آداب قرائت قرآن

 قال الصادق (علیه السلام): من قرأ القرآنَ و لم‌یخضع للَّه و لم‌یرقّ قلبُه و لم‌ینشئ حزناً و وجلاً فی سرّه، فقد استهان بِعِظَمِ شأن اللَّه تعالی و خَسِر خُسراناً مبیناً. فقارِئُ القرآن یحتاج الی ثلاثة اشیاء: قلب خاشع و بدن فارغ و موضع خالٍ؛ فاذا خَشَع للَّه قلبُه فَرّ منه الشیطانُ الرجیمُ. قال اللَّه تعالی: فاذا قَرأتَ القرآنَ فاستعذ باللَّه من الشیطانِ الرجیم؛ و اذا تَفَرَّغ نفسُه من الاسباب تَجَرَّد قلبُه للقراءة فلایعترضه عارض فیحرمه برکة نور القرآن و فوائده و اذا اتّخذ مجلساً خالیاً و اعتزل عن الخلق بعد ان اتی بالخصلتین [الاولیین]: خضوع القلب و فراغ البدن، استأنس روحُه و سرُّه باللَّه - عزّوجلّ – و وجد حلاوَةَ مُخاطَبات اللَّه تعالی عِبادَه الصّالحین و عَلِم لُطفَه بهم و مقام اختصاصه لهم بفنون کراماته و بدائع اشاراته. فاذا شرب کأساً من هذا المشرب لایختار علی ذلک الحال حالاً و علی ذلک الوقت وقتاً، بل یؤثره علی کلّ طاعة و عبادة، لانّ فیه المناجاة مع الرّبّ بلاواسطة. فانظر کیف تَقرأ کتابَ ربّک و منشورَ وِلایتک و کیف تُجیب اوامِرَه و [تجتنب] نواهِیَه و کیف تَمتَثِلُ حدودَه فانّه کتاب عزیز لایأتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه تنزیل من حکیم حمید. فَرتّله ترتیلاً، و قِف عند وعده و وعیده و تَفَکّر فی امثاله و مواعظه و احذَر اَن تقع من اقامتک حروفَه فی اضاعة حدوده.

 امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسی که قرآن‌خواندن او با خضوع همراه نباشد و قلبش را رقّت فرانگیرد و در سینه‌اش حزن و ترس وارد نشود، عظمت خدای متعالی را ناچیز شمرده و به خسرانی آشکار دچار شده است؛ پس قاری قرآن به سه چیز نیازمند است:‌

1. قلبی خاشع؛
2. بدنی فارغ از تعلّقات دنیوی؛
3. جایی خالی.

پس چون قلبش در برابر خدای تعالی خاشع شود، شیطان رجیم از او خواهد گریخت. خداوند تعالی می‌فرماید: پس چون قرآن می‌خوانی، از شیطان رانده‌شده به خداوند پناه جوی. پس هنگامی‌که قاری قرآن، نفس خویش را فارغ سازد، قلبش برای قرائت قرآن فارغ یابد و در این هنگام چیزی نمی‌تواند او را از برکت و فواید قرآن محروم کند و پس از خضوع قلب و فراغ بدن اگر کنج خلوت اختیار کند و از خلق دوری جوید، در این هنگام روح و باطنش با خدای عزّوجلّ انس می‌گیرید و شیرینی سخنان خداوند تعالی با بندگان صالحش را درمی‌یابد و مقامی را که به فنون کرامات و بدایع اشاراتش به آن‌ها اختصاص داده، در خواهد یافت. پس هنگامی‌که پیمانه‌ای از این شراب بنوشد، دیگر هیچ حالی و هیچ وقتی را بر آن ترجیح ندهد؛ بلکه آن را بر هر طاعت و عبادتی رجحان می‌دهد؛ زیرا در این مقام، بدون واسطه با پروردگار خویش راز و نیاز می‌کند؛ پس [با این همه فضائل] ای قاری کتاب خدا! بنگر که چگونه کتاب پروردگار و عهد ولایتت را می‌خوانی و چگونه بر اوامر او گردن می‌نهی و از نواهی‌اش اجتناب می‌ورزی و چگونه حدودش را پاس می‌داری؛ چرا که قرآن کتابی عزیز و نفوذناپذیر است که باطل هرگز به آن راه ندارد و از سوی [خدای] حکیم حمید نازل‌ شده است؛ پس آن را به‌ترتیل بخوان و در وعده پاداش و وعید کیفرش توقف [و درنگ] کن و در اَمثال و مواعظش بیندیش و بپرهیز از اینکه حروفش را ادا نمایی [اما] حدودش را ضایع کنی.

برگرفته از مصباح الشریعه