اصطلاح "فشار گروه همسن " باعث وحشت والدین میشود. بچه‌ها چون می‌خواهند موردقبول دوستان خود باشند، بدون توجه به خطرات، ممکن است به دردسر بیافتند. این شانس هم برای کودک وجود دارد که دوستان خوب و مثبتی داشته باشد. در این صورت در مسیر صحیح که مطابق با قوانین اخلاقی و اجتماعی است قرار می‌گیرد. می‌توانید با کودک تصمیم‌گیری را تمرین کنید تا خودش بتواند تصمیم‌گیری صحیح داشته باشد. برای مثال به او اجازه دهید برنامه‌ریزی جشن تولدش را خودش بکند. او را آزاد بگذارید تا برای انجام بعضی از کارهایش خودش تصمیم بگیرد. او را در تصمیم‌گیری‌های خانواده در حدی که سن اوست، سهیم کرده، با او مشورت کنید. به کودک کمک کنید تا احساس خوب از خود داشته و خودش را دوست بدارد. این‌گونه کودکان قدرت فکری بیشتری داشته، کمتر تحت تأثیر عوامل منفی گروه خود قرار می‌گیرند. قبول خویشتن در کودک، با تشویق او که سعی کند خودش باشد و احترام به عقاید و خواسته‌های او، پایه‌ریزی می‌گردد.
پیشگیری از مشکل
به فرزندتان کمک کنید تا خودش را قبول کند: کار خوب کودک را تحسین کنید، نه خودش را. هنگامی‌که فرزندتان با یک نمره خوب به خانه می‌آید، بگویید: "چقدر خوب به سؤال‌ها پاسخ داده‌ای که بابیان این جمله شما روی انجام کار تکیه می‌کنید اما اگر بگویید: "چه دختر خوبی" روی شخصیت او صحبت کرده‌اید که ممکن است در این صورت کودک شما فکر کند ارزش او با نمره ارزیابی میشود.
محدودیت‌ها و قوانینی در خانه وضع نمایید: وقتی کودک قانونی را اجرا کرد، او را با رفتارتان تشویق کنید و اگر آن قانون شکسته شد جدی برخورد نمایید البته کودک نباید مجبور به اطاعت کورکورانه باشد. بلکه وقتی از او می‌خواهید کاری انجام دهد، سعی کنید شخصیت او حفظ شود. بگویید: "دوست دارم نظرت را در مورد این کار بدانم." با خشونت و الفاظ بد این کار را انجام ندهید. گفتن: "خفه شو - هر کاری که من می‌گویم باید انجام دهی، به فرزندتان این پیام را می‌رساند که او بی‌ارزش بوده، به نظریات و خواسته‌های او کمترین اهمیتی داده نمی‌شود.
هدف‌گرایی را تشویق کنید: به کودکی که یاد داده شده تا هدفی در زندگی داشته باشد، کمتر درگیر رفتار ناشایست گروه همسن میشود. مشارکت کودک در کارهای خانه و یادآوری اینکه او از نظر خانواده چقدر با ارزش و مفید است، باعث دلگرمی او میشود. تا فعالیت فرزندتان را تمجید کنید (انجام تکالیف) نه اینکه تنها روی نتیجه آن تکیه نمایید (نمره خوب)، تا کودکتان متوجه شود درنتیجه کار و کوشش به هدف یعنی یادگیری خواهد رسید. می‌آموزد که اگر تلاش کند نمره خوب در پی آن خواهد آمد که لذت‌بخش نیز خواهد بود. نه اینکه به خاطر نمره درس بخواند و این کار باعث اضطراب او گردد.
کودک باید بیاموزد که برای اوقات فراغت خود نیز برنامه‌ریزی کرده و هدفی داشته باشد. کودکی که مدام به خاطر بی‌حوصلگی و بی‌برنامگی گله میکند آمادگی بیشتری دارد که گرفتار بی‌بندوباری‌ها و مشکلات همسالان خود شود. به او برای پیدا کردن مسیر کمک کرده و به خاطر انجام کارهای خوب تشویقش نمایید. به او تفهیم نمایید که هر کار خوبی انجام دهد برای خودش و آینده‌اش مفید است، نه اینکه هر قدمی برمی‌دارد منتظر تحسین شما باشد.
حل مشکل کارهایی که باید انجام داد
روی دوستان فرزندتان نظارت داشته باشید: وقتی متوجه شدید کودک شما حرکاتی انجام می‌دهد که بدآموزی آن از طرف دوستانش بوده، تشویقش نمایید تا دوست یا دوستان جدیدی در مدرسه، همسایه، تیم ورزشی با گروه مذهبی انتخاب نماید. اگر اصرار به بودن با گروهی میکند که رفتارشان از نظر شما ناشایست است، سعی کنید او را بیشتر در منزل نگه دارید. به او گوشزد کنید که دوست ندارید با فلان دوستش معاشرت داشته باشد. بگویید: "متأسفم، نمی‌توانم به تو اجازه دهم یا.... دوست باشی. از رفتار او خوشم نمی‌آید. بهتر است دوست دیگری برای خودت انتخاب کنی." امکان دارد او از این قضیه ناراحت شود. بهرحال وقتی دوستی پیدا کرد که بیشتر به صلاح اوست، تشویقش کنید. اجازه دهید با دوست جدیدش رفت‌وآمد کند و خود شما برنامه‌هایی برایشان ترتیب دهید. |
بگویید: "می‌توانی را به خانه دعوت کنی تا با هم به پارک برویم." اگر ناراحتی او هنوز ادامه دارد و در این مورد نق می‌زند، مثلاً می‌گوید: "من با هرکسی که خوشم بیاید، دوست می‌شوم." بگویید: "احساس تو را درک می‌کنم، ولی ما باید با افرادی دوست شویم که رفتارشان پسندیده باشد تا به شهرت و اعتبار ما افزوده شود." اگر در خانه حوصله‌اش سر می‌رود، برنامه‌ای برایش طرح‌ریزی کنید. مثلاً شرکت در یک کلاس ورزشی، هنری یا کتابخانه. اگر مخالفت کرد، بگویید: "احساس تو را می‌فهمم، اما بهتر است در این کلاس شرکت کنی، دو راه داری: می‌توانی بروی و از وقتت خوب استفاده ببری، یا می‌توانی خانه بمانی، بی‌برنامه باشی و حوصله‌ات سر برود."
تماس با والدین دیگر: صحبت در مورد رفتار کودکتان با اولیاء دیگر به شما اطلاعاتی در مورد ارزیابی‌ها و نقطه نظرات آنها نیز می‌دهد. این کار باعث میشود که روی خانواده دوستان فرزندتان شناسایی پیدا کنید. متوجه می‌شوید که کدام‌یک از دوستان او اشکال رفتاری دارند. همچنین اگر اشکالی در مدرسه پیش آمد، می‌توانید با کمک هم راه‌حلی پیدا کنید.
اجازه دهید فرزندتان "نه" بگوید: بعضی از والدین به کودک خود اجازه نمی‌دهند که هیچگونه مخالفتی با نظریات آنها داشته باشد. اگر فرزندتان با خواسته شما موافق نبود با دادوفریاد حرفتان را به کرسی نشانید، بلکه به او وقت بیشتری بدهید و متذکر شوید که اهمیت آن کار چیست. بگویید: "بله، می‌دانم که دوست نداری حالا اتاقت را مرتب کنی، اما وقتی این کار را کردی وقت آزاد خواهی داشت که بازی کنی یا تلویزیون تماشا کنی."
انتخاب صحیح کودک را تشویق نمایید: وقتی فرزندتان دوست خوبی انتخاب میکند بگویید: "به نظر می‌رسد که انتخاب خوبی کرده‌ای. خودت هم حتماً از این موضوع خوشحال و راضی هستی." به همین طریق وقتی تصمیم درستی در زندگی می‌گیرد می‌توانید او را تشویق کنید.
کارهای که نباید انجام داد
دوستان فرزندتان را کم‌اهمیت جلوه ندهید: اگر این کار را انجام دهید، خود کودک را نیز کم‌اهمیت جلوه داده‌اید و تصویر ذهنی‌اش را از خود خراب می‌کنید. این عمل شما شاید باعث شود که به‌طرف گروه‌هایی که رفتار ناشایست دارند کشیده شود. به شخصیت دوستانش توهین نکنید، بلکه به کار نادرست آنها اشاره نمایید. بگویید: "متأسفم. طوری رفتاری میکند، مثل اینکه اشکال و بدی دزدی را نمی‌داند. ای‌کاش می‌توانستیم به او کمک کنیم"
در برابر مشکلات گروه همسن عکس‌العمل نشان ندهید: اگر از دست فرزندتان عصبانی شدید که چرا با فلان بچه یا گروه دوست شده، باعث میشود که او حالت لجبازی به خود گرفته و سعی کند بیشتر به آنها نزدیک شود. شما را یک مهاجم در نظر خواهد آورد که می‌خواهید به موقعیت و استقلال او حمله کنید.
راهنمای فرزندتان باشید. به رفتار نادرست او اشاره کنید. بگویید: "متأسفم که تو و بقیه دوستانت به سنگ پرت کرده‌اید. وقتی عده‌ای کاری را می‌کنند. شاید خودمان را ملزم بدانیم که همان کار را انجام دهیم. می‌توانی فکر کنی که شاید راه دیگری وجود داشت تا به آنها بگویی نمی‌خواهی آن کار را بکنی؟"
بعد از اینکه فرزندتان جواب خود را داد، بگویید: "خب، چون تو هم در این سهمی داشته‌ای، به... زنگ بزن و عذرخواهی کن. بعد هم راجع به کارهایی که دوستانت از تو می‌خواهند انجام دهی و تو میدانی که صحیح نیست، صحبت می‌کنیم."
مرتب سؤال نکنید: اگر سؤالات پی‌درپی شما با کلمات پرسشی کجا"، "چرا" و همراه باشد، باعث میشود که کودک حالت دفاعی در پیش گیرد. به‌جای پرسیدن "چرا"، بگویید: "می‌خواهی بروی به جشن، چون..."، و اجازه دهید که او جمله را تمام کند.