مفاتیح‌الحیاة کتابی حدیثی رفتاری، اثر آیت‌الله عبدالله جوادی آملی که به جلد دوم و مکمل مفاتیح‌الجنان شهره شده‌است و تأکید آن بیشتر بر روایاتی است که به رفتارهای فرهنگی ـ اجتماعی و حوزه اخلاق و حقوق اجتماعی مربوط میشود. این کتاب در بهار سال ۱۳۹۱ به‌وسیله نشر اسراء منتشر شد. این کتاب توسط گروهی از نویسندگان حوزه علمیه قم تحت نظارت جوادی آملی به نگارش درآمد.
موضوعات این کتاب در ۵ بخش موضوعی تقسیم‌بندی شده و بیش از ۶ هزار حدیث در آن بکار رفته است. کتاب از فصل‌های متعددی تشکیل شده و در هر فصل احادیث معتبری در خصوص موضوعات آن فصل ارائه شده است. «مسافرت، امکانات زندگی، نظافت و بهداشت، لباس و پوشش، خواب و بیداری، صله رحم، درآمد و مسائل اقتصادی، نگهداری حیوان، درختکاری و...» از جمله بخش‌های این کتاب مفید و کاربردی و خواندنی است.
مفاتیح الحیاة ۵ بخش و یک خاتمه دارد: بخش اول، تعامل انسان با خود است. برخی فصل‌های این بخش: تفکر، یادگیری، حفظ تن، نظافت، خوردن، لباس، آراستگی، مسکن، مسافرت، خواب، تفریح، ورزش و... است. بر اساس بخش اول این کتاب تعامل انسان با خود مورد توجه قرار گرفته است. در این بخش به آبادانی زمین توسط انسان اشاره شده است. همچنین به اهمیت تفکر و تدبر در بیان امامان شیعه پرداخته شده است. برای نمونه عبادت واقعی، تفکر در کار خداوند دانسته شده است. در ادامه به بحث اجتناب از تکلف و دشواری اشاره شده است که بر اساس آن روایاتی نقل میشود که متکلفان مورد بی‌مهری پیامبر اسلام قرار می‌گیرند و به‌سختی نکوهش می‌شوند.
بخش دوم، تعامل انسان با همنوعان است که شامل فصل‌های خویشاوندان، مسلمانان، بیگانگان، مستضعفان، دشمنان، شهروندان و... است.
بخش سوم، تعامل مردم و نظام اسلامی است که شامل: نظام سیاسی، نظام اجتماعی، شهرداری، امور اقتصادی و... است بخش چهارم، تعامل انسان با حیوان است که شامل نگهداری حیوان، بهره‌گیری از حیوان، حقوق حیوان و... است.
بخش پنجم، تعامل انسان با محیط زیست است که شامل محیط زیست، خاک، درختکاری، فضای سبز، باد و باران، دریاها، راه‌ها، مواد سوختی، گردشگری و... است. بخش خاتمه، شامل کارها در روزهای ماه قمری، سنت‌ها و... است.
برخی از موضوعات آن عبارت‌اند از: صله رحم، کودک، جوان، همسر، دشمن و ...در بخشی از کتاب ذیل عنوان «زینت و آراستگی» می‌خوانیم: امام صادق (ع) می‌فرماید: عطر مردان پربو و کمرنگ ولی عطر زنان کم بو و پررنگ باشد. امام رضا (ع) می‌فرماید: خوب است که مرد هر روز از عطر و بوی خوش بهره گیرد و اگر نتوانست، یک روز در میان و اگر نتوانست هر جمعه.
امام باقر(ع): سزاوار نیست زنان آراستن خود را برای همسرانشان تعطیل کنند، هرچند به آویختن گردنبندی باشد. رسول خدا (ص) از به دست کردن انگشتر روی و آهن و از نقش حیوان بر نگین انگشتر نهی فرمود و می‌فرمود: انگشتر عقیق به دست کنید زیرا تا بر دست شماست، غم نمی‌بینید.
همچنین در بخشی از سرفصل «آداب نوشیدن» می‌خوانیم: رسول خدا (ص) می‌فرماید: دستتان را بشویید آنگاه در آنها آب بنوشید چرا که هیچ ظرفی پاکیزه‌تر از دست نیست. رسول خدا (ص) می‌فرماید: از سر مشک (ظروفی مانند پارچ) آب ننوشید. کسی که در ظرف طلا و نقره غذا می‌خورد و یا نوشیدنی می‌آشامد، در شکم خود آتش دوزخ را غرغره میکند...آب را از سمت دستگیره آن ننوشید چرا که محل جمع شدن آلودگی است. امام کاظم (ع) می‌فرماید: از جای شکسته ظرف آب ننوشید چرا که قرارگاه شیطان است؛ آشامیدن آب را با بسم الله آغاز کنید و با الحمدلله پایان دهید. «مسافرت، امکانات زندگی، نظافت و بهداشت، لباس و پوشش، خواب و بیداری، صله رحم، درآمد و مسائل اقتصادی، نگهداری حیوان، درختکاری و...» از جمله بخش‌های این کتاب مفید و کاربردی و خواندنی است. در مجموع می‌توان گفت که سبک زندگی دینی و اسلامی طبق آیات و روایات در این کتاب بیان شده است.