نسبت معنویت و روان‌شناسی

نسبت معنویت و روان‌شناسی

علي‌حسين رنجبر[1]

چکيده

روان‌شناسی دین به بررسی پدیده‌ی دینداری از منظر روان‌شناختی می‌پردازد. عنصر معنویت در دین و جنبش‌های نوپدید دینی-معنوی مشترک است. در این پژوهش در پی یافتن سیر تحول علم روان‌شناسی از منظر توجه به موضوع معنویت و یافتن ارتباط و نسبت روان‌شناسی و معنویت هستیم. بررسی این ارتباط می‌تواند راهی برای استفاده از روان‌شناسی در ارتقا معنویت باز کند و همچنین توجه به موضوع معنویت که از جنبه‌های مهم انسان است کمک شایانی در علم روان‌شناسی و روان‌درمانی خواهد کرد. در ابتدای این پژوهش به بررسی تعریف معنویت و رابطه معنویت و دین می‌پردازیم. سپس سیر تاریخی روان‌شناسی از منظر توجه به معنویت، معرفی روان‌شناسی انسان‌گرا و روان‌شناسی فراشخصی به‌عنوان شاخه‌ای از روان‌شناسی انسان‌گرا را مورد بررسی قرا می‌دهیم. معنویت به‌عنوان گوهر دين و روان‌شناسى، موضوعات و مسائل مشترك و واحدی دارند. موضوع هر دوى آنها انسان و هدف هر دو سلامت، سعادت و فلاح و رستگارى انسان است. هر دو براى رسيدن به اين فلاح و رستگارى دستورالعمل توصيه مى‌كنند. هدف مشترک معنویت و روان‌شناسی کاهش درد و رنج بشر و رضایت باطنی است.

واژگان کليدي: معنویت، روان‌شناسی، جنبش‌های نوپدید معنوی، دین، فراشخصی.               

 

 

The relationship between spirituality and psychology

Ali Hossein Ranjbar[2]

Abstract:

Religious psychology examines the phenomenon of religiosity from a psychological point of view. The element of spirituality is common in religion and the new religious-spiritual movements. In this research, we are looking at the evolution of psychology from the point of view of spirituality to clarify the relationship between psychology and spirituality. Investigating this relationship can open the way for using psychology to promote spirituality, as well as paying attention to the issue of spirituality,  will be a great help in the science of psychology and psychotherapy. At the beginning of this research, we survey the definition of spirituality and the relation between spirituality and religion. Then, we examine the historical course of psychology from the point of view of spirituality and the introduction of humanistic psychology and transpersonal psychology as a branch of humanistic psychology. Spirituality is a significant element in both religion and psychology which makes some common issues between them. The subject of both is human and the goal is health, prosperity and felicity and human salvation. Both are advised to achieve to this salvation. The common purpose of spirituality and psychology is to reduce human suffering.

Key Words: Spirituality, Psychology, New Spiritual Movement, Religion.

 

[1]. دانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب.

[2] . Ph.D. Student of Sufism and Islamic mysticism, University of Religions and Denominations.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

بررسی حیات دین در عصر رسانه‌هاي جديد

بررسی حیات دین در عصر رسانه‌هاي جديد

در واقع ادعاي ما در اين نوشتار اين است که: فرايند جهاني‌شدن فرهنگي و گسترش رسانه‌هاي جديد اجتناب‌ناپذير است؛ باوجود چالش‌ها و بحران‌هايي که به همراه دارد و با مديريتي که از سوي امپرياليسم غرب مي‌شود، امکانات و فرصت‌هايي را براي شبکه‌اي‌شدن دين، همبستگي و هويت‌يابي مسلمانان فراهم مي‌کند.
بررسی خودشکوفایی از منظر محی‌الدین ‌ابن‌عربی و جنبش پتانسیل انسانی

بررسی خودشکوفایی از منظر محی‌الدین ‌ابن‌عربی و جنبش پتانسیل انسانی

مقاله فوق با برگرفتن دین اسلام و سنت عرفانی پایهریزی‌ شده توسط یکی از بزرگترین عارفان مسلمان (شیخ اکبر محیالدین ابنعربی (570 – 638 ق)) تلاش دارد شاخصههای کلی انسانشناسی عرفانی - آنهم به نحوی مقدماتی در این دستگاه معرفتی - را بازنمایی کند و ...
بررسی جنجال‌های زیست‌گروهی در جنبش‌های نوپدید معنوی ناظر به ایده جیمز بک‌فورد

بررسی جنجال‌های زیست‌گروهی در جنبش‌های نوپدید معنوی ناظر به ایده جیمز بک‌فورد

نگارنده در این مقاله می‌کوشد تا پس از طرح مسئله‌ی جنبش‌های نوپدید و جنجال‌برانگیزی‌، به برخی از فعالیت‌های پرهیاهوی آنان اشاره‌ای داشته باشد. در این مقام به اجمال به بررسی شاهدمثال‌ هر کدام از اتهام‌هایی نظیر: خودكشي و قتل، فريب‌كاري...
کارکردهای معنویت در عرصه‌های اجتماعی از دیدگاه مقام معظم رهبری

کارکردهای معنویت در عرصه‌های اجتماعی از دیدگاه مقام معظم رهبری

مسأله نوشتار حاضر سلوک معنوی در عرصه‌های گوناگون و نقش بی‌بدیل و بی‌عدیل آن در پیشرفت همه جانبه است که مبتنی بر فرضیه معنویت اسلامی کلید کمال و عنصر کارآمد در همه عرصه‌های حیات طیبه قوام یافته است.
بحران پوچ‌گرایی انسان معاصر و معنای زندگی از دیدگاه قرآن

بحران پوچ‌گرایی انسان معاصر و معنای زندگی از دیدگاه قرآن

در این مقاله اصول و مبانی معنای زندگی از دیدگاه قرآن با تکیه بر آراء تفسیری آیت‌الله جوادی آملی مورد بحث قرار می‌گیرد.

پر بازدیدترین ها

بحران پوچ‌گرایی انسان معاصر و معنای زندگی از دیدگاه قرآن

بحران پوچ‌گرایی انسان معاصر و معنای زندگی از دیدگاه قرآن

در این مقاله اصول و مبانی معنای زندگی از دیدگاه قرآن با تکیه بر آراء تفسیری آیت‌الله جوادی آملی مورد بحث قرار می‌گیرد.
کارکردهای معنویت در عرصه‌های اجتماعی از دیدگاه مقام معظم رهبری

کارکردهای معنویت در عرصه‌های اجتماعی از دیدگاه مقام معظم رهبری

مسأله نوشتار حاضر سلوک معنوی در عرصه‌های گوناگون و نقش بی‌بدیل و بی‌عدیل آن در پیشرفت همه جانبه است که مبتنی بر فرضیه معنویت اسلامی کلید کمال و عنصر کارآمد در همه عرصه‌های حیات طیبه قوام یافته است.
بررسی حیات دین در عصر رسانه‌هاي جديد

بررسی حیات دین در عصر رسانه‌هاي جديد

در واقع ادعاي ما در اين نوشتار اين است که: فرايند جهاني‌شدن فرهنگي و گسترش رسانه‌هاي جديد اجتناب‌ناپذير است؛ باوجود چالش‌ها و بحران‌هايي که به همراه دارد و با مديريتي که از سوي امپرياليسم غرب مي‌شود، امکانات و فرصت‌هايي را براي شبکه‌اي‌شدن دين، همبستگي و هويت‌يابي مسلمانان فراهم مي‌کند.
حيات سالكانه و حيات عادي مؤمنانه از منظر قرآن كريم

حيات سالكانه و حيات عادي مؤمنانه از منظر قرآن كريم

در اين مقاله بيان شده است كه از منظر قرآن ‌كريم، سطحي برتر از حيات ديني نيز وجود دارد كه مشخصه‌‌‌ی اصلي آن، حركت آگاهانه به مقصد ملاقات با خدا است.
بررسی خودشکوفایی از منظر محی‌الدین ‌ابن‌عربی و جنبش پتانسیل انسانی

بررسی خودشکوفایی از منظر محی‌الدین ‌ابن‌عربی و جنبش پتانسیل انسانی

مقاله فوق با برگرفتن دین اسلام و سنت عرفانی پایهریزی‌ شده توسط یکی از بزرگترین عارفان مسلمان (شیخ اکبر محیالدین ابنعربی (570 – 638 ق)) تلاش دارد شاخصههای کلی انسانشناسی عرفانی - آنهم به نحوی مقدماتی در این دستگاه معرفتی - را بازنمایی کند و ...
Powered by TayaCMS