شست‌وشوی مغزی، کنترل ذهنی و جنبش‌های نوپدید دینی

شست‌وشوی مغزی، کنترل ذهنی و جنبش‌های نوپدید دینی

سميه شاه‌حسيني[1]

 چکیده

جنبش‌هاي جديد معنوي، داراي آداب، مناسك و حتي قوانيني متفاوت از بستر فرهنگي، اجتماعي و اعتقادي هستند كه از آن برآمده‌اند. آنان به‌منظور ترويج باورهاي خود و به‌دست آوردن پيروان براي كيش جديد به راه‌هاي متعددي متوسل مي‌شوند. فرقه در فرآيند جذب افراد، با استفاده از فريب،‌ عرضه اطلاعات نادرست در مورد آنچه درون فرقه مي‌گذرد و هر روش ديگري كه بیشتر تحميلی رواني بدون آثار جسماني است به‌ تبليغ آموزه‌هاي فرقه‌اي مي‌پردازند.

هدف اصلي ما در اين نوشتار، بررسي و تجزيه و تحليل تكنيك‌هاي رواني مورد استفاده، توسط فرقه‌ها و نحوه اثر آنها است و اينكه چرا اين روش‌ها غيرمستقيم ناميده مي‌شوند. در ادامه به فرآيندهاي كنترل ذهني، شست‌وشوي مغزي و روش‌هاي ظريفي مي‌پردازيم كه به‌طور ناآشكار، ذهن افراد درگير در فرقه‌ها را ماهيتي متفاوت مي‌دهد.

واژگان كليدي: فرقه، جنبش‌هاي جديد معنوي، تكنيك‌هاي كنترل ذهني،‌ شست‌وشوي مغزي.

 

 

Brainwashing, mental control, and new religious movements

 

Somayyeh Shahhosseini[2]

Abstract:

New spiritual movements have rituals, norms, and even different laws which are received from the cultural, social and religious background they have emerged from. They grab too many ways to promote their followers. In this process by using deception and supplying inaccurate information about what is going on inside the sect and also by using any other psychological method which have no physical effects, to attract people and promote sectarian doctrines. Our main purpose in this paper is to examine and analyze the psychological techniques used by the new spiritual movements, their mode of action, and to show why these methods are called indirect. In the sequel, we deal with processes of mental control, brainwashing and subtle methods that change the minds of people in a different way.
Key words: Denomination, New spiritual movements, mental control techniques, Brainwashing.

 

[1]. دانشجوي كارشناسي ارشد روانشناسي تربيتي.

[2] . MA in Educational Psychology.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

فضیلت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) نزد اهل سنت

فضیلت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) نزد اهل سنت

حضرت خدیجه (سلام الله علیها) دارای مناقب و فضائل کم نظیری بوده اند. حضور ایشان در میان 4 زن برتر بهشتی از جمله همین فضایل بحساب می آید که روایات فراوانی عهده دار بیان چنین فضیلتی برای آن بانوی آسمانی می باشد.

در مسند احمد بن حنبل روایتی به شکل زیر نقل شده است:

«فقال رسول الله(صلی الله علیه وآله): افضل نساء اهل الجنه خدیجه بنت خویلد، و فاطمه بنت محمد(صلی الله علیه وآله)، و مریم بنت عمران، و آسیه بنت مزاحم امراه فرعون»

حضرت خدیجه (سلام الله علیها) دارای مناقب و فضائل کم نظیری بوده اند. حضور ایشان در میان 4 زن برتر بهشتی از جمله همین فضایل بحساب می آید که روایات فراوانی عهده دار بیان چنین فضیلتی برای آن بانوی آسمانی می باشد.
آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)

آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)

بسیاری از مفسران شیعه و سنی در تفسیر آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغنى»، تصریح کرده اند بی نیازی رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به واسطه اموالی بوده است که حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها)، مجاهدانه و مخلصانه آن اموال را به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، تقدیم فرمود. از این رو می توان آیه مذکور را در واقع، قطره ای از دریای فضائل بی نظیر حضرت ام المومنین خدیجه (سلام الله علیها) تلقی کرد.
سید جمال‌الدین اسد آبادی، اسلام‌خواهِ شجاعِ مبارزِ بزرگ

سید جمال‌الدین اسد آبادی، اسلام‌خواهِ شجاعِ مبارزِ بزرگ

سید جمال الدین اسد آبادی شخصیتی که به عنوان یکی از پیشگامان بیداری اسلامی، همواره مورد توجه رهبر انقلاب اسلامی، بوده است. مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های متعدد، به نقش سیدجمال در بیداری اسلامی و تأکید او بر وحدت مسلمانان اشاره کرده‌اند.
پاسخ به سخنان خلاف اسلام مولوی محمد عثمان قلندرزهی امام جمعه مسجد الخلیل خاش

پاسخ به سخنان خلاف اسلام مولوی محمد عثمان قلندرزهی امام جمعه مسجد الخلیل خاش

سالیان متمادی است که مولوی محمدعثمان قلندرزهی، امام جمعه مسجد جامع الخلیل خاش، در خطبه‌های نماز جمعه یا در درس تفسیر خود یا در سخنرانی‌های خود که غالب آن‌ها در کانال رسمی دفتر او به‌صورت کلیپ یا صوت یا متن منعکس شده است، مباحثی در میان سخنرانی‌های خود مطرح می‌کند که پیامد آن چیزی جز تکفیر مسلمانان و مشرک دانستن آن‌ها و ترویج عقیده وهابیت تکفیری نیست.
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند

پر بازدیدترین ها

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

بررسی مبانی قرآنی و روایی حمایت از مظلومان

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در باب حمایت از مظلومان، از خداوند متعال، پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام) و فقهای شیعه، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مظلومان جهان، مورد حمایت هستند. دین، مذهب، رنگ، نژاد، جغرافیا، جنست و مانند آنها موجب ترک حمایت و دفاع از مظلومان نمی گردد. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چه نیازی به حمایت مستضعفین عالم است؟ و به چه دلیل نظام اسلامی به دیگر ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت می کند؟ لذا در این نوشتار بررسی می شود آیا حمایت از مظلومان طبق مبانی آیات و روایات است یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: آیات و روایات متعددی از اهل بیت (علیهم السلام) دلالت بر حمایت از مستضعفین و مظلومان جهان، دارد تا جایی که بسیاری از فقهای شیعه حمایت از مظلومان را در مقابل ظالم واجب شمردند.
هم‌افزایی در گفتار و سیره امام علی (علیه السلام)

هم‌افزایی در گفتار و سیره امام علی (علیه السلام)

ملاحظه تأکید هم افزایی و وحدت از نگاه آیات و روایات پیامبر (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) و حکومت علوی، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. امام علی(علیه السلام) وحدت اسلامی را از نعمتهای الهی می‌داند و با وجود این که بعد از پیامبر (صلی الله علیه وآله) اختلافاتی رخ داده است ولی امیر مومنان (علیه السلام) تمام تلاش خودش را کردند که جامعه اسلامی در مقابل دشمنان خارجی و داخلی دچار تشتت و اختلاف نگردد و از این طریق بتوانند بر جامعه اسلامی حکومت و ولایت داشته باشند. در این نوشتار با زوایای مختلف به بررسی مساله هم افزایی در گفتار و سیره امام علی(علیه السلام) پرداخته شد و با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید که قران، رسول الله (صلی الله علیه وآله)، امامت و ولایت، اهل بیت (علیهم السلام)، رهبر و حاکم جامعه اسلامی، دین اسلام و رعایت حقوق مردم جزو مهمترین محور هم گرایی مسلمانان، از نگاه امام علی (علیه السلام) است. عواملی همچون «شیطان، خبث سریره، بد خلقی، رای و حکم بدون استناد به قران و سنت» به عنوان محور اختلاف در کلام امام علی (علیه السلام) بیان شد.
بررسی تولد امام علی (علیه السلام) در کعبه از نگاه علمای شیعه و اهل سنت

بررسی تولد امام علی (علیه السلام) در کعبه از نگاه علمای شیعه و اهل سنت

یکی از شبهاتی که امروزه وهابی ها مطرح می کنند این است که امام علی (علیه السلام) در کعبه متولد نشده است و این تولد امام (علیه السلام) در کعبه فضیلتی برای امام (علیه السلام) شمرده نمی شود در حالی که با مراجعه با کتب علمای شیعه و اهل سنت دانسته می شود که علمای شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت قائل هستند که امام علی (علیه السلام) در کعبه متولد شده است و این جزو مناقب و فضائل حضرت (علیه السلام) شمرده می شود. از باب نمونه به چند مورد از اقوال کلام علمای شیعه و اهل سنت اشاره می گردد.
بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

بررسی مفاهیم مشترک احادیث شیعه و سنی در مقوله استکبارستیزی

ملاحظه تأکید سنت و روایات متعدد در مقوله استکبار ستیزی و ظلم ستیزی، از پیامبر (صلی الله علیه وآله)، اهل بیت (علیهم السلام)، نشان از اهمیت این مساله در منظومه اسلام و یکی از مسائل پر اهمیت در دین اسلام شمرده می شود. طبق مبانی قرانی و روایی اسلام همه مسلمانان باید استکبار ستیزی و ظلم ستیزی و حمایت از مظلومان را جزو برنامه خودشان قرار بدهند. از آنجایی که برای برخی، شبهه و سوال است که چرا باید از مستکبرین عالم بیزاری جست و در مقابل آنها باید قیام شود؟ و به چه دلیل نظام اسلامی باید در مقابل مستکبرین و زورگویان بایستد و از ملت های مستضعف در مقابل مستکبران حمایت کند؟ لذا در این جستار بررسی می شود آیا احادیث شیعه واهل سنت دلالت بر استکبار ستیزی و ظلم ستیزی دارد یا نه؟ با تحقیقاتی که انجام شده بدست می آید: روایات متعددی از رسول الله (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) در منابع شیع و اهل سنت وارد شده است که مسلمانان باید در مقابل ظالم و مستکبر سکوت نکنند و به آنها کمک داده نشود و اسلام بر هر آیین و مکتبی برتری دارد.
دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

دوستی با مؤمنان و دشمنی با دشمنان

این نوشتار قصد دارد بخشی از آیه ۲۹ سوره «فتح» را که درباره ویژگی های ممتاز رسول الله له و یاران واقعی ایشان نازل شده است تبیین کند
Powered by TayaCMS