نقش مبانی نظری و اصول عملیِ عرفان در سیر و سلوک

نقش مبانی نظری و اصول عملیِ عرفان در سیر و سلوک

نقش مبانی نظری و اصول عملیِ عرفان در سیر و سلوک

(اصول مشترک نظام‌های عرفان عملی و نقش مبانی عرفان نظری در سیر و سلوک)

سعید رحیمیان[1]

چکیده

عرفان عملی به‌عنوان روش زیست عارفانه و سیر و سلوک دارای مبانی عامی است که شامل همه‌ی نظام‌های عملی در ادیان و مذاهب گوناگون می‌شود. همچنین مبانی خاصی در ادیان الهی از جمله اسلام مطرح است که در بخش نخست مقاله، به این مبانی یعنی وجوه مشترک در همه نظام‌های عرفان عملی، وجوه مشترک نظام‌های عرفانی دینی، نظام‌های عرفانی اسلامی و نظام‌های عرفانی شیعی اشاره شده است. نکته‌ی مهم دیگر عبارت است از ارتباط عرفان عملی با مبانی پذیرفته‌شده در عرفان نظری است. بر این اساس، در بخش دوم مقاله ابتدا به نحو عام و سپس با ذکر سه نمونه مهم یعنی تأثیر وحدت وجود، تجلی الهی و قول به وجه خاص در سلوک عملی عارفان مسلمان به بررسی این تأثیرپذیری پرداخته‌ایم.

واژگان کلیدی: عرفان عملی، مبانی و اصول مشترک، مبانی نظری عرفان عملی، وحدت وجود، تجلی الهی، وجه خاص

 

 

The Role of Theoretical Foundations and Practical Principles in mystical journey

(Common Principles of Practical mystical Systems)

[2] Saeed Rahimian

Abstract:

Practical mysticism as a method of mysticism is based on universal principles that includes all practical systems in various religions and denominations. There are also specific foundations in divine religions, including Islam, which in the first part of the article refers to these principles, the common aspects in all systems of practical mysticism, the common aspects of mystical religious systems, Islamic mystical systems and Shi'a mystical systems. Another important point is the relationship between practical mysticism and the basics foundations in theoretical mysticism. Accordingly, in the second part of the article, first, in general, and then, with the mention to three important examples we examined this influence. Three important examples are the effect of pantheism, divine appearance, and particular point in the practical Muslim mystics.

Key words: Practical mysticism, Common principles, Theoretical foundations of practical mysticism, Pantheism, Divine appearance, Particular aspect.

 

[1]. استاد تمام  دانشگاه شیراز

[2] . Professor in Shiraz University.

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

نکاتی پیرامون حمایت جدید جولانی و اردوغان از مساله فلسطین

نکاتی پیرامون حمایت جدید جولانی و اردوغان از مساله فلسطین

اخیرا جولانی (احمد الشرع) و اردوغان به حمایت از مساله فلسطین پرداخته اند، آیا این حمایت ها جدی است و می توان روی حرفهای جولانی و اردوغان در حمایت از فلسطین حساب کرد که نکاتی در این رابطه بیان می گردد...

پر بازدیدترین ها

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در باب حمایت از مظلومان، از خداوند متعال، پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام) و فقهای شیعه، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مظلومان جهان، مورد حمایت هستند. دین، مذهب، رنگ، نژاد، جغرافیا، جنست و مانند آنها موجب ترک حمایت و دفاع از مظلومان نمی گردد. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چه نیازی به حمایت مستضعفین عالم است؟ و به چه دلیل نظام اسلامی به دیگر ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت می کند؟ لذا در این نوشتار بررسی می شود آیا حمایت از مظلومان طبق مبانی آیات و روایات است یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: آیات و روایات متعددی از اهل بیت (علیهم السلام) دلالت بر حمایت از مستضعفین و مظلومان جهان، دارد تا جایی که بسیاری از فقهای شیعه حمایت از مظلومان را در مقابل ظالم واجب شمردند.
برکات اجتماعی ظهور حضرت مهدی (عج) در روایات فریقین

برکات اجتماعی ظهور حضرت مهدی (عج) در روایات فریقین

به گواه روایات متعددی که در مصادر اسلامی (اعم از کتب روایی شیعیان و یا اهل سنت) نقل شده اند، عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، را می توان عصری بی نظیر و آرمانی خواند که عموم آحاد بشریت در آن دوران، از برکات و ثمرات فراوانی متنعم خواهند بود. در این میان، آثار اجتماعی عصر ظهور را می توان یکی از مهم ترین جلوه های نزول برکات الهی در آن روزگار قلمداد کرد که بی تردید بیان و یادآوری روایات موجودی که محدثین مسلمان در این باره نقل کرده اند، نقش بسزایی در راستای تقویت فرهنگ انتظار در جامعه اسلامی خواهد داشت. از این رو نگارنده در نوشتار پیش رو با نیم نگاهی به روایاتی که شیعه و سنی در رابطه با برکات اجتماعی عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نقل کرده اند، به برخی از این برکات اشاره می کند. شایان ذکر است نابودی ظلم، توسعه رفاه اجتماعی، از بین رفتن نا امنی، شکل گیری رضایت عمومی و تحقق وحدت از جمله مهم ترین برکات اجتماعی عصر ظهور هستند که نویسنده در این نوشتار، آن ها را بیان کرده است.
بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در مقوله استکبار ستیزی و ظلم ستیزی، از پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام)، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مسلمانان باید استکبار ستیزی و ظلم ستیزی و حمایت از مظلومان را جزو برنامه خودشان قرار بدهند. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چرا باید از مستکبرین عالم بیزاری جست و در مقابل آنها باید قیام شود؟ و به چه دلیل نظام اسلامی باید در مقابل مستکبرین و زورگویان بایستد و از ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت کند؟ لذا در این جستار بررسی می شود آیا احادیث شیعه واهل سنت دلالت بر استکبار ستیزی و ظلم ستیزی دارد یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: روایات متعددی از رسول الله (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) در منابع شیع و اهل سنت وارد شده است که مسلمانان باید در مقابل ظالم و مستکبر سکوت نکنند و به آنها کمک داده نشود و اسلام بر هر آیین و مکتبی برتری دارد.
آیا برای وهابیت و سایر جریانها از واژه سلفی استفاده کنیم یا خیر؟

آیا برای وهابیت و سایر جریانها از واژه سلفی استفاده کنیم یا خیر؟

شبهه: اگر استفاده از واژه سلفی را درست نمی دانید، چرا مقام معظم رهبری از این واژه استفاده نموده اند؟
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند
Powered by TayaCMS