مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

مؤلفه‌های صراط سلوک (با رویکردی به آیات و احادیث)

 محمدجواد رودگر[1]

چکیده

بیان صراط سلوک و تبیین مؤلفه‌های آن با رویکردی به آیات و احادیث، از مباحث زیرساختی سیر و سلوک به‌سوی خدا است و از آنجایی که در سیر و سلوک با عناصری مثل سالک، مسلک، مسلوک‌الیه و سلوک مواجه هستیم، ضرورت علمی - پژوهشی پیرامون معنا و مؤلفه‌های صراط سلوک را نمایان ساخته و لازم است به این پرسش محوری پاسخ دهیم که اگر صراط سلوک در متن وجود سالک تعبیه شده و سالک در حقیقت وجودی خویش، یعنی مسلک، به سلوک می‌پردازد، صراط یا مسلک سلوک، دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ نوشتار حاضر پاسخی به همین پرسش بنیادین است که در واقع، ماهیت صراط سلوک نیز در پرتو آن روشن خواهد شد. برون‌داد مقاله حاضر نیز عبارت‌اند از: جوهری و اشتدادی بودن سلوک در صراط، تشکیکی و وحدت‌داشتن صراط سلوک، نیاز سالک به معلم و مربی در صراط سلوک و غایت‌مداری آن. ناگفته نماند که در کتاب و سنت، مؤلفه‌های صراط سلوک بیان و در حکمت متعالیه و عرفان وحیانی نیز تبیین شده‌اند.

واژگان کلیدی: صراط سلوک، حرکت جوهری اشتدادی، تشکیک، وحدت صراط، معلم راه و مربی نفوس، غایت‌مندی.

 

 

Components of a mystical journey
(an approach to verses of Quran and hadiths)

Mohammad Javad Rodgar [2]

Abstract:

Explaining the path of mystical conduct and also the explanation of its components by approaching the verses and hadiths are infrastructure for a journey to God. Since we are faced with elements such as mystic, pathway, one the path is to him, and mystical journey, scientific-research on meaning and the components of the path of mystical journey and also answering to the central question that what components the path of mystical journey should have, is necessary. The present paper responds to this fundamental question that the nature of the path of mystical journey will be clear in its light. The outcomes of this paper are as follows: the essentiality and intensity of conduct in the way, there is only one right way that is multi-stage, the need for a seeker to a teacher or trainer in the path of conduct and its ultimate goal. It is obvious to say that the components of mystical journey are expressed in Quran, tradition, transcendent wisdom and also divine mysticism.

Key Words: Mystical path, Substantial motion, Gradation, Unity of the path, Teacher of the Way, Purposeful.

 

[1] دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛

[2] . Associate Professor in research center of Islamic Culture and Thought.

 

 

جهت دانلود فایل pdf متن مقاله، به پیوست مراجعه فرمایید.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

نکاتی پیرامون حمایت جدید جولانی و اردوغان از مساله فلسطین

نکاتی پیرامون حمایت جدید جولانی و اردوغان از مساله فلسطین

اخیرا جولانی (احمد الشرع) و اردوغان به حمایت از مساله فلسطین پرداخته اند، آیا این حمایت ها جدی است و می توان روی حرفهای جولانی و اردوغان در حمایت از فلسطین حساب کرد که نکاتی در این رابطه بیان می گردد...

پر بازدیدترین ها

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در باب حمایت از مظلومان، از خداوند متعال، پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام) و فقهای شیعه، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مظلومان جهان، مورد حمایت هستند. دین، مذهب، رنگ، نژاد، جغرافیا، جنست و مانند آنها موجب ترک حمایت و دفاع از مظلومان نمی گردد. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چه نیازی به حمایت مستضعفین عالم است؟ و به چه دلیل نظام اسلامی به دیگر ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت می کند؟ لذا در این نوشتار بررسی می شود آیا حمایت از مظلومان طبق مبانی آیات و روایات است یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: آیات و روایات متعددی از اهل بیت (علیهم السلام) دلالت بر حمایت از مستضعفین و مظلومان جهان، دارد تا جایی که بسیاری از فقهای شیعه حمایت از مظلومان را در مقابل ظالم واجب شمردند.
برکات اجتماعی ظهور حضرت مهدی (عج) در روایات فریقین

برکات اجتماعی ظهور حضرت مهدی (عج) در روایات فریقین

به گواه روایات متعددی که در مصادر اسلامی (اعم از کتب روایی شیعیان و یا اهل سنت) نقل شده اند، عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، را می توان عصری بی نظیر و آرمانی خواند که عموم آحاد بشریت در آن دوران، از برکات و ثمرات فراوانی متنعم خواهند بود. در این میان، آثار اجتماعی عصر ظهور را می توان یکی از مهم ترین جلوه های نزول برکات الهی در آن روزگار قلمداد کرد که بی تردید بیان و یادآوری روایات موجودی که محدثین مسلمان در این باره نقل کرده اند، نقش بسزایی در راستای تقویت فرهنگ انتظار در جامعه اسلامی خواهد داشت. از این رو نگارنده در نوشتار پیش رو با نیم نگاهی به روایاتی که شیعه و سنی در رابطه با برکات اجتماعی عصر ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نقل کرده اند، به برخی از این برکات اشاره می کند. شایان ذکر است نابودی ظلم، توسعه رفاه اجتماعی، از بین رفتن نا امنی، شکل گیری رضایت عمومی و تحقق وحدت از جمله مهم ترین برکات اجتماعی عصر ظهور هستند که نویسنده در این نوشتار، آن ها را بیان کرده است.
بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در مقوله استکبار ستیزی و ظلم ستیزی، از پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام)، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مسلمانان باید استکبار ستیزی و ظلم ستیزی و حمایت از مظلومان را جزو برنامه خودشان قرار بدهند. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چرا باید از مستکبرین عالم بیزاری جست و در مقابل آنها باید قیام شود؟ و به چه دلیل نظام اسلامی باید در مقابل مستکبرین و زورگویان بایستد و از ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت کند؟ لذا در این جستار بررسی می شود آیا احادیث شیعه واهل سنت دلالت بر استکبار ستیزی و ظلم ستیزی دارد یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: روایات متعددی از رسول الله (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) در منابع شیع و اهل سنت وارد شده است که مسلمانان باید در مقابل ظالم و مستکبر سکوت نکنند و به آنها کمک داده نشود و اسلام بر هر آیین و مکتبی برتری دارد.
آیا برای وهابیت و سایر جریانها از واژه سلفی استفاده کنیم یا خیر؟

آیا برای وهابیت و سایر جریانها از واژه سلفی استفاده کنیم یا خیر؟

شبهه: اگر استفاده از واژه سلفی را درست نمی دانید، چرا مقام معظم رهبری از این واژه استفاده نموده اند؟
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند
Powered by TayaCMS