاش، در خطبه‌های نماز جمعه یا در درس تفسیر خود یا در سخنرانی‌های خود که غالب آن‌ها در کانال رسمی دفتر او به‌صورت کلیپ یا صوت یا متن منعکس شده است، مباحثی در میان سخنرانی‌های خود مطرح می‌کند که پیامد آن چیزی جز تکفیر مسلمانان و مشرک دانستن آن‌ها و ترویج عقیده وهابیت تکفیری نیست.
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند

پر بازدیدترین ها

معرفی کتاب جنبش‏های نوپدید دینی – معنوی (مجموعه مقالات)

معرفی کتاب جنبش‏های نوپدید دینی – معنوی (مجموعه مقالات)

کتاب جنبش‏های نوپدید دینی – معنوی(مجموعه مقالات) به اهتمام محمد حسین کیانی و توسط انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم(ع) منتشر شده است. این اثر شامل مجموعه مقالاتی است که در باب «جنبش‏های نوپدید دینی- معنوی» در شماره‌های مختلف فصلنامه مطالعات معنوی توسط متخصصان این حوزه نوشته و منتشر شده است.
معرفی کتاب تجربه‌های عرفانی در ادیان

معرفی کتاب تجربه‌های عرفانی در ادیان

كتاب به بررسي تجربه عرفاني در سنت‌های معنوي بوميان قاره امريكا تايوييسم بوديسم و هندوييسم و مطالعه عرفان مسيحي يهودي و اسلامي...
معرفی کتاب جریان شناسی انتقادی عرفان های نوظهور

معرفی کتاب جریان شناسی انتقادی عرفان های نوظهور

کتاب حاضر تحقیقى است مستند و مستدل درباره شناخت مهم ترین گروه هاى نوظهور عرفانى و معنوى از سراسر جهان که سال هاست در ایران رواج یافته اند. به گفته مؤلف کتاب, این گروه ها به دلیل نفوذ در فرهنگ مسلمانان, تعالیم و روش هاى خود را با برخى از آموزه هاى اسلام, همانند معرفى مى کنند و اذعان مى دارند ما همان چیزى را مى گوییم و مى خواهیم که عرفان اسلامى مى جوید.
جنبش‌های نوین دینی (محدودیت‌ها و امکانات)

جنبش‌های نوین دینی (محدودیت‌ها و امکانات)

ما در ایران با "بازگشت امر دینی" روبرو نیستیم و یا به قول دوستی، دین کی از جامعه ما رفت که حالا در شکل جنبش‌هایی جدید، ظهور مجددی داشته باشد؟
Powered by TayaCMS