نویسنده کتاب نيم
نگاهي به معنويت در آيين يوگا، حمزه شريفي دوست است. این کتاب توسط موسسه فرهنگي
بهداشت معنوي – عصر آگاهي منتشر شده است.عناوین
این کتاب شامل تاریحچه، یوگا در ایران، ماهیت یوگا و مراحل آن، اصطلاحات و مبانی
یوگا( کندالینی، چاکراها و نادی‌ها).تامل و نقد. در تاریخچه این کتاب آمده است: يوگا
يا به عبارت فارسي «جوک» که از طرفي به عنوان ورزش و از طرفي ديگر به عنوان راه
حقيقت مورد توجه است؛ در کشورها نوظهور ميباشد؛ اما به اعتقاد هندوها سابقه
طولاني 2000 ساله دارد. امروزه يوگا، در مناطق مختلفي از جهان آموزش داده ميشود.
مهمترين کشوري که يوگا در آن جايگاهي ويژه دارد، کشور هند است؛ به گونهاي که
مراکز آموزش يوگاي بيجاي هندي از سوي دولت بعنوان دانشگاه علمي – بين المللي
آموزش يوگا شناخته شده است. پتنجلي مؤسس يوگاست که حدود قرن دوم قبل از ميلاد، مباني
و مسائل مربوط به يوگا را مدون نموده است. فلسفهي نظري سانکيهه که يکي از مکاتب فلسفي
هند است، اساس و پايه يوگا ميباشد.
وينتي کاپيلا،
فلسفه سانکيهه را پايهريزي کرد. يوگا در حقيقت، جلوه عملي اين فلسفه است.
سانکيهه، فرضيههاي اثبات خدا را تجزيه و تحليل نموده، و آن را براي اثبات خدا
ناکافي دانسته است و . . .
نيم نگاهي به
معنويت در آيين يوگا عنوان کتابي است که حمزه شريفي دوست آن را به نگارش درآورده
است و در آن به ماهيت يوگا و مراحل آن، اصطلاحات و مباني يوگا و نقد آن ميپردازد.
مؤلف در ابتدا به يوگا در ايران ميپردازد و ميگويد: يوگا امروزه در کشور ايران
از فضاي کتابخانه و باشگاههاي ورزشي گذشته و به محيط کوچه و بازار و محيط کار و
اماکن آموزشي و مدارس سر درآورده است. . .
با سيري گذرا در
فضاي مجازي، روشن ميشود که يوگا به زبان فارسي حجم بالايي را به خود اختصاص داده
است؛ به گونهاي که با جست و جوي ساده در اينترنت در مورد واژه يوگا، بيش از 530
هزار يافته و نتيجه در باب يوگا، فقط به فارسي پيدا ميشود و بيش از 500 مطلب به
زبان فارسي در سايتها و وبلاگها يافت ميگردد و . .
.
امروزه آنچه در
ايران از نظر عملي مورد تبليغ و آموزش قرار ميگيرد را جايوگا و هاتايوگاست.
نگارنده دربارهي ماهيت يوگا و مراحل آن چنين ميگويد: يوگا در بالاترين سطح به
ادعاي آگاهي وحداني عارف اشاره دارد که در آن، فرد از من (نفس) خارج ميشود و سرشت
روحاني او شکوفا ميگردد. فرايند يوگا را هشت مرحله شمردهاند:
. 1 ياما:
اعمال و رفتاري که عموم بايد انجام دهند.
2.
نياما: اعمال و روشهاي شخصي.
.3 آسانا:
حرکات.
.4 پراناياما:
کنترل نفس.
.5 پراتيهارا:
اعمال فکري و کنترل احساسات.
6 .دهارانا:
تمرکز.
7 .ديانا:
مدي تيشن.
8.
سامادهي: خودشناسي و حقيقت.
در يوگا، انجام
دادن سه مورد اول، مورد اهتمام همگاني است و با هدف سلامت جسمي و تفکر آگاهي ساز،
بدانها عمل ميشود. سه مرحلهي آخر در يوگا، يوگاي دروني نام دارد. نگارنده در ادامه به برخي از اصطلاحات و مباني يوگا
پرداخته و در بخش آخر به نقد آن مي پردازد و ميگويد: برخلاف آنچه مدعيان يوگا ميگويند،
يوگا نه مکتبي روان محور است و نه مکتبي روح گرا، بلکه مسلکي است اساساً «تن
محور»؛ چرا که اين مبنا را يوگا از آئين تنتره گرفته و بدنامي آئين تنتره از اين
نظر چنان شهره است که مثل گرديده و بدون شک يکي از علل ناشناخته ماندن تنتره و عدم
توجه محققين اديان هند به اين آئين، نگاه انحصاري مکتب تنتره به جسم و تن انسان و
غرايز جنسي آن است. در يوگا از يک طرف عنوان گرديده که رسيدن به کمال و رستگاري
فقط با بيداري کندالسيني امکان پذير است، از طرف ديگر، اعتراف کردهاند که پيروان
ديگر اديان هم ممکن است با انجام دادن مناسک عبادي دين خود، به بيداري کندالسيني
دست يابند و اين رستگاري با اجراي دستورهاي خالصانه اديان ديگر هم محقق گردد. در
يوگا همچون ديگر اديان و معنويتهاي هنري، مفهوم تناسخ تبليغ ميشود. تناسخ از
آموزه هايي است که از منظر اديان الهي
مردود است و در دين اسلام قائل به تناسخ، در حکم کافر قلمداد شده است.